Aya Moudallel
POSITIEF EN INCLUSIEF LEEFKLIMAAT
Verbreding rol leraar: rol als organisator en opvoeder
Het puberende brein
1/ Het lerende brein
2/ Het emotionele brein
3/ Het sociale brein
4/ Het creatieve brein
Overschat jongeren niet en ondersteun expliciet in meta-cognitieve vaardigheden
Verwacht en anticipeer op impulsieve en emotionele reacties
Train de hersenen zodat ongepast gedrag geen automatisme wordt
Positief klasklimaat: een multidimensioneel construct
Een positief klasklimaat: (instructionele steun, socio-emotionele steun, klasorganisatie en
klasmanagement)
1/ Ondersteuning bij het cognitieve leren
• Kwalitatieve feedback
• Kritisch denken stimuleren
• Hoge verwachtingen op academisch vlak
Cognitief leren & hogere orde denken worden gestimuleerd door betekenisvolle klasdiscussies,
uitdagende taken, connectie tussen voorkennis en huidige kennis en constructieve feedback.
Onderzoek toont aan dat effectieve instructionele technieken leerlingen aanmoedigen om kritische
denk skills te ontwikkelen vb. kennis toepassen op nieuwe situaties
Constructieve feedback tussen leerkracht en leerling kan het leren verbeteren door een proces van
continue verbetering.
,Aya Moudallel
2/ Socio-emotionele steun
• Warmte
• Veiligheid
• Verbinding
• Kwaliteit interactie leerkracht-leerling
Leerkrachten kunnen een positieve, sociale klas creëren door responsief en respectvol te zijn naar de
sociale en emotionele noden van de leerling. Dit kan door rekening te houden met de standpunten
van de leerlingen en interesse te tonen voor hun achtergrond en persoonlijke interesses.
3/ Klasorganisatie en klasmanagement
• Routine in de dagdagelijkse klas
• Consistentie in de regels van de klas
• Leerlingen positief bekrachtigen bij constructief gedrag
• Effectief en eerlijk omgaan met storend gedrag
• Preventieve strategieën gebruiken om straffen te voorkomen
• De rol van klasorganisatie is het creëren van productieve en functionerende klassen waarbij
er voldaan wordt aan competentie en autonomie van de leerlingen zodanig dat ze
geïnteresseerd blijven om te leren.
Uit de meta-analyse blijkt dat alle drie de dimensies belangrijke zijn en geassocieerd zijn met zowel
academische prestaties, socio-emotionele ontwikkeling en gedragsproblemen.
Klasmanagement
1/ WAT IS KLASMANAGEMENT?
Orde en controle: de courante enge benadering is dat klasmanagement gaat over het behouden van
orde en controle.
Klasmanagement: alle maatregelen om klimaat te scheppen waarin studenten met succes leren
en werken.
• Focus op de leerling: motivatieprofiel, welbevinden, diversiteitskenmerken,
ontwikkelingspsychologie van de adolescent,…
• Focus op de leerkracht: visie, overtuigingen, waarden, emotieregulatie, waarden,
doeltreffendheidsbeleving,…
• Focus op de relatie leerling-leerkracht: autoritatief, cultureel responsief, warm,…
• Didactisch ontwerp: leerdoelen, leerstof, werkvormen, evaluatie, media,…
• Context: meso-en macroniveau, infrastructuur, schoolbreed beleid, ouderbetrokkenheid,…
,Aya Moudallel
2/ BELANG VAN KLASMANAGEMENT (LEERLING EN LEERKRACHT)
• Belang voor leerlingen
- Impact op leren (minder storend gedrag= meer time on task en meer tijd om te leren)
- Schools welbevinden (multidimensionaal concept: positieve impact op leren, maar ook op
zichzelf belangrijk los van het leren).
- School is niet alleen een leeromgeving, maar ook een leefomgeving
"Welbevinden op school van leerlingen in het secundair onderwijs is een positieve toestand van het
gevoelsleven, die het resultaat is van een harmonie tussen een geheel van specifieke
omgevingsfactoren enerzijds en de persoonlijke behoeften en verwachtingen van leerlingen ten
aanzien van de school anderzijds."
Cognitieve en affectieve componenten
Actueel en duurzaam welbevinden
, Aya Moudallel
• Belang voor leerkrachten
Vraagt een groot deel van onze aandacht!
Studies tonen aan dat studenten zich vaak onvoldoende voorbereid voelen op klasmanagement
(vooral in superdiverse klassen)= praktijkschok
Groter risico op burn-out en uitval uit het beroep bij leerkrachten die minder zelfverzekerd zijn over
klasmanagement + meer probleemgedrag in de klas
Strategieën klasmanagement raken veel topics, het is systemisch te benaderen (een puzzel)
Stretch jezelf zonder accidenten: wapen je voor de toekomst, oefen, zoek je eigen stijl, bouw
zelfverzekerdheid op en vind krachtbronnen
3/ Klaskenmerken en proactieve strategieën
• De klas als organisatievorm
1. Multidimensionaliteit: waaier aan gebeurtenissen
2. Gelijktijdigheid: gebeurtenissen vaak tegelijkertijd
3. Onmiddellijkheid: gebeurtenissen aan snel ritme
4. Onvoorspelbaarheid: complex en niet altijd controle
5. Openbaarheid: interactie met leerling heeft impact op de groep en omgekeerd
6. Geschiedenis: gebeurtenis nooit geïsoleerd in tijd
• Proactieve klasmanagementstrategieën
1. With-it-ness: maak zichtbaar dat je Vb. knikken naar leerling die
opmerkzaam bent te laat is
2. Overlapping: multitasking Vb. discussie leiden terwijl
agenda van leerling die te
laat binnenkomt moet
gecontroleerd worden
3. Smoothness en soepel verloop en vlotte Vb. leerlingen die al klaar zijn
momentum: overgangen, nauwkeurige kunnen zichzelf verbeteren
planning, duidelijke
instructies, niet van de hak op
de tak, tempo niet te traag en
niet te snel
4. Stimulating seatwork: afwisseling van werkvormen, Vb. leerlingen wisselen
uitdagende opdrachten maar activiteiten af van individuele
niet te moeilijk opdracht naar
groepsdiscussie
5. Group focus en groep geboeid houden, niet Vb. leerling brengt een lijst
verantwoordelijkheid volledig voorspelbaar zijn, op naar het secretariaat
delegeren: elk moment kan actieve inzet
van leerling gevraagd worden,
leerling verantwoordelijkheid
voor eigen gedrag en leren
