Resume
Samenvatting - Recht
- Cours
- Humane Wetenschappen II
- Établissement
- UC Leuven-Limburg
Ik heb deze samenvatting gebruikt voor het examen in 2021, en ben hierop geslaagd.
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Humane Wetenschappen II: RechtInhoud
1. België – Staatsrechtelijke organisatie............................................................................. 4
1.1 Eigen parlement (6 parlementen) ............................................................................. 4
1.2 Eigen regering (6 regeringen) .................................................................................. 4
2. Bronnen van het recht.................................................................................................... 5
2.1 De wet .................................................................................................................... 5
2.2 De rechtsspraak ....................................................................................................... 5
2.3 Rechtsleer ............................................................................................................... 5
3. België – Gerechtelijke organisatie ................................................................................. 6
3.1 Rol rechtbanken ...................................................................................................... 6
3.2 Opbouw volgens aantal principes ............................................................................ 6
3.3 De rechtbanken ....................................................................................................... 6
Vredegerecht ................................................................................................................. 7
Politierechtbank............................................................................................................. 7
Rechtbank van Eerste Aanleg (REA) ............................................................................. 7
Correctionele rechtbank ................................................................................................. 7
Arbeidsrechtbank .......................................................................................................... 7
Ondernemingsrechtbank ................................................................................................ 7
5 Ressorts ...................................................................................................................... 8
Hof van Cassatie ........................................................................................................... 8
Hof van Assisen ............................................................................................................ 8
Grondwettelijk hof ........................................................................................................ 8
3.4 Misdrijven............................................................................................................... 8
4. Burgerlijk Recht ............................................................................................................ 9
4.1 De afstamming ............................................................................................................ 9
Afstamming................................................................................................................... 9
Principe van gelijkheid tss kinderen & tussen man en vrouw ......................................... 9
Afstammingsband: automatische afstammingsband ....................................................... 9
4.2 Het ouderlijk gezag.................................................................................................... 11
4.2.1 Inleiding ............................................................................................................. 11
4.2.2 Titularissen vh ouderlijk gezag ........................................................................... 11
4.2.3 Rechten van de ouder .......................................................................................... 11
4.2.4 Einde van het ouderlijk gezag ............................................................................. 12
1
, 4.2.5 Ouderlijke plichten ............................................................................................. 12
4.2.6 Aansprakelijkheid van de ouders......................................................................... 12
4.3 Vertegenwoordiging: voogdij & bewindvoering ........................................................ 12
4.3.1 Minderjarigen – voogdij...................................................................................... 12
4.3.2 Bijzondere beschermingsstatuten – bewindvoerder ............................................. 13
5. Gezondheidsrecht ........................................................................................................ 14
5.1 Beroepsbeoefenaars – gezondheidsberoepen .............................................................. 14
5.1.1 Toepasselijke wetgeving ..................................................................................... 14
5.2 Beroepsgeheim .......................................................................................................... 18
5.2.1 Bijzondere derden ............................................................................................... 19
5.2.2 Uitzonderingen ................................................................................................... 20
5.2.3 Zwijgrecht / Spreekrecht ..................................................................................... 20
5.2.3 Gevolgen van schending beroepsgeheim ............................................................. 20
5.2.4 GDPR ................................................................................................................. 21
5.3 Patiëntenrechten ........................................................................................................ 21
5.3.1 Recht op kwaliteitsvolle dienstverlening ............................................................. 21
5.3.2 Recht op vrije keuze vd zorgverstrekker.............................................................. 21
5.3.3 Recht op informatie ............................................................................................ 21
5.3.4 Recht op toestemming......................................................................................... 22
5.3.5 Recht op inzage in het patiëntendossier ............................................................... 23
5.3.6 Recht op bescherming v persoonlijke levenssfeer ................................................ 23
5.3.7 Recht op klachtenbemiddeling ............................................................................ 24
5.3.8 Recht op pijnbestrijding ...................................................................................... 24
5.3.9 Recht op vertegenwoordiging ............................................................................. 24
5.3.9 Recht op vertegenwoordiging......................................................................... 24
6. Aansprakelijkheid........................................................................................................ 26
6.1 Burgerrechtelijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid .......................................... 26
6.1.1 Risico’s .......................................................................................................... 26
6.1.2 Burgerrechtelijk vs. Strafrechtelijk ................................................................. 26
6.1.3 Burgerrechtelijke aansprakelijkheid ............................................................... 27
6.2 Medische ongevallen / aansprakelijkheid .............................................................. 29
6.2.1 Fonds Medische ongevallen ........................................................................... 29
7. Sociale zekerheid / Sociaal recht.................................................................................. 30
7.1 Moederschapsrust ................................................................................................. 30
7.1.1 Sociale zekerheid ........................................................................................... 30
2
, 7.1.2 Moederschapsuitkeringen............................................................................... 30
7.1.3 Zelfstandigen ................................................................................................. 31
7.1.4 Vaders / meemoeders ..................................................................................... 31
7.1.5 Borstvoedingsverlof ....................................................................................... 31
7.1.6 Ouderschapsverlof ......................................................................................... 31
7.2 Gezinsbijslagen – het groeipakket ......................................................................... 32
7.3 Ziekteverzekering – gezondheidszorg.................................................................... 33
7.3.1 Geneeskundige verstrekkingen ....................................................................... 33
7.3.2 Geneesmiddelen ............................................................................................. 33
7.3.3 Ziekenhusiopname ......................................................................................... 34
3
, 1. België – Staatsrechtelijke organisatie
België: is een Federale staat Geen overlappende
bevoegdheden:
• Geheel: Federale gebieden
• Delen: deelstaten: - Aansluitend
o Gemeenschappen: Vlaams, Frans, Duitstalig - Onduidelijk
o Gewesten: Vlaams, Waals, Brussels Hoofdstedelijk
Eigen regering, wetgevende
Federale staat: Voor heel België kamers
Bevoegdheden algemeen Gewesten: Bevoegdheden Gemeenschappen:
grondgebonden Bevoegdheden:
persoonsgebonden
- Arbeidsrecht - Ruimtelijke ordening - Cultuur
- Sociale zekerheid - Leefmilieu - Onderwijs
- Justitie - Natuurbehoud - Zorg
- Strafrecht - Huisvesting
- Leger - Waterbeleid
- Erfenissen - Energiebeleid
- Huwelijk - Landbouw
- Wegenbouw
- Economie
- Tewerkstelling
1.1 Eigen parlement (6 parlementen)
De Federale staat + deelstaten hebben elk hun eigen parlement
Bevoegdheden
- Wetten maken over eigen bevoegdheid
o Gestemd in Parlement
o Altijd goedgekeurd w door koning
- Regering controleren
o Uitleg vragen a minister
o Ontslag minister / regering: Indien helft + 1 voor stemt.
!! UITZONDERING: Vlaams Parlement: Vlaams gewest + Vlaamse gemeenschap !!
1.2 Eigen regering (6 regeringen)
De Federale staat + deelstaten hebben elk hun eigen regering
Bevoegdheden
- Uitvoeren wetten
- Uitstippelen van een beleid
!! UITZONDERING: Vlaamse regering: Vlaams gewest + Vlaamse gemeenschap !!
4
, 2. Bronnen van het recht
Recht: een geheel van gedragsregels, die nageleefd moeten worden.
- Indien niet: sancties
Rechtsregels: Regels die worden opgelegd door een overheid en die afgedwongen kunnen
worden door het staatsapparaat.
- Indien geen naleving: staatsapparaat in werking treden (politie, rechtbanken, ..)
- Ook burgerlijk
Bronnen van het recht: Waar? Wie? Wat? Hoe?
AFNEMENDE ORDE VAN BELANGRIJKHEID
- De wet
- De rechtspraak
- De rechtsleer
- (De gewoonte)
- (De billijkheid)
2.1 De wet
Binnen wet bestaat ook hiërarchie:
1. Internationale verdragen & handelingen v supranationale organen
2. Belgische grondwet: Regelt inrichting vd Belgische staat & fundamentele
grondrechten & vrijheden
3. Federale wetten, gemeenschaps- & gewestdecreten
4. Wetskrachtige koninklijke besluiten
5. Koninklijke besluiten: genomen do koning + min. 1 minister
6. Ministeriële besluiten
2.2 De rechtsspraak
= Geheel v beslissingen van de rechtbanken & hoven
- Bindend vo partijen
- Rechtscheppend do:
o Constante rechtspraak
o Bestaande wetteksten, die w aangepast ad behoeften & veranderingen id
maatschappij
o Leemten id wet w aangevuld
2.3 Rechtsleer
= Geheel v publicaties in vaktijdschriften, cursussen, handboeken, …
= Afgeleide rechtsbron: Pas bij overname in wet / bevestiging do rechtspraak wordt deze een
bron vh recht.
5
, 3. België – Gerechtelijke organisatie
3.1 Rol rechtbanken
1. Oplossen van conflicten
o Tss burgers onderling
o Tss staat & burgers
2. Bestraffen van overtreders
3.2 Opbouw volgens aantal principes
1. Bevoegdheden van rechtbanken zijn beperkt
- Territoriaal: Vlaanderen, Brussel, …
- Materieel: Arbeid → Arbeidsrechtbank, …
2. Zittingen zijn openbaar
3. Vonnissen & arresten moeten gemotiveerd zijn op gevaar af v vernietiging door het Hof van
Cassatie → WAAROM is deze persoon veroordeeld?
3.3 De rechtbanken
Gerechtelijke indeling:
- 1 Hof van Cassatie (Brussel) – STAAT
- Hof van Assisen per provincie + Brussel hoofdstad
- 5 grote ressorts m elk een Hof v Beroep: Brussel, Luik, Bergen, Gent & Antwerpen
- 12 gerechtelijke arrondissementen m elk een rechtbank eerste aanleg +
politierechtbank
- 162 gerechtelijke kantons m 187 vrederechters verdeeld over 229 zetels
6
,Vredegerecht
= Behouden van vrede
- Lage rechtbank → Snel terecht hierbij
Bevoegdheden
- Burgerlijke zaken tot 5000€
- Bijzondere bevoegdheden (huurzaken, bewindvoering, voogdij, gedwongen
opname, …
-> Indien niet akkoord: in Hoger beroep gaan. → Rechtbank van eerste aanleg
Politierechtbank
= strafrechtbank
Bevoegdheden
- Overtredingen
- Verkeersovertredingen
-> Indien niet akkoord: in Hoger beroep gaan. → Correlationele rechtbank
Rechtbank van Eerste Aanleg (REA)
Onderverdeling: ALLES BOVEN €5000
- Burgerlijke rechtbank
o Burgerlijke geschillen
o Specifieke bevoegdheden (stedenbouw, belastingsgeschillen)
o Beroepsinstantie
- Familie- & jeugdrechtbank
o Alles over familie
o Opvoedkundige maatregelen tegen minderjarigen: berispen, dienstverlening,
plaatsingen, maatregelen tegen ouders, …
Correctionele rechtbank
= Strafrechtbank
Bevoegdheden
- Beroepsinstantie
- Wanbedrijven
Arbeidsrechtbank
Bevoegdheden
- Geschillen sociale zekerheid
- Geschillen arbeidsrecht
- Geschillen arbeidsongevallen
Ondernemingsrechtbank
Bevoegdheden
- Ondernemingsgeschillen ongeacht bedrag
- Specifieke bevoegdheden (faillissementsrecht, insolventierecht, …)
7
,5 Ressorts
Hebben elk:
- Hof van Beroep:
o Kamer burgerlijke zaken
o Kamer correctionele zaken
o Familiekamers
o Jeugdkamers
- Arbeidshof:
o Beroepsinstantie vo arbeidsrechtbanken
Hof van Cassatie
Gelegen in Brussel
- Uitspraak over Juridische vragen
- Tegen beslissingen waartegen geen beroep meer k worden ingesteld
- Op grond v schending van een wet of procedure
Hof van Assisen
- Beoordelen 1e & laatste aanleg de misdaden
Grondwettelijk hof
- Vernietigen: wetten, decreten, ordonnanties wegens schending verdeling vd
bevoegdheden tss federale staat, gemeenschappen, gewesten, gelijkheidsbeginsel &
non-discriminatiebeginsel
- Antwoordt op vraag gesteld do een rechtscollege
3.4 Misdrijven
3 soorten misdrijven:
1. Overtreding: naar politierechtbank
o Gevangenisstraf 1-7d
o Werkstraf 20-45u
o Geldboete €143
2. Wanbedrijf: naar correctionele rechtbank
o Gevangenisstraf 8d-5j
o Werkstraf 45-300u
o Geldboete +€143
3. Misdaad: naar hof van assisen
o Gevangenisstraf +5j – levenslang
8
, 4. Burgerlijk Recht
Burgerlijk recht: het recht tussen 2 burgers, Vb. Aansprakelijkheid
4.1 De afstamming
Afstamming
Afstamming: onderscheid tss moederlijke & vaderlijke afstamming & vaststelling vd
afstamming van de meemoeder
• 1 moeder & 1 vader/meemoeder
• Van geboorte: afstammingsband → Na geboorte kan deze wijzigen
• Afstammingsband w:
o Automatisch vastgelegd, maar nog geformaliseerd door geboorteaangifte
o Soms actief optreden nodig: erkenning / gerechtelijke vaststelling
Principe van gelijkheid tss kinderen & tussen man en vrouw
ALLE kinderen zijn sinds afstammingswet 1987 gelijk voor de wet.
➔ !! NB. Geen afstammingsband bij bloedschennige kinderen !!
Afstammingsband: automatische afstammingsband
1) Moederlijke afstamming
= Degene die het kind baart, wordt automatisch als de moeder van het kind aanzien
• De moederlijke afstamming staat al vast voor de opmaak van de geboorteakte: in het
document, afgeleverd door de arts of de vroedvrouw en dat aan de ambtenaar van de
burgerlijke stand wordt afgegeven bij de geboorteaangifte of bij de elektronische
aangifte, staat de naam vermeld van de vrouw die het kind heeft gebaard – deze wordt
verplicht overgenomen in de geboorteakte.
• Niet zo in alle landen
• Indien geen naam in geboorteakte: afstammingsband vaststellen via erkenning via
gerechtelijke vaststelling
2) De vaderschapsregel
= Het kind dat geboren is tijdens het huwelijk of binnen 300d na de ontbinding of
nietigverklaring vh huwelijk, heeft de (ex-)-echtgenoot tot vader
• ENKEL Gehuwden
• Soms niet v toepassing: voorleggen v bewijsstukken
3) Meemoederschapsregel
Meemoeder: tweede vrouwelijke ouder
• Enkel indien vaderschap niet vaststaat
• Wordt vastgesteld:
o Obv vermoeden van meemoederschap
o Obv mogelijkheid tot erkenning of gerechtelijke vaststelling
• Verbod bij huwelijksbeletsel
9
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur xanneserre. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,09. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67474 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans