Resume
Samenvatting Orthopsychologie
- Cours
- Orthopsychologie
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Slides handboek notities
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
OrthopsychologieAlgemene inleiding
Orthopsychologie: een eerste situering
Orthopsychologie: een situering
Orthopedagogiek Klinische kinderpsychologie
De Ruyter (1998): “Orthopedagogiek is
de wetenschap over en ten bate van de
hulpverlening aan betrokkenen in een
stagnerende opvoeding.”
Orthopsychologie
Orthopsychologie is een opleidingsonderdeel waarin inzichten uit de orthopedagogiek en de klinische
kinderpsychologie samenkomen. In die zin kan de orthopsychologie beschouwd worden als een
integratieve wetenschap, die haar kracht en identiteit ontleent aan het samenbrengen van bruikbare
kennis uit verschillende disciplines en hulpwetenschappen (te denken valt aan de (klinische)
kinderpsychologie, de orthopedagogiek, de pedagogische wetenschappen, de sociologie, de
psychiatrie, de criminologie,… )
Orthopedagogiek: de “problematische opvoedingssituatie” (Ter Horst) staat centraal als het
studie-onderwerp. Het is de wetenschap over en ten bate van de hulpverlening aan
betrokkenen (kinderen en ouders) in een stagnerende opvoeding / opvoedingssituatie.
Klinische kinderpsychologie: houdt zich bezig met onderzoek over de psychologische
hulpverlening aan baby’s, peuters, kinderen en adolescenten. Essentieel hierbij is het
proberen begrijpen van de psychologische noden van deze kinderen/adolescenten, maar ook
het proberen begrijpen hoe de familie en andere sociale contexten een invloed kunnen
uitoefenen op bijvoorbeeld het socio-emotioneel aanpassingsgedrag, de cognitieve
ontwikkeling, het gedrag en de gezondheid van deze kinderen en jongeren.
De insteek vanuit de klinische kinderpsychologie focust met andere woorden meer op het individu,
terwijl vanuit de orthopedagogiek meer de context/het “in relatie staan tot” in beeld komt.
Binnen de orthopsychologie willen we daarom bestuderen wat de noden zijn van individuen met
bijzondere noden, hoe zij hun situatie beleven en hoe zij vanuit die beleving in relatie staan met hun
omgeving (het gezin, de hulpverlening- of ondersteuningscontext en de maatschappij in zijn geheel).
Orthopsychologie: een definiëring
Samenvattend kunnen we stellen dat de orthopsychologie zich focust op:
De wetenschappelijke studie van de ondersteuning en hulpverlening aan kinderen / jongeren
met bijzondere noden of kinderen / jongeren die zich bevinden in problematische
opvoedings- en onderwijsleersituaties.
De wetenschappelijke studie van handicap en diversiteit: het betreft psychologisch en
(ped)agogisch onderzoek naar kinderen en volwassenen die zich bevinden in
maatschappelijke handicap- of uitzonderingssituaties.
1
,De eigenheid van de orthopsychologie moet niet gezocht worden in een eventuele stoornis, handicap
of beperking.
Wat is een problematische of kwetsbare opvoedings- of onderwijsleersituatie?
Welke doelgroepen behoren wel of niet tot het werkgebied van de orthopsychologie?
De orthopsychologie moet gezien worden als een praktische wetenschap en dus een
handelingswetenschap. Ze vertrekt vanuit het idee dat zowel het kind / individu (al dan niet met
bijzondere noden), de opvoeder als de ondersteuners handelende wezens zijn: personen die hun
doen en laten in vrijheid kunnen kiezen op grond van welbepaalde redenen en/of andere motieven.
Handelen gaat over intenties, beweegredenen en keuzes. Belangrijk is dat het hierbij gaat om het
kunnen handelen en niet over het feitelijke handelen of het gedrag. De verschillende actoren
oefenen dus steeds een invloed uit en sturen de realiteit mee tot wat ze is. De orthopsychologie wil
in dialoog komen tot een reflecterende, betekenis-ontdekkende communicatie.
We spreken van orthopsychologie omwille van het feit dat een individu/ een opvoeder(s) / een
persoon uit de context niet meer weet hoe te handelen of hierbij een zekere mate van
ondersteuning wil(len) – zij bepalen dus zelf wat er “problematisch” is aan de opvoedingssituatie. Er
is sprake van “stagnerend handelen” of van een zekere “handelingsverlegenheid” binnen een
opvoedingssituatie en binnen een ruimere maatschappelijke context.
De orthopsychologie wil de horizon van het bekende helpen verleggen en gaat – steeds samen met
alle betrokkenen – op zoek naar een breder handelingsrepertoire met de uitdrukkelijke bedoeling de
kwaliteit van bestaan en participatie in de maatschappij te verbeteren.
Wat betekent dit voor het onderzoek (“de wetenschappelijke studie van”)?
Deze algemene handelingsvisie op orthopsychologie heeft een aantal implicaties voor het onderzoek
(“de wetenschappelijke studie van”):
De aard van het onderzoek: leidinggevend kader voor dit onderzoek is de beschrijving,
verklaring en interpretatie van de werkelijkheid. Orthopsychologie als wetenschap is in de
eerste plaats hermeneutisch. De beschrijving van de werkelijkheid vertrekt, zoals eerder
geschetst vanuit het idee dat zowel het kind/individu, de opvoeder als de ondersteuners
worden gezien als handelende wezens. Ook de onderzoeker is actor binnen deze
werkelijkheid.
Het doel van de orthopsychologie als wetenschap bestaat er in om een maatschappelijke
bijdrage te leveren. Orthopsychologie moet daarom in de eerste plaats alert zijn voor
gebeurtenissen, trends en vernieuwing binnen de maatschappij in het algemeen en de
professionele realiteit in het bijzonder. Onderzoekskeuzes binnen de orthopsychologie
worden:
- Gevoed door problemen, vragen en gangbare debatten in de praktijk
- Gemaakt op basis van grondige ethische en maatschappelijke reflecties,
positioneringen en engagementen.
Orthopsychologische “problemen” worden ook gezien als maatschappelijke constructen.
De handelingsvisie is essentieel verschillend van een gedragsvisie, waarbinnen causale relaties en
wetmatigheden centraal staan. Gedrag wordt hier opgevat als beheersbaar, en het gevaar bestaat
om orthopsychologie vanuit deze visie te verenigen tot “het kunnen veranderen van gedrag van
kinderen of hun opvoeders”.
De taak van de orthopsychologie kan aldus niet beperkt blijven tot het benoemen van “de stoornis”
(defectstudie), maar moet de invloed bekijken van alle betrokken actoren. De betrokkenen worden
2
, niet benaderd als bron van kennis, maar wel als vertellers van een verhaal en als deel van een groter
geheel. Het perspectief van de mensen zelf staat centraal. Hieruit volgt dat de orthopedagogiek in de
eerste plaats geen zuiver evaluatieonderzoek nastreeft, waarin de dialectiek niet aan de orde komt.
Dit heeft een belangrijke implicatie: de orthopsychologie is nooit waarden- of normenvrij!!! Of
anders gesteld: orthopsychologie is geen waardevrije wetenschap die kennis verwerft omwille van de
kennis binnen een uitsluitende wetenschappelijk discours. Het gaat over wetenschap met als doel
een maatschappelijke bijdrage te leveren.
Focus ligt hierbij op:
De sociale contexten waarbinnen kinderen en jongeren leven, opgroeien en worden
opgevoed.
Handicap als een complex en maatschappelijk fenomeen.
Ondersteuning en hulpverlening en “problemen” als een “sociaal construct”
Casus: “Peter”
Wat is het probleem? Peter is gehandicapt, hij slaagt andere kinderen, hij roept en is wild,…
Wat valt je op met betrekking tot deze hulpverlening/ondersteuning/… van waaruit wordt
deze gestuurd? De kinderen hebben veel begrip voor hem en willen hem helpen.
Hulpverlening en sociaal constructionisme: elementen van organisatie
Doelgroepen + werkvelden
Historische basis
Ontwikkelingen op meerdere vlakken (maatschappelijk, wetenschappelijk, organisatorisch)
zorgt voor verschuivingen
Hulpverlening: orthopsychologische doelgroepen
Kinderen en jongeren met gedragsproblemen
Kinderen met ontwikkelingsproblemen
Kinderen en jongeren met leerproblemen
Dove en slechthorende kinderen kinderen met een
Blinde en slechthorende kinderen zintuiglijke handicap
Kinderen met een verstandelijke handicap
Kinderen met een fysieke handicap
Kinderen en jongeren met een meervoudige handicap
Kinderen met psychosociale problemen (kinderen in problematische opvoedingssituaties / in
multi-probleem situaties / vluchtelingenkinderen en NBMJ)
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur R1995. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
62890 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans