Deel 1: Geest, Gedrag en Wetenschap
*Ambigue figuur: je kan deze figuur op verschillende manieren interpreteren
*Objectieve informatie: is informatie zoals ze aan ons wordt gegeven, kan door verschillende personen anders
geïnterpreteerd worden
1.1 Wat is psychologie en wat zijn de perspectieven op de studie van geest en gedrag
1) *Psychologie: Wat is het?
è Letterlijk: de studie van de geest
è Bredere definitie: Wetenschap van gedrag en mentale processen
Externe waarneembare processen: Interne geestelijke processen:
- Praten - Denken
- Lopen - Voelen
Maar ook: Maar ook:
- Kopen - Onthouden
- Pesten - Afkeer voelen
- Ontslag nemen - Motivatie
*Gedrag: alles wat van buiten af zichtbaar is, je kunt dit observeren, objectief vaststelbaar
- Manier waarop mensen praten, koopgedrag, pestgedrag
à extern waarneembare processen (praten, lopen, kopen, pesten, ontslag nemen)
*Mentale processen: interne geestelijke processen (denken, voelen, onthouden, afkeer voelen, motivatie)
- Als iemand ’s avonds nog werkt voor een taak kun je waarnemen dat deze persoon gemotiveerd is
à Objectieve verifieerbare gebeurtenissen
3 groeperingen van psychologen:
1. Experimenteel psychologen (zoekt effecten (bv. Van suiker op kinderen), werken vaak aan unief,
geven les) à doet dus onderzoek naar elementaire psychologische processen
2. Docenten psychologen (geven les aan scholen, unief, doen wetenschappelijk onderzoek, soms
behandelen ze ook mensen; primaire taak= geven van onderwijs aan HBO, Unief,…)
3. Toegepast psychologen (gebruiken kennis van experimenteel psychologen om mensen te helpen
d.m.v. trainingen; problemen van mensen op te lossen)
, Soorten psychologen:
- Arbeids- en organisatiepsychologen (aanpassingen aan werkplek)
- Sportpsychologen
- Schoolpsychologen (lesgeven en leren)
- Klinisch psychologen en counselors (helpen met aanpassen op sociaal en emotioneel vak en helpen
met het maken van meoilijke keuzes op werk,…)
- Forensisch psychologen (wets- en rechtssysteem, werken in gevang, tbs-inrichtingen,…)
2) Psychologie ≠ Psychiatrie
*Psychiatrie: is een medische vervolmaking (eerst opleiding arts) dat zich richt op de diagnose en behandeling
van mentale stoornissen
è Combineren therapie met het voorschrijven van medicijnen
*Psychologen: mogen niets voorschrijven maar tegenwoordig werken veel psychiaters en psychologen samen
met een patiënt
3) Psychologie ≠ pseudopsychologie
*Pseudopsychologie = niet-onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke waarheden
worden gepresenteerd vb. astrologie, grafologie, waarzeggerij, business goeroes
è Deze zijn dus niet op de wetenschap gebaseerd
!! Psychologie vereist stevig wetenschappelijk bewijs als onderbouwing van beweringen!!
KRITISCH DENKEN: VAARDIGEHEDEN VAN KRITISCH DENKEN (zie onderdeel in cursustekst)
Deze 6 vragen stellen als je met nieuwe ideeën te maken krijgt, je moet immers weten waar feiten gebaseerd
op werkelijkheid eindigen en de gefantaseerde begint.
VRAAG UITLEG
Is degene die de bewering doet deskundig op het
vakgebied?
Wat is de bron? Heeft de persoon er feitelijke kennis over of advies
gevraagd aan iemand met noodzakelijke expertise? & stel
vragen zoals heeft degene die de bewering doet financieel
gewin (bij bv. Een nieuw geneesmiddel)? & probeert de
bron politieke punten te scoren?
Voor buitengewone beweringen is buitengewoon bewijs
Is de bewering redelijk of extreem? nodig.
Voor moeilijke problemen is er zelden een eenvoudige
oplossing. Denk ook altijd na over beweringen die in strijd
zijn met de bestaande kennis
Anekdotisch bewijsmateriaal (getuigenissen die de
ervaring van iemand of enkele personen schetsen, maar
Wat is het bewijsmateriaal? ten onrechte voor wetenschappelijk bewijs worden
aanzien) aannemen is riskant, want als je iets aanneemt
dat voor enkele personen geldt, geldt dit niet voor
iedereen.
Gebruik ALTIJD WETENSCHAPPELIJK BEWIJSMATERIAAL
Een voorbeeld hiervan is dat nieuwe geneesmiddelen
Kan de conclusie zijn beinvloed door bias? onbevooroordeeld kunnen blijven als ze geld krijgen van
(emotionele-, confirmation bias) de producenten van de geneesmiddelen.
2
