ONDERNEMINGSRECHT
INHOUD
Hoofdstuk 1 - Begrippen en algemene regels................................................................................................................. 5
1.1 Ondernemingsrecht................................................................................................................................................ 5
1.1.1 Algemene regelen........................................................................................................................................... 5
1.1.2 Ondernemingsbegrip....................................................................................................................................... 5
1.2 Handelaars en ondernemingen.............................................................................................................................. 6
1.2.1 Handelaar........................................................................................................................................................ 6
1.2.2 Onderneming................................................................................................................................................... 6
1.3 Bronnen van ondernemingsrecht........................................................................................................................... 6
1.4 Algemene beginselen en economisch recht........................................................................................................... 6
1.5 Bewijs bij ondernemingen...................................................................................................................................... 7
1.5.1 Burgerlijk bewijsrecht....................................................................................................................................... 7
1.5.2 Bewijs in burgerlijke zaken/ondernemingsrecht............................................................................................... 8
1.6 Opening rekening................................................................................................................................................... 9
1.7 Verplichtingen bij de start van een ondernemingsactiviteit...................................................................................10
1.8 Beëindiging van de onderneming......................................................................................................................... 10
Hoofdstuk 2 - Vennootschappen.................................................................................................................................. 11
2.1 algemeen............................................................................................................................................................. 11
2.2 Wat is een vennootschap..................................................................................................................................... 11
2.2.1 Een vennootschap......................................................................................................................................... 11
2.2.2 Wat met de vereniging?................................................................................................................................. 11
2.2.3 Wat is een stichting?..................................................................................................................................... 11
2.2.4 4 basisvennootschapsvormen....................................................................................................................... 12
2.2.5 Verschillende onderverdelingen van vennootschappen (ondernemingen) en hun gevolgen.........................13
2.3 Rechtspersoonlijkheid.......................................................................................................................................... 13
2.4 Oprichting............................................................................................................................................................. 14
2.4.1 De oprichting nader bekeken......................................................................................................................... 14
2.4.2 Oprichting van nv, bvba en cvba................................................................................................................... 15
2.5 Het bestuur.......................................................................................................................................................... 15
2.6 Aansprakelijkheid van bestuurders...................................................................................................................... 15
2.6.1 Voor wat is de bestuurder verantwoordelijk?................................................................................................. 15
2.6.2 Wie stelt de vordering in?.............................................................................................................................. 15
2.6.3 Tot wanneer geldt de verantwoordelijkheid van de bestuurder? (décharge).................................................15
2.6.4 Aansprakelijkheid van bestuurders ten aanzien van derden.........................................................................16
2.6.5 Onrechtmatige daad...................................................................................................................................... 16
2.6.6 Kennelijke grove fout..................................................................................................................................... 16
2.6.7 Aansprakelijkheid voor fiscale en sociale zekerheidsschulden......................................................................16
2.6.8 De strafrechtelijke verantwoordelijkheid van de bestuurder..........................................................................16
2.6.9 Beperking van de bestuurdersaansprakelijkheid...........................................................................................17
1
, 2.7 Toezicht en informatieplicht................................................................................................................................. 17
2.7.1 Hoe toetst men de bestuursfouten................................................................................................................. 18
2.7.2 Inbreuken op de vennootschapswetgeving en statuten.................................................................................18
2.8 De algemene vergadering.................................................................................................................................... 18
2.9 De beëindiging van de vennootschap.................................................................................................................. 19
2.10 Uitsluiting en uittreding van aandeelhouders..................................................................................................... 19
2.10.1 Uitsluiting van vennoten.............................................................................................................................. 19
2.10.2 Gedwongen uittreding................................................................................................................................. 19
Hoofdstuk 3 - Enige handelsovereenkomsten.............................................................................................................. 21
3.1 Handelstussenpersonen en distributiecontracten................................................................................................. 21
3.1.1 De makelaar.................................................................................................................................................. 21
3.1.2 De handelsagent vs handelsvertegenwoordiger............................................................................................22
3.1.3 De commissionair.......................................................................................................................................... 24
3.2 Overeenkomsten m.b.t. de handelszaak.............................................................................................................. 24
3.2.1 De distributieovereenkomsten....................................................................................................................... 24
3.3 Andere overeenkomsten m.b.T. handelszaak...................................................................................................... 26
3.3.1 De overdracht van de handelszaak = een verkoop.......................................................................................26
3.3.2 Verpanding van een handelszaak................................................................................................................. 27
3.4 het (handels)Pand................................................................................................................................................ 27
3.5 Endossement van de factuur............................................................................................................................... 27
3.6 Factoring.............................................................................................................................................................. 28
3.7 Leasing................................................................................................................................................................ 28
Hoofdstuk 4 - Elektronische handel.............................................................................................................................. 29
4.1 Online handel....................................................................................................................................................... 29
4.2 Kernbegrippen..................................................................................................................................................... 29
4.3 Een belangrijke doelstelling................................................................................................................................. 29
4.4 Herroepingsrecht consument............................................................................................................................... 29
4.5 Reclame............................................................................................................................................................... 29
4.6 Afsluiten van een overeenkomst.......................................................................................................................... 30
4.7 betaling................................................................................................................................................................ 30
Hoofdstuk 5 - Waardepapieren, betalingsverkeer en krediettransacties.......................................................................31
5.1 Waardepapieren................................................................................................................................................... 31
5.2 Wisselbrief........................................................................................................................................................... 31
5.2.1 terminologie................................................................................................................................................... 31
5.2.2 endossement................................................................................................................................................. 31
5.3 Cheque................................................................................................................................................................ 32
5.4 Betalingsverkeer.................................................................................................................................................. 32
5.5 krediettransacties................................................................................................................................................. 32
5.5.1 Lening............................................................................................................................................................ 32
5.5.2 Kredietopening.............................................................................................................................................. 32
5.5.3 Disconto........................................................................................................................................................ 32
5.5.4 Acceptkrediet................................................................................................................................................. 32
2
, 5.5.5 Documentair krediet...................................................................................................................................... 33
5.5.6 Autonome bankgaranties............................................................................................................................... 33
5.5.7 Capita selecta................................................................................................................................................ 33
Hoofdstuk 6 - Recht van de intellectuele eigendom...................................................................................................... 34
6.1 Algemeen............................................................................................................................................................. 34
6.2 auteursrecht......................................................................................................................................................... 34
6.2.1 Het auteursrecht sensu strictro...................................................................................................................... 34
6.2.2 Naburige recht voor de uitvoerders............................................................................................................... 35
6.2.3 Gemeenschappelijke bepalingen voor het auteursrecht en de naburige rechten..........................................35
6.2.4 De auteursrechtelijke bescherming van computerprogramma’s....................................................................36
6.2.5 De bescherming van databanken.................................................................................................................. 36
6.3 Octrooien............................................................................................................................................................. 36
6.3.1 Inleiding......................................................................................................................................................... 36
6.3.2 Geldigheidsvereisten van een octrooi............................................................................................................ 37
6.3.3 Opeisen van de eigendom van een octrooi................................................................................................... 38
6.3.4 Rechten en plichten octrooihouder................................................................................................................ 38
6.4 Tekeningen en modellen...................................................................................................................................... 38
6.5 Merkenrecht......................................................................................................................................................... 38
6.6 De handhaving van intellectuele rechten............................................................................................................. 39
Hoofdstuk 7 - Europees economisch recht................................................................................................................... 42
7.1 Kort overzicht van de mededingingstheorie......................................................................................................... 42
7.1.1 Bronnen......................................................................................................................................................... 42
7.1.2 Supranationaal recht..................................................................................................................................... 42
7.2 Europees mededingingsrecht gericht tot ondernemingen: algemeen..................................................................42
7.2.1 Eerste pijler: het verbod van kartelafspraken in art. 101 VWEU....................................................................42
7.2.2 tweede pijler: het verbod van misbruik van machtspositie in art. 102 VWEU................................................44
7.2.3 Derde pijler: concentratiecontrole.................................................................................................................. 44
Hoofdstuk 8 - Belgisch economisch recht..................................................................................................................... 45
8.1 Belgisch mededingingsrecht................................................................................................................................ 45
8.1.1 Inleiding......................................................................................................................................................... 45
8.1.2 Materieel rechtelijke bepalingen.................................................................................................................... 46
8.1.3 Organen en procedure.................................................................................................................................. 46
8.2 Marktpraktijken en consumentenbescherming..................................................................................................... 47
8.2.1 Marktpraktijken.............................................................................................................................................. 47
Hoofdstuk 9 - Einde van de handelsactiviteiten............................................................................................................ 54
9.1 Opsporen van ondernemingen in moeilijkheden.................................................................................................. 54
9.2 Gerechtelijke reorganisatie.................................................................................................................................. 54
9.2.1 Toegang tot de procedure............................................................................................................................. 54
9.2.2 Wat zijn de gevolgen ervan........................................................................................................................... 55
9.2.3 Minnelijk akkoord........................................................................................................................................... 56
9.2.4 Collectief akkoord.......................................................................................................................................... 56
9.2.5 Buitengerechtelijk akkoord............................................................................................................................ 56
3
, 9.2.6 Overdracht van de onderneming................................................................................................................... 56
9.3 Faillissement........................................................................................................................................................ 56
9.4 Strafrechtelijke gevolgen...................................................................................................................................... 56
- Vlaanderen is een ondernemingsgezinde regio (60% van de ondernemingen).
- Soorten? Profit (= ondernemingen die zich bezig houden met technische producten, diensten) en non profit (=
uitbatingen van bejaardentehuizen, ziekenhuizen…)
- Vb. Banken, verzekeringsmaatschappijen, winkelketens, oliemaatschappijen, transportbedrijven, bakkers,
slagers…
1.1 ONDERNEMINGSRECHT
Het ondernemingsrecht kan worden omschreven als een tak van het recht die de activiteiten van ondernemingen
regelt.
- In ruime zin: zowel economisch recht als vennootschapsrecht
O Economisch recht: regelen zowel publiekrecht (algemeen belang, bescherming consumenten, SE’s)
(prijzenbeleid, mededinging) als privaatrecht die er specifiek toe strekken de economische activiteit te
organiseren met het oog op het verwezenlijken van de economische ordening en van een economisch
sturingsbeleid
O Vennootschapsrecht: regelen de oprichting, de werking en de vereffening van vennootschappen, alsook
de verhoudingen tussen de verschillende vennoten
- Vroeger: ook nog een onderscheidt met handelsrecht
O Bevatte regelen die specifiek van toepassing waren op commerciële verrichtingen en op handelaar
O Doel: handelstransacties vlotter en eenvoudiger te laten verlopen
1.1.1 ALGEMENE REGELEN
- Oude wetgeving Code Napoleon
- Handelsrecht en Economisch recht en burgerlijk recht
- Daden van koophandel: oude begrippen (verdwijnen in principe); niet voor situaties voor 2018
- Handelaar (koopman)
- Handelszaak (onlichamelijk roerend goed, bestaande uit…)
- Handelsvennootschap vs burgerlijke vennootschap niet meer !
- versus onderneming (ruimer begrip) nieuw!
- Toepassing van handelsrecht (in WER alle boeken?)
- Bewijs in handelszaken (t.o.v. burgerlijke rechtsregels)
1.1.2 ONDERNEMINGSBEGRIP
Zullen volgens het gewijzigde art. I.1,1° van het Wetboek Economisch Recht (WER) als onderneming worden
beschouwd: “een duurzame economische activiteit en winstoogmerk”. De nieuwe definitie dient als aanknopingspunt
voor de bevoegdheid van de ondernemingsrechtbank, het ondernemingsbewijs (het huidige handelsrechtelijke
bewijs), het insolventierecht (het toekomstige boek XX WER) en de bepalingen m.b.t. de KBO- en
boekhoudkundige verplichtingen.
De introductie van het nieuwe ondernemingsbegrip leidt niet tot één uniforme definitie. Immers heel wat boeken WER
verwijzen naar het oude begrip: duurzame wijze – economische activiteit
- o.a. insolventierecht; mededinging; consumentenrecht
- o.a. KBO wetgeving spreekt met van boekhoudplichtige onderneming
5
, 1.2 HANDELAARS EN ONDERNEMINGEN
1.2.1 HANDELAAR
Een handelaar is iemand die zijn beroep maakt van het verrichten van daden van koophandel.
- Doelt op een duurzame activiteit
- Zelfstandig ontwikkelt
- Oogmerk winst te behalen: bedoeling om winst te realiseren
1.2.2 ONDERNEMING
1. Iedere rechtspersoon. Dus ook verenigingen en stichtingen worden ondernemingen, zelfs indien zij geen
economisch doel nastreven. Publiekrechtelijke rechtspersonen die geen goederen of diensten aanbieden op een
markt zijn uitgesloten, net als de Staat en zijn gedecentraliseerde diensten.
2. Iedere natuurlijke persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent. Dus ook zaakvoerders,
bestuurders en beoefenaars van een vrij beroep worden ondernemingen (Boek XIV WER wordt opgeheven); Quid
deeleconomie? Airbnb (duurzaam eco-activiteit)
3. Iedere andere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid, tenzij zij niet aan winstuitkering doet of beoogt te
doen. De maatschap (overeenkomst tussen verschillende betrokkenen en samen een vermogen samenbrengen,
maar die wel aparte organisaties zijn) wordt ook een onderneming. Feitelijke verenigingen blijven buiten schot.
1.3 BRONNEN VAN ONDERNEMINGSRECHT
1. Wetboeken: wetboek van economisch recht en wetboek van vennootschappen en verenigingen
O Boek I: definities (algemene en specifieke) O Boek X: handel agentuurovereenkomsten,
O Boek II: essentiële principes van het commerciële samenwerkings-
economisch recht overeenkomsten en verkoopconcessies
O Boek III: vrijheid van vestiging voor O Boek XI: intellectuele eigendomsrechten
dienstverleners + vrijheid van O Boek XII: recht van elektronische
dienstverlening + algemene verplichtingen economie
voor ondernemingen O Boeken XV, XVI en XVII: belang voor het
O Boeken IV en V: bescherming van afdwingen van de rechten die men bezit op
mededinging en prijsevoluties grond van het WER. Dit zijn dus de
O Boek VI: marktpraktijken en handhaving en de sancties op de scheiding
consumentenbescherming van de regelen uit het WER.
O Boek VII: financiële diensten O Boek XVIII: maatregelen voor crisisbeheer
O Boeken VIII en IX: kwaliteit en veiligheid O Boek XX: regelen inzake insolventie van
van producten en diensten ondernemingen
2. Europees recht (internationale verdragen: handelsverdragen, Weens koopverdrag, … VWEU)
3. Grondwet
4. WER en zijn aanvullende wetgeving
5. Handelsrecht
6. Burgerlijk recht BW
7. Rechtspraak en rechtsleer
8. Gewoontes (bv. anatocisme R/C nvt, geen schuldsplitsing van handelaren hoofdelijkheid is de regel)
9. Algemene rechtsbeginselen
1.4 ALGEMENE BEGINSELEN EN ECONOMISCH RECHT
Doelstellingen: art. II.2 WER (art. II.3 en art. II.4 WER)
- Vrijheid van ondernemen: vrij om een economische activiteit naar keuze uit te voeren
- Bescherming van de eerlijke concurrentie: loyaliteit van economische transacties verzekeren
- Consument bescherming (hoog niveau)
6
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur LotteVors. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €11,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
