Pathologie van de circulatie
= bloed, hartpomp, arteriële circulatie (bloeddistributie), veneuze systeem (bloedcollectie)
Oedeem:
Normaal 3 fysische factoren die waterhuishouding regelen:
1. Intact circulatiestelsel: plasmamembranen (fysische barrières)
- Lipofiele substanties kunnen door membranen
- Grote geladen moleculen door membranen via transport mechanismen (vesikels)
- Water en andere kleine moleculen door poriën tussen endotheel
o Afvalstoffen, O2 en aminozuren
o Volgen de concentratiegradiënt
2. Normaal lymfevatenstelsel zorgt mee voor vochtafdrijving
3. Concentratie albumine in serum
Abnormale vloeistofdistributie
- Normaal: dynamisch en stabiel evenwicht tussen intracellulaire en interstitiële compartimenten
o Ontsteking en wijzigingen in plasmavolume veroorzaken tijdelijke evenwichtsverstoring
- Hypervolemie: celzwelling
o Overvloedig water in interstitium en in cellen door osmotische en hydrostatische veranderingen
- Hypovolemie: water uit cel en interstitium getrokken celkrimping
Verschillende typen oedeem:
1. Lokaal oedeem:
- Door verminderde afvoer van lymfevat of door obstructie van veneuze bloedvloei
- Bv. na chirurgie of bij tumoren
- Soms ook door congenitale afwijkingen van de lymfevaten
2. Gegeneraliseerd oedeem:
- Als plasma-eiwit concentratie onder 5% lage colloïd-osmotische druk
- Eerst op laagste plek door zwaartekracht (voeten, achterwerk, …)
- Bij lichaamsholten of open ruimten interstitiële druk duwt vocht hierin
o Longoedeem, hydrothorax, in buikholte: hydroperitoneum, in hartzakje: hydropericard
- Bv. hypoalbuminemie bij ondervoeding
Bij ouderen:
- Voeten zijn het laagste punt vocht stapelt op in de voeten bij oudere mensen
o Veneuze kleppen werken niet meer goed want het zijn vliezen die makkelijk worden beschadigd
- Kleppen werken niet meer goed hoge druk onder in venen vocht eruit
o In ECM is er minder druk dus vocht verlaat de bloedbaan
- Nooit in bot of spier want cellen liggen te dicht bij elkaar, wel in ECM want losser verband
Hongeroedeem:
- Albumine in cereoplasma nodig voor osmotische druk, dan blijft vocht in bloedbaan
- Ondervoeding eiwit tekort (hypoalbumini) osmotische druk kan niet gehouden worden
- Vocht verlaat bloedbaan naar plek met lagere druk: in buik
- In westerse wereld wanneer lever niet goed werkt, leidt ook tot hypoalbumini
Samenstelling oedeem:
- Cellen: macrofagen, mestcellen en fibroblasten
- Hydrofobe grondsubstantie van proteoglycanen water gebonden aan chondroïtine sulfaat, keratan
sulfaat en hyaluronaat (meest voorkomende GAG’s)
- Macroscopisch: gelig eiwitrijk vocht dat opstapelt in de weefsels
- Klinisch: indrukken van huid, putje blijft bestaan
, Bloeding
1. Door aangeboren of verworven defecten
- Meestal vasculair trauma, ook door erosie vaatwand door ontsteking, tumor of degeneratie
o Bv. aorta ruptuur bij intima mineralisatie
- Afwijking in elastine en collageen
o Verlies van stevigheid, vooral in aortawand congenitale aandoeningen
o Bv. vit. C deficiëntie leidt tot scheurbuik: bloedingen in huid en organen
2. Door afwijking aan het endotheel
- Endotoxines verspreide puntbloedingen
o Virussen zoals CAV-1, blue tong virus sheep
o Door chemische stoffen zoals ureum
o Immuuncomplexen met geassocieerde vasculitis, bv. streptococcus
3. Normaal: stolling door stollingsfactoren (eiwitten)
- Verminderde productie bloedplaatjes
o Door radiatie therapie, estrogeen intoxicatie bij honden, chemo, virussen, …
- Toegenomen destructie bloedplaatjes
o Door autoimmunehemolytische anemie bij een hond
- Aangeboren afwijkingen van bloedplaatjes
o Defect in glycoproteïne IIb of GPIIIa
- Toedienen van aspirine
o Aspirine: vermijdt bloedstolling in hersenen (trombocyten kunnen niet aggregeren)
Verschillende soorten bloedingen:
1. Hematoom (blauwe plek)
- Accumulatie van bloed in weefsel na bv. bloedname of trauma
- Gevolg en kleur is afhankelijk van snelheid, locatie en het volume aan verloren bloed
o Blauw = klein beetje bloed
o Daarna: groen en geel hemoglobine afbreken tot biliverdine (groen) tot hematoedine (geel)
- Bloedingen in lichaamsruimten hebben specifieke namen
2. Petechiën
- Puntvormige huidbloedingen die bij druk van glas niet weggaan
- Kunnen levensgevaarlijk zijn, zeker voor kinderen
o Bloedende vaten door ontsteking door bacteriën in bloedbaan (sepsis, bact. infectie)
o Pneumo- of meneiokokken produceren antigenen antilichaam-antigen complexen
ontstekingen bloedvaten gaan kapot
3. Ecchymosen
- Kleinere hematomen, ook purpura genoemd
4. Melena
- Zwarte stoelgang door menging met bloed: teerachtig en zeer harde stank
- Bloeding in slokdarm verteerd bloed komt naar buiten = melena
5. Paintbrush
- Op mucosae, lijnvormige bloedingen
TERM PLAATS bloeduitstorting TERM PLAATS bloeduitstorting
Haemopericardium Pericardium (hartzakje) Haemoptysis Luchtwegen
Haemothorax Thorax (borstholte) Haematurie urinewegen
Haemoperitoneum Buikholte Haematochezia Rood bloed in feces
Haemophthalmos Oog Haematomyelia ruggemerg
Hemarthrosis Gewricht Epistaxis Neus (bloedneus)
