Resume
Samenvatting Personen- En Familierecht (31RPR3070)
- Établissement
- Hogeschool PXL (PXL)
Samenvatting van de lessen van I. Holsteens en G. Mullens
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Personen en familierecht:samenvatting
personenrecht
De persoon
Wat is een persoon?
Persoon: drager van rechten en plichten
Degene op wie het recht van toepassing is
Juridische persoonlijkheid: geheel van rechten en plichten
De staat van de persoon: naam, woonplaats, geslacht, nationaliteit
De bekwaamheid van de persoon:
Rechtsbekwaamheid: elke persoon is rechtsbekwaam = iedereen heeft rechten en
plichten
Handelingsbekwaamheid: niet iedereen is handelingsbekwaam = niet iedereen kan
zijn rechten en plichten zelf uitoefenen
1. Volledig handelingsonbekwaam: hun hebben vertegenwoordigers die hun
rechten en plichten dragen.
Mentaal gehandicapten (syndroom van Down), minderjarigen (-18)
2. Gedeeltelijk handelingsonbekwaam: ze mogen hun rechten en plichten niet
alleen uitoefenen: ze hebben bijstand
Geesteszieken (alzheimer, zeer oude mensen, dementie), aanverwanten
(verkwister, coma-patiënten)
Onderscheid tussen natuurlijke personen en rechtspersonen
Natuurlijke personen: alle levende, tastbare mensen van vlees en bloed)
o ALLE mensen => geen slavernij en burgerlijke dood -> daarbij namen ze de
rechten en plichten af
o ALLEEN mensen => geen dieren -> dieren hebben enkel
bescherming (geen rechten
en plichten)
o LEVENDE mensen => geen embryo of lijk -> ze genieten van bijzondere
Bescherming
Rechtspersonen: ‘groep’ van mensen en/of goederen die een afgescheiden vermogen bezitten
Rechtspersonen gaan uit van orgaantheorie: hun rechten en plichten worden uitgeoefend door
organen1
1. Publiekrechtelijke rechtspersonen: instellingen van en door de overheid
De Staat, het Vlaams Gewest, de provincie Limburg, de gemeente Bilzen
1 Natuurlijke persoon / rechtspersonen die optreden voor de rechtspersoon
, 2. Privaatrechtelijke rechtspersonen: door een privaat initiatief tot stand gekomen, met of
zonder rechtspersoonlijkheid2 en financiële verantwoordelijkheid
N.V., B.V.B.A., Comm.V., V.O.F., C.V., B.V.
Begin van de persoon
Natuurlijke personen:
Een persoon is een persoon vanaf de geboorte indien het levend en levensvatbaar wordt geboren.
!! Embryo: ongeboren vrucht wordt gelijk gesteld met een ‘persoon’, ze kunnen dus bepaalde
rechten uitoefenen. Mits enkele voorwaarden:
o Levend en levensvatbaar geboren
o Met belang voor de pasgeborene
o Verwekking moet voor rechtsfeit (overlijden van de vader) plaatsvinden: (art. 326 BW)
het kind moet verwekt zijn tussen de 300 ste
en de 180 ste
dag van de geboorte vermoeden
juris tantum
o Voorbeelden hiervan: (art. 725 BW en art. 906 BW)
Rechtspersonen:
Een rechtspersoon is een rechtspersoon vanaf de oprichting ervan. Dit gebeurd doormiddel van
onderhandse overeenkomst of een authentieke akte (via notaris). Soms is er ook publicatie nodig
door de tegenstelbaarheid.
Einde van de persoon
Natuurlijke personen:
In regel eindigt de persoon bij de dood, maar het overlijden hebben ze nog steeds rechten en kunnen
ze dus nog als persoon bekeken worden. Dit is vaak in belang van derde.
Overleden kind erkennen:
George heeft 1 zoon maar nooit erkend, Mario. Mario heeft 1 dochter, Kato. George kan Kato
nog erkennen na de dood van Mario
Faillissement:
Ondernemer kan nog 6 maanden na zijn dood failliet verklaard worden, dit is ratio legis. Dat
is in belang voor de schuldeisers. Hun kunnen beroep doen op de erfenis nadien.
Herziening proces:
Voor naamsverzuivering en mogelijke vergoeding
De dood moet door de geneesheer worden vastgesteld en er moet een juridisch bewijs zijn: de
overlijdensakte. Er is een verschil tussen thuis en in het ziekenhuis sterven bij het tijdstip
Thuis: bij ophouden van de ademhaling en bloedsomloop (kritisch: moord/zelfmoord?)
Ziekenhuis: richtlijnig EEG
Klinisch dood = hersendood: je hersenen geven geen impulsen meer aan de organen dus je
leeft dankzij een machine.
Rechtspersonen:
2 Belangrijk inzake verantwoordelijkheid
,Rechtspersonen kunnen in regel niet sterven maar ze kunnen wel eindigen.
Ze kunnen eindigen door middel van:
Verstrijken van de termijn
Realiseren maatschappelijk doel
Faillissement
Gerechtelijke / vrijwillige ontbinding
Commorientes: (art. 721 BW)
Koppel is getrouwd en hebben geen kinderen. Ze krijgen een verkeersongeval en komen beide ten
overlijden (op hetzelfde moment).
er is een erfenis-probleem: de langst levende krijgt een deel van de erfenis. De erfgename van de
langst levende krijgt dan de erfenis.
dankzij de commorientes: de erfenis van de vrouw gaat naar de familie van de vrouw, de erfenis van
de man gaat naar de familie van de man
! art. 721 BW: weerlegbaar vermoeden: indien men kan zien (bewijs heeft) dat de man langer heeft
geleefd, erft de familie van de man toch alles.
Afwezigheid
Probleem:
Het overlijden van een persoon heeft belangrijke rechtsgevolgen:
Nalatenschap valt open
Huwelijk wordt ontbonden
Voogdij minderjarige kinderen valt open
Uitbetalen levensverzekering
Dit wordt allemaal opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand: de burgemeester.
Soms is het overlijden ‘onzeker’: bij iemand die weg is maar er geen lijk is (bij vermissing). Dit kan
ook zijn bij een vliegtuigramp waarbij de identificatie onmogelijk is omdat de persoon al zo hard is
verminkt.
Oplossing:
De persoon kan als figuur als afwezige bekeken worden als ‘afwezigen’ maar ook als ‘vermiste’.
De wet van 9 mei 2007 geeft de afwezigen bescherming; er is een kans op mogelijke onverwachte
terugkeer. Dit is verdeeld in 3 fasen:
1. Het vermoeden van afwezigheid: (art. 112-114 BW)
Wanneer een persoon al 3 maanden niet meer verschenen is (in zijn woon- of verblijfplaats)
en men geen nieuws meer heeft ontvangen wordt door de vrederechter uitspraak gedaan.
De gerechtelijke bewindvoerder zal de goederen van de vermoedelijke afwezigen beheren.
2. De verklaring van afwezigheid: (art. 118-124 BW)
Officieel afwezig verklaring door de familierechtbank na 5 jaar bij vermoedelijke afwezigheid
of na 7 jaar sinds het laatste nieuws.
3. De gerechtelijke verklaring van overlijden: (art. 126-134 BW)
Dit gebeurd bij levensbedreigende omstandigheden (tsunami, vliegtuigramp) waarbij men
,Burgerlijke staat
het lichaam niet meer kan terugvinden of identificeren kan elke belanghebbende bij de
familierechtbank een verzoek indienen. De eigenlijke uitspraak van het vonnis tot verklaring
van overlijden dat in kracht van gewijsde is gegaan, dient te worden overgeschreven in
registers van de burgerlijke stand van de laatste woonplaats van de overledenen (DABS)
De staat van de persoon
Begrip
Staat: een geheel van hoedanigheden en eigenschappen van een persoon, waardoor zijn
rechtstoestand wordt bepaald
afkomstig van status: rechtstoestand van een persoon
Politieke staat: in de maatschappij
Status civitatis de vraag naar burgerschap
Belg, stateloos, politieke vluchteling, asielzoeker, economische vluchteling
Familiale staat: in de familie
Stats familiae stamvader of niet
afstamming: kind, ouder, aanverwant/bloedverwant, overspelig kind
huwelijk: gehuwd, ongehuwd, vrijgezel, weduwenaar, gescheiden, ongehuwd,
samenwonend, heterogeen koppel, homogeen koppel
Individuele staat: als individu
leeftijd, geslacht, naam, woonplaats
Kenmerken
Van openbare orde: juridische grondslag van de maatschappij
de Staat van de persoon = dwingend recht !ALTIJD! je mag er dus niet vanaf wijken
Verkrijging van staat: iets wat zich voordoet waaraan een rechtsgevolg is gekoppeld
1. Via rechtsfeit: geboorte, overlijden, verwekking, aantasting van de geestesvermogen
2. Via rechtshandeling: huwelijk, erkenning, adoptie
3. Via gerechtelijke beslissing: echtscheiding, ontvoogding
4. Via wet: naturalisatie
Bescherming van staat: door 2 vorderingen van staat
1. De vordering tot vaststelling van staat
onderzoek naar vaderschap via DNA-test dankzij familierechtbank
betwisting vaderschap
via declaratief vonnis (retroactieve werking)
2. De vordering tot wijziging van staat
echtscheiding
onbekwaamverklaring
via constitutief vonnis (geen retroactieve werking)
Bezit van staat: een feitelijke toestand waarbij het niet altijd gaat over de juridische staat
het bezit van staat heeft 3 elementen:
1. Nomen: naam dragen die overeenstemt met die staat
, 2. Fama: erkend worden door iedereen als …
3. Tractatus: behandeld worden door betrokkenen als …
Het bezit van staat heeft bewijsfunctie:
Moederlijke afstamming: (art. 312§3 BW)
Vaderlijke afstamming: art. 33°§2 BW: de vaderlijke afstamming kan niet betwist
worden als hij door erkenning is aanvaard als vader. Hij kan dus niet door de
omgeving niet worden aanvaard
Bezit van staat van Belg: voor 2013
Bewijs van staat:
o Via akten van de burgerlijke stand: bewaarsysteem van authentieke akten verleden
voor Ambtenaar van Burgerlijke stand.
Het is een weergave van rechtsbekwaamheid en rechten en plichten in de
maatschappij.
nieuw: ‘’Databank Akten Burgerlijke Stand’’ => DABS
o Door Ambtenaar van Burgerlijke Stand: (art. 57 BW)
Burgemeester of Schepen, Diplomatieke of Consulaire Ambtenaar, scheeps- en
vliegtuigkapiteins
o De registers van burgerlijke stand: systeem van authentieke akten, ingeschreven en
ingebonden in registers.
In praktijk: ingave via computer en dagelijks doorgestuurd naar Rijksregister in
Brussel. Er zijn 5 verplichtte registers (gaan jaarlijks naar griffie RvEA)
1. Geboorteakten
2. Akten voorgenomen huwelijksaangiften
3. Huwelijksakten
4. Overlijdensakten
5. Nationaliteitsakten
Maar er zijn ook aanvullende registers:
1. Akten voor overschrijvingen echtscheiding en adoptie
2. Akten voor erkenning
3. Akten voor registratie samenlevingscontracten
o Inhoud van registers:
1. akten van ambtenaren van burgerlijke stand
2. overschrijvingen van andere akten van burgerlijke stand
3. uittreksel van gerechtelijke uitspraken over de staat van personen
4. kant- en randmeldingen
wet 18.6.18: D.A.B.S ‘oude’ akten
o openbaarheid registers: (art. 28-30 BW)
, de registers burgerlijke stand = openbaar
!! privacy: ze zijn niet rechtstreeks toegankelijk en zijn enkel in afschriften en
uittreksels te verkrijgen
o De akten van burgerlijke stand: (art. 41-70 BW)
1. Ambtenaar speelt passieve rol; (art 16 BW)
2. Wettelijk bewijskracht; geboorteakte leeftijd
3. Bij verlies of gebrek aan een akte: oplossingen:
I. Gerechtelijke uitspraak: bewijsmiddelen zijn toegelaten
II. Akte van bekendheid: op de hoogte te stellen van de feiten of
situatie
III. Bezit van staat
o De bewijskracht van vermeldingen: volle bewijswaarde MAAR:
1. Vermeldingen door de ambtenaar zelf vastgesteld
2. Vermeldingen op grond van verklaringen van anderen
3. Vermeldingen door de ambtenaar zelf vastgesteld, maar niet verplicht
o Verbetering van Akten van de burgerlijke stand: via de familierechtbank: art 35 BW
Onjuiste schrijfwijze van de naam, vergissing bij de opgave van geslacht bij de
geboorte, verboden vermeldingen.
de ambtenaar stelt een materiële misslag vast. Deze materiële misslag zelf
verbeteren in DABS met in bijlage de authentieke akte of het officiële akte of het
officiële attest op basis waarvan de akte werd verbeterd (art. 33 BW). een gunstig
advies van PdK niet langer vereist.
De bestanddelen van de staat van de persoon
De naam
Inleiding:
Naam: een woord of een reeks van woorden waarmee een persoon verplicht wordt aangeduid en
waardoor hij van al de anderen wordt onderscheiden. Het is het belangrijkste element van de staat
van een persoon openbare orde
Eigenlijke namen: voornaam + familienaam
Oneigenlijke namen: adellijke titel, bijnaam, spotnaam, handelsnaam, schuilnaam
Familienaam
Familienaam: een collectieve naam, die aan vaak verschillende personen kan toebehoren
1. Familienaam dankzij verkrijging
I. Vestiging via afstammeling (= meest gebruikt)
Wet dd. 8.5.14 – arrest GW Hof dd. 14.1.16 – nieuwe wet dd 25.12.16
a. Afstamming langs vader en moeder staat vast:
Bij akkoord: kind draagt ofwel naam van vader, naam van moeder of naam
van beide
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur MVAatpxl. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
83507 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans