DEEL 1: Koken met kleuters
Koken en ZILL
Ontw. velden die gestimuleerd worden tijdens kookactiviteit
Socio-emotionele ontw Samenwerken
Motorische zintuigelijke ontw. Proeven
Orientatie op de wereld Waarvan komen de groenten
Wiskundig denken Hoeveelheiden
Ontw. initiatief en Plannen
verantwoordelijkheid
Ontw. innerlijke kompas Delen, helpen
Taalontw. Ervaringen delen
Tijdens begeleiden kookactiviteit rekening houden met:
1. Zorg dat er iets te beleven valt
2. Aansluiten bij kleuters: makkelijk hanteerbaar kookmateriaal
3. Stimuleren tot nieuwe ervaringen en onderzoek, tot actief handelen vb.
klopbewegingen
4. Zelf mogelijkheden tot actief handelen aanbrengen
5. Laten verwoorden wat ze doen
6. Aanmoedigen om problemen op te lossen + mogelijkheden uit te proberen
Organisatie van kookactiviteit
Voorwaarden
Aansluiten bij thema
Beperken ecologische voetafdruk: seizoensgebonden, lokale producten
geen transport, afval sorteren, verpakkingen vermijden, plantaardig
eten, herbruikbaar materiaal, opletten met voedselverspilling (restjes)
Vanuit basisproducten vertekken: uit welke ingredienten is gerecht
gemaakt
Gezond
Laat ze proeven, smaken leren kennen
Niet alleen technisch handelen laat ze eerst nadenken over rol
ingredienten, op zoek gaan naar variaties van recept, laat
gedaantesmaakverwisseling ondergaan, gerecht moet leiden tot
overlegmomenten
Rekening houden met kleuters: wie zijn ze? allergieën? Cultuur? Ziektes?
Gewoonten?
Wat wil je bereiken met kookactiviteit?
Wat kunnen kleuters zelf doen?
Benodigdheden, budget, tijd, wanneer, zijn er mogelijkheden tot
onderzoek?
Organisatie:
Hoe pak je een kookactiviteit organisatorisch aan?
Afhankelijk van leeftijd:
Peuter, 1ste voortonen geboeid door handelingen lkr, proeven basisbroducten
kleuter
geen groepswerk: klasmilieu en ondersteuning bepalen actief handelen van
kleuters tijdens kookactiviteit opsplitsen kleutergroep verhoogt betrokkenheid
,2de kkl Rijper en zelfstandiger om dingen zelf te doen
3de kkl In staat om in groep te werken
Begrijpen opdrachten en zijn taakbewuster
Bied gevarieerdere kookactiviteiten
Arbeidsproces mag niet ingewikkeld zijn
De opbouw
Je kan het op verschillende manieren opbouwen waarbij groepsgebeuren
belangrijk is
Inleiding: klassikale voorstelling
1. Voorstelling gerecht + producten + materiaal Vb. via
waarnemingsactiviteit
2. Nadenken over wat je eet en waar het vandaan komt vb. leerwandeling
naar boerderij (bij oudste: tijd en ruimte koppelen vb. oorsprong
ingredienten)
Midden: verschillende gradaties mogelijk; organisatievormen
Demonstratieactiviteit - Bij jongere kleuters
door leidster - Kunnen in beperkte mate helpen bij eenvoudige opdrachten vb.
zak opendoen, pot op vuur plaatsen
- Neemt minder tijd in beslag
- Opstelling kiezen waar alle kleuters kunnen waarnemen
Alle kleuters koken via - Kleuters worden door lkr in groepen verdeelt
complementair - Elk groepje heeft verschillende aandeel in bereiden gerecht
groepswerk
Enkele kleuters koken Doorschuifsysteem: Er wordt tijdens vrij spel een kookactiviteit
via doorschuifsysteem aangeboden naast de andere activiteiten, waarbij een klein groepje voor
of beurtensysteem kiest na een tijdje (10min) verwisselen de koks zodat iedereen aan
beurt is gekomen (doorschuiven)
Beurtsysteem: Doorschuifsysteem gespreid over langere periodes
Voordelen werken met kleine groepen: samen overleggen (mondige
taalgebruik) inbreng kleueters is groter, actieve betrokkenheid is groter,
bied intensere ervaringen
Alle kleuters koken in - Kleuters verdeeld in groepje
parallel groepswerk - Elke kleuter krijgt zelfde opdracht
- Elk groep bereid gehele gerecht
- Best werken met friezen omdat je niet bij elk groepje tegelijk verbale
uitleg kan geven
Voordelen? Goed overzicht over klasgebeuren, jaloezie wordt voorkomen
omdat ze allemaal hetzelfde hebben gedaan, ze werken op eigen tempo
Nadeel? Alle kleuters hebben zelfde materiaal op zelfde tijdstip nodig =
alle materialen dubbel
Slot
Sluit af in groepsgebeuren: Laat elke kleuter proeven, ervaringen verwoorden,
stappen van bereiding herhalen, werk van koks bewonderen, reflectie op
werkproces en resultaat
Hyghiene en veiligheid
Tips:
, 1. handen wassen
2. veilig snijden met mes (snijplank, scherp mes voor verkleinen risico
wegslippen mes, zaagbewegingen maken, in richting weg van lichaam
snijden)
3. veilig blik openen
4. veilig bakken en braden (steel van pan van je wegdraaien voor vermijden
hapering)
5. inrichting ruimte
Duidelijke afspraken! Pre-borden (pictogrammen)
- met gemaakte afspraken (verkeersborden voor voorbereiding verkeer)
- 4 soorten: let op voor (driehoek met rode rand), je mag niet (rond met
blauwe rand) je moet (rond en blauw), je kan/mag(rechthoekig en blauw)
Budget
Koken kost geld steun directie, vragen thuis, vragen op een openschooldag,
ouderavond, viering.. Ouderbetrokkenheid voor onderdrukken kostrprijs
Kondig kookactiviteit tijdig aan bij kleuters
Visualiseer benodigdheden en ingredienten
Hang benodigdheden, ingredienten met foto uit op zichtbare plaats voor
ouders
Via briefje
Kookfries
Wat? Visuele stappenplan kookactiviteit voor kleuters. Stappen staan in
volgorde.
Ontwerp: Op voorblad eindresultaat afgebeeld: extra stimulans voor beginnen
bereiding Na voorblad: herinnering hyghiene Daarna: ingredienten en
benodigdheden: vermelden voor hoeveel kleuters ingredienten voldoende zijn
Daarna: handelingen kookactiviteit via foto’s: handen en onderarm in beeld!
Paginanummering via kwadraatbeeld.
Zwart voor handelingen die door kleuters worden uitgevoerd, blauw voor
handelingen die door hen wordt uitgevoerd maar met hulp lkr, rood voor
handeling die door lkr wordt uitgevoerd
Naast tekst soms uitroepteken: gevaarlijk materiaal + lkr zeil in oog
houden
Naast foto’s staan mannetjes met kleur schort kleuter met zelfde kleur
schort voert die handeling uit.
Stippen bovenaan als handelingen meerdere keren moet worden
uitgevoerd vb. 2 eetlepels suiker
Gelijktijdige handelingen worden op zelfde pagina gedrukt
Kleuters moeten ingredienten, producten en materialen kunnen herkennen
tijdens handelingen op foto’s
Einde kookfries: eindresultaat
Gericht op: samenwerken, wiskundig denken, zelfstandigheid, motorische
ontw.
Voorbereiding
1. Keuze recept? (Aansluiten bij bc, Haalbaarheid voorkleuters, Aandacht voor
seizoenskalender)
2. Vooraf uitproberen: verhouding, hoeveelheid, materiaal,..
3. Welke organisatievorm is meest geschikt?
4. Activiteit uitwerken op voorhand: taakverdeling, verloop, afspraken,
nevenactivitieten
5. Voorbereiding voor het proeven: keukenrol, bordjes..
