Verpleegkundige interventies – zorgen uitscheiding en
stomazorg
1. begrippen
⇒ we gaan niet zeggen ‘kakken’ maar we zeggen fecaliën, feces, stoelgang, defecatie en
defeceren, het is wel vaak een taboe
2. inleiding, begrippen uit de anatomie en de fysiologie
⇒ de tractus digestivus of het gastro-intestinale stelsel
Onderdelen feces:
- 75% vocht
- 10% restproducten voedingsvezels
- 7% schilfers darmepitheel, zouten, slijmen, pigmenten,
2.1 de defecatie-reflex of defecatie-dwang
⇒ heel vaak een halfuur na opname, je mag dit niet tegengaan
3. de observatie van de feces
3.1 de hoeveelheid
⇒ meestal tussen de 125-300g/24u, hangt wel af van hoeveel je
eet en de samenstelling
3.2 de frequentie
⇒ is verschillend, sommigen gaan 1 keer naar toilet, sommigen 2 keer per week en is heel
individueel
3.3 de vorm
⇒ de stoelgang word verdeeld in types, type 3-5
zijn oke.
Type 2 is niet goed, zit te lang in darmen en al het
vocht is er uit
Type 7 is diarree
3.4 de kleur
⇒ normale kleur is bruin, dit kan wel afwijken naar wat je eet of een probleem
Meconium na melkdieet bloederige stoelgang bij neonatus
3.5 afwijkingen
- Mastiekkleur: geen stercobiline (pigment)
- Grijs: coeliakie of glutenintolerantie
- Zwart: melaena
- Rood: vers bloed
- ‘erwtensoep’: tyfus
, - ‘rijstwater’: cholera
3.6 de geur
⇒ het is normaal maar die mag niet doordringend zijn. Bv. melaena met een typisch geur
van oud bloed, of bepaalde voedingsmiddelen
3.7 bijmengingen
⇒ dit kan wijzen op afwijkingen of het is normaal
Bv. veel slijmen, dit kan zijn doordat kinderen een snotneus hebben, alles inslikken en dit
gaat dan naar buiten.
Bv. onverteerde resten
Bv. voorwerpen, kinderen die kleine speelgoedjes inslikken
Bv. aarsmaden of wormen hebben ook een effect
4. onderzoek van feces: staalopname
4.1 een algemeen onderzoek
4.2 een bacteriologisch en viraal onderzoek
⇒ je hebt een steriel recipiënt nodig voor de staalafname van feces, dit is dan met een
spateltje. Het mag niet gemengd zijn met urine en informeer ook de zorgvrager, bewaar koel,
tenzij het een test is tegen parasieten (kamertemperatuur).
4.3 benzidineproef
Doel: het opsporen van occult bloed
⇒ je kan een dieet laten starten: geen vlees, vis met graten, bouillon en dan dag 4-5-6 ga je
een staalafname doen. Je mag de tanden niet poetsen of met tandenstokers (kan bloed
afgeven)
Blauw: positief (enzyme in bloed → ocideert benzidine tot blauw)
Groen: negatief
4.3.1 aandachtspunten
- Belang van identificatie van de staal (etiket,..)
- Aanvraagformulier moet worden ingevuld
- Staal koel bewaren, behalve parasiet is kamertemperatuur
4.4 bevolkingsonderzoek naar darmkanker – afnameset
⇒ bij alle volwassenen 51-74j wordt er een setje opgestuurd en dit moeten ze dan opsturen.
Doel: vroegtijdig onderzoeken darmkanker
4.4.1 colonkanker
⇒ dit is de meest voorkomende long en prostaatkanker bij mannen en de meest frequente
tumor na borstkanker voor vrouwen, deze soort kanker wordt pas laat ontdekt en al in een
laat stadium waardoor er een hoge mortaliteit is.
IFOBT is de screening om te kijken wie coloscopie nodig heeft
Alarmsymptomen:
- Bloedverlies in de stoelgang
- Veranderd stoelgangspatroon sinds 6 weken
- Vals gevoel van kakdrang
- Onverklaarde anemie
- Onverklaarde buikpijn
- Tekens van ijzerverlies
Primaire preventie:
- Gezonde levenswijze
