Organisaties en organisatieleer
Definitie van organisaties
Organisaties zijn doelgerichte samenwerkingsverbanden van mensen.
Het zijn constructies en reconstructies van de vormgeving van een sociaal verband om bewust
doelstellingen te bereiken (de finaliteit).
Raakvlakken
sociologie, psychologie, agogiek, antropologie, recht, economie, geschiedenis, organisatie en
managementtheorieën, filosofie, politiek en beleid
Stromingen in het kijken naar organisaties
organisaties zijn er altijd al geweest
organisatieleer = het bestuderen van gedrag van organisaties, de factoren die dit gedrag veroorzaken en
hoe deze organisaties het meest doeltreffend bestuurd kunnen worden
het ontstaan ervan loopt gelijk met de moderniteit
voor 1800: ambachten en gilden
- belang van traditie
- onafhankelijkheid van ambachtslieden, geen personeel
1e IR tss 1760 en 1830
- stoommachine brengt kentering teweeg in arbeid
- bedrijven ontstaan
- vanaf E19e E: aandacht voor organisatiekunde en theorieën hierover
- 3 stromingen: - scientific management
- human relations benadering
- revisionisme
- open systeem model
Scientific management
- E19e E - 1935
- op een wetenschappelijke wijze vorm geven aan (het aansturen van) bedrijfsprocessen
- gebaseerd op militair model
focus:
- Taylor = belangrijkste exponent van deze stroming
- streven naar efficiëntie staat voorop - efficiëntie
- lopende band - arbeidsdeling
- mens w verlengstuk van machine - command & control
- mens = rationeel wezen dat alleen gemotiveerd w door geldprikkels - processen ontwerpen
- Weber = de bureaucratische organisatie
- functievervulling moet onafhankelijk zijn, mensen moeten obv hun kennis en vaardigheden een functie
krijgen (geen vriendjespolitiek)
- eenheid-van-bevelprincipe (iedere werknemer maar 1 baas)
- formalisering van regels (leidt tot administratie én gelijkvormigheid)
focus:
Human Relations benadering
- 1935 - 1955 - impact van sociale context
- Hawthorne experimenten: belang van sociale aspecten (door ook aandacht te geven aan sociale
verhoudingen binnen organisatie kan meer succes behaald w)
- groeiende aandacht voor de ‘sociale mens’: humanistisch perspectief
- organisaties zijn nog gesloten systemen: - door beperkte overheidsinvloeden
- door schaarste op economische markt
Revionisme
- ‘60
focus:
- D. McGregor
- probeerde scientific management en human relations benadering te combineren - behoeften
- van economische en sociale behoeften naar ontplooiingsbehoefte (Maslow) - motivatie
- taakverrijking en motivatie staan centraal
- medewerkers: van kostenpost naar ‘menselijk kapitaal’
- systeemdenken
- medezeggenschap en delegatie focus:
Open-systeem model - strategie
- ’80 (in ontwikkeling sinds ’60) - samenwerking
- organisatie als systeem dat zonder de omgeving niet kan functioneren - leren en ontwikkelen
(tss omging en organisatie vindt interactie plaats omdat de organisatie een systeem is)
- stijgend belang van technologie en globalisering
- meer samenwerking
Nu?
- welzijn op het werk - generaties op de werkvloer (millenials)
- belang van communicatie - digitale transformatie/COVID-transformatie
- ‘war for talent’ (verpleegkundigen, ICT)
- steeds meer aandacht voor duurzaamheid (duurzame economie en duurzame loopbanen)
- VUCA-omgeving (Volatile, Uncertain, Complex, Ambiguous) → nood aan flexibilisering
, Systeemdenken
Systeembenadering
- een organisatie als levend systeem
- systeem + herkenbare entiteit die uit meerdere delen bestaat
- systeem is geheel dat in interactie staat met omgeving en zich aanpast om te kunnen overleven
Universele wetmatigheden van systemen
- ordenen
- de ordeningsvraag is ingewikkelder in organisatiesystemen dan in familiesystemen
- allerlei ordeningen lopen door elkaar (functies, competenties, anciënniteit, bijzondere prestaties,…)
- hiërarchie is een dominante wijze van ordenen
- ordening gaat niet over gelijkwaardigheid maar over duidelijkheid
- → regel: er is rust en stabiliteit in een organisatie als iedereen zijn eigen posities inneemt en de daarbij
horende verantwoordelijkheid opneemt
- uitwisselen
- faire balans tss investeren en terugkrijgen (wederkerigheid) (zonder uitwisseling stagneert elke relatie)
- → regel: wat je investeert moet je ongeveer terugkrijgen om een relatie gezond te houden
Kenmerken van levende systemen
- levende systemen zijn gericht op overleven
- elk systeem is deel van een groter geheel
- elk systeem leeft door permanente uitwisseling
- de delen van het systeem staan ten dienste van het geheel
- het geheel is meer dan de som van de delen
- in de delen tonen zich de eigenschappen van het geheel
- levende systemen kennen zelfregulering
- een levend systeem kent een dynamisch evenwicht tss behoud en uitwisseling
Veranderende wereld
Externe complexiteit: in de omgeving
- neoliberalisering
- individualisering, diversiteit
- beheersbaarheidsdenken
- corporatisering en economisering
- verantwoording en transparantie
- digitalisering en connectiviteit
- corona
, Interne complexiteit
- vaak combinatie van rollen
- typologie van Gastelaars
- selectiebureaucratie: algemene rechtsregels toepassen op individuele gevallen
- individuele dienstverleners: gericht op zeer individuele vragen en hierbij niet louter een
klant-leveranciersrelatie met klant onderhouden maar samenwerkings- of co-creatierelatie
- massadienstverleners: bieden vrij gestandaardiseerde diensten aan aan grote groepen klanten
- professionele dienstverleners: hoog opgeleide professionals met hoge deskundigheid/
verantwoordelijkheden voeren taken uit en nemen beslissingen die moeilijk te standaardiseren zijn
(worden daarom vanuit de professie gestuurd)
- zorgarrangementen: 24/7 beschikbaar voor opvang en begeleiding van klanten
KLANTGERICHTHEID ALS OVERKOEPELEND THEMA
Klantgerichtheid
- intentie ≠ perceptie
- niet iets wat je doet → iets wat je bent
- bepaald door klant, niet door organisatie
- geen losse acties of deel van een organisatie → integraal en geïntegreerd concept
(van alles doen rond klantgerichtheid → in alles wat je doet klantgericht zijn)
- gaat over dienstbaarheid, geen slaafsheid (geen sigaretten in Disneyland ondanks klachten)
- blijkt uit toegankelijkheid, service, vriendelijkheid medewerkers, tevredenheid meten bij klanten
Klanten
Klanten
- te nauw economische benadering
- klant = iemand die geld doet toevloeien naar ons bedrijf
- verschil tss afnemer en opdrachtgever
- als socialprofitorganisatie zijn afnemers en opdrachtgevers vaak van elkaar onderscheiden
- naast afnemers ook opdrachtgever als ‘klant’ waarmee we contractuele relatie onderhouden
- te ver verschuivende machtsbalans
- u vraagt, wij draaien
- gericht op match tss nood en aanbod
- klanten = mensen die warme interesse hebben in wat u doet
- gericht op relatie
- klant = persoon/organisatie die relatie met organisatie onderhoudt en (tegen betaling) gebruikt maakt
van haar diensten/producten
- stakeholders
- interne en externe klanten
- gericht op doelstelling
- klanten = mensen die je helpt
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur tinedevos1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.