Hoofdstuk 19: Seks en genetica
1 DE VOORDELEN VAN SEKS
Aseksuele vs seksuele voortplanting
• bacteriën: celdeling ondergaan en erfelijk materiaal verdelen over de twee dochtercellen
• planten
• dieren: hrydra (zoetwaterpoliek), wormen, hagedissen: soms zonder bevruchting, parthenogenese
• identiek genetische nakomelingen (kloons)
1.1 SEKSUELE VOORTPLANTING GEBRUIKT HAPLOIDE EN DIPLOIDE CELLEN
Moeder en vader hebben beide diploide cellen. Bij het vormen van gemeten
tijdens de meiose gaan er haploide gameten gevormd worden. Hierbij wordt
van ieder chromosoom exact één kopie overgehouden.
Wanneer de eicel en zaadcel gaan versmeten gaat er terug een diploide
toestand gevormd worden bij de vorming van de zygote.
Het erfelijk materiaal van moeder en vader komen samen
→ mix van het DNA
Voordeel in de evolutie: de mengeling van DNA is belangrijk bij het
genereren van genetische diversiteit. Alle kinderen hebben een genetisch
andere samenstelling dan hun ouders.
De genetische diversiteit is niet noodzakelijk interessant voor het individu
(sommige DNA combinaties zijn minder voordelig), maar wel voor de
populatie
1.2 DE VOORDELEN VAN SEKS
• Combineren van allelen: DNA mix → grote genetische diversiteit
• Competitief voordeel voor het overleven van de soort, niet noodzakelijk het individu
• Vermijden dat mutaties accumuleren (vgl met somatische mutaties)
• Selectie van de fitste mannetjes (en vrouwtjes) om te paren (selectie van goede DNA combinaties)
1.2.1 Kiemcellen en somatische cellen
• Kiemcellen: productie gameten, invloed op een volgende generatie
• Somatische cellen: andere lichaamscellen, geen invloed op een volgende generatie
1.2.2 Enkele definities
• Meiose: reductiedeling (vermindering van de chromosomen)
• Haploid: 1 set chromosomen
• Diploid: 2 sets chromosomen (1 set afkomstig van M en 1 set van V), alleen sex chromosomen zijn duidelijk
verschillend
• Gameet: ontstaan na deling van een kiemcel, is haploid
o vrouw: groot en immobiel; eicel
o man: klein en beweeglijk; spermacel
• Allel: varianten van een gen in een populatie: 2 allelen per diploide cel
• Zygote: samensmelten van een M en V gameet: diploid
1
, 2 MEIOSE EN BEVRUCHTING
2.1 MEIOSIS OMVAT ÉÉN RONDE VAN DNA REPLICATIE, GEVOLGD DOOR 2 CELDELINGEN
Meiose is celdeling die er voor zal zorgen dat er haploide gameten worden geproduceerd. Dit zijn cellen waarbij het
erfelijk materiaal gehalveerd is.
1. Diploide toestand wordt tijdelijk gedupliceerd tot
een toestand waar 4 chromatiden aanwezig zijn
2. Meiose I: een deel van de chromatiden wordt al
uitverdeeld tot een 2 chromatiden toestand
3. Meiose II: de 2 chromatide toestand wordt
uitverdeeld naar een haploide toestand
Tijdens de mitose worden er 2 identieke dochtercellen gevormd
Tijdens de meiose worden er 4 verschillende gameten gevormd
2.1.1 De meiose
4 dochtercellen met
gereduceerde hoeveelheid
chromosomen, haploid alle DNA bij elkaar
gealigneerd, cross-
over
CELDELING 1
DNA wordt
gerepliceerd
4C
CELDELING 2
2.1.2 Chromosomen
• Mens: 23 paar chromosomen
o 23 van de moeder en 23 van de vader
o in totaal: 46 chromosomen → diploid (2n), 2 sets chromosomen
• Tijdens S-fase van meiose I: verdubbeling van chromosomen
o totaal 92 chromatiden (4C) (gerepliceerde, maar niet vrije chromosomen)
o groepering per 4 chromatiden → 23 tetrades/bivalenten
• Meiose I: halvering van het aantal chromatiden: 92 → 46 chromatiden
o zusterchromatiden nog samengehouden
o random verdeling van M en V gepaarde zusterchromatiden over de dochtercellen
• Meiose II: nog halvering van het aantal chromatiden: 46 → 23 chromosomen
o haploid
o scheiding van de zusterchromatiden en verdeling over de gameten
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur rlisa2220. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
