Arbeidsrecht
Inleiding – Domein van de sociale wetgeving
Sociale wetgeving omvat
- Arbeidsrecht
- Socialezekerheidsrecht
Arbeidsrecht = regelt verhoudingen tussen WG’s en WN’s
Omvat oa wetgeving arbeidsovereenkomsten, arbeidsreglement, zondagsrust, nachtarbeid,
organisaties voor samenwerking tussen WN’s en WG’s, …
= gaat over de arbeidsrelatie tussen WG (hij gaat vakantiegeld rechtstreeks uitbetalen) en WN
(bediende die vakantiegeld ontvangt)
Ook ontslag of je neemt zelf ontslag, gebeurt ook in deze relatie
Socialezekerheidsrecht = zorgen dat levensonderhoud van WN’s en zelfstandigen in orde is
= de vakantiekas betaalt het vakantiegeld van de arbeiders
p. 287 (bij het onderdeel jaarlijkse vakantie)
Hier heb je dus een relatie met een organisatie binnen de RSZ
Waarom is de sociale wetgeving zo belangrijk?
- Rechten en plichten van WN tov WG staan in WAO
- WN krijg min vrije tijd vb; zondag rustdag, betaalde feestdagen, jaarlijkse vakantie
- WN krijgt minimuminkomen door wet op ziekteverzekering, werkloosheidsvergoeding,
pensioenen, kinderbijslagen, leefloon, arbeidsongevallen
Deel 2 – collectieve arbeidsverhoudingen
Hoofdstuk 1 – Organisaties voor werknemers en voor werkgevers
Niet verplicht aan te sluiten, maar ze verdedigen wel je beroepsbelangen
Stakingen, vakbonden, misnoegde werknemers, werkgevers
die vinden dat de loonkost te hoog is,
Personeel is dus ook arbeidsrecht
Fout; Belgische sectoriale werkgeversorganisatie.
Professioneel
= enkel binnen sector , binnen de bedrijfstak
Duurzaam ondernemen
(interprofessioneel; een koepel je gaat niet meer naar 1
sector kijken)
1
,Organisaties voor werknemers
Professionele en interprofessionele organisaties
- Professionele vakorganisaties voor WN’s (vakcentrales of vakbonden)
= werknemers sluiten aan per bedrijfstak
Vb. ACV – CSC METEA: vakcentrale voor metaal- en textielsectoren, Belgische
transportarbeidersbond (BTB)
- Interprofessionele vakorganisaties voor WN’s (vakverbonden)
= professionele vakorganisaties zijn hier aangesloten
Vb. ABVV, ACLVB, ACV
Structuur van organisaties voor werknemers
ABVV
= Algemeen Belgisch Vakverbond
Vb. werklieden uit privésector sluiten aan bij professionele vakorganisatie per bedrijfstak vb. BTB,
bedienden uit privésector sluiten aan bij BBTK (Bond der Bedienden Technici en Kaders)
ACLVB
= Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België
Vb werklieden en bedienden uit privésector sluiten hun hier aan
ACV
= Algemeen Christelijk Vakverbond
Vb. werklieden uit privésector sluiten aan bij professionele vakorganisatie per bedrijfssector vb. ACV
– CSC METEA, bedienden zitten bij LBC (Landelijke Bediendencentrale)
Organisaties voor werkgevers
Professionele en interprofessionele organisaties
- Professionele werkgeversorganisaties
= werknemers sluiten aan per bedrijfstak
Vb. Agoria voor technologische industrie, essenscia voor chemische industrie, Petroleumfederatie
voor petroleumnijverheid
- Interprofessionele werkgeversorganisaties
= professionele organisaties sluiten hun hier aan
Vb. VBO (Verbond van Belgische ondernemingen)
Rechtspersoonlijkheid van organisaties voor werknemers en werkgevers
Functionele rechtspersoonlijkheid voor WG’s en WN’s (dus geen gewone rechtspersoonlijkheid),
want dan kunnen ze cao’s enzo sluiten, deelnemen aan organisatie van arbeidsrechtbanken en -
hoven, wg’sorganisaties kunnen kandidaten voordragen aan ondernemingsraden,…
2
,Hoofdstuk 2 – collectief overleg
Bedrijfsorganisatie
Bedrijfsorganisatie = oa oprichting, bevoegdheid,
samenstelling en werking instellingen voor overleg tussen
WG’s en WN’s
Die overlegorganen kunnen bevoegd zijn voor economische
of sociale materies, nationaal, regionaal of op niveau van
onderneming
+ zie cursus p. 18 schema overzicht overlegorganen op
federaal niveau!!
+ zie uitleg bij dia 16 + dia’s 17 – 18!!!!!!
Er zijn ook regionale overlegstructuren
SERV (Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen): voor interprofessioneel overleg
VESOC (Vlaams Economisch-Sociaal Overlegcomité); voor overleg tussen sociale
gesprekspartnes en Vlaamse regering
Sectorale commissies in schoot voor SERV voor sectoraal overleg
! gewestorganen hebben niet bevoegdheid om collectieve overeenkomsten te sluiten
Adviezen helpen wel bij beslissingen parlement of regering
Representativiteit van organisaties voor WN’s en WG’s
Organisaties die representatief zijn:
Interprofessionele organisaties van WG’s en WN’s opgericht voor hele land en
vertegenwoordigd in Centrale Raad voor Bedrijfsleven en Nationale Arbeidsraad
Vakorganisaties aangesloten bij of deel uitmaken van interprofessionele organisatie
Nationale Arbeidsraad (NAR)
Paritair samengesteld = hij bestaat uit gelijk # vertegenwoordigers van WG’s en WN’s organisaties
Voorstelling vertegenwoordigers gebeurt door respresentatieve WN’s organisaties (ABVV,
ACLVB, ACV), het VBO, representatieve middenstandsorganisaties (vb UNIZO) en door
representatieve landbouworganisaties
Raad
Voorzitter
26 werkende Worden voor 4 jaar de koning
leden benoemd
Voorzitter mag geen bindingen hebben met organisaties die vertegenwoordigd zijn in raad
Bevoegdheid
Adviserende bevoegdheid
Raad kan adviezen geven aan minister of parlement over vraagstukken van sociale aard of over
bevoegdheidsconflicten tussen PC’s
3
, Bevoegdheid voor het sluiten van collectieve arbeidsovereenkomsten
Cao’s kunnen bindend zijn op nationaal en interprofessioneel vlak
Paritair comité
Opgericht op niveau van bedrijfstak bij KB en is paritair samengesteld uit vertegenwoordigers van
representatieve professionele organisaties van WG’s en WN’s
Op verzoek van PC kan koning 1 of meer subcomités oprichten
Voorzitter door koning benoemd persoon die geen bindingen heeft met organisaties die zitting
hebben in raad
Leden benoemd door Koning voor 4 jaar # afhankelijk van belangrijkheid sector
=> verdeling # mandaten onder verschillende organisaties kan gebeuren op basis van # aangesloten
leden in bedrijfstak of resultaten bij sociale verkiezingen
Opdracht PC
- Cao’s tot stand doen komen
- Geschillen tussen WG’s en WN’s voorkomen of bijleggen
- Regering nationale arbeidsraad en Centrale Raad voor Bedrijfsleven adviseren
- Elke andere taak vervullen die door of krachtens de wet is toevertrouwd
Minstens de helft van WG’s-enWN’s-vertegenwoordigers van de leden moet aanwezig zijn om geldig
te kunnen beraadslagen en beslissen
Paritair subcomité
= onderafdeling, opgericht voor bepaald grondgebied of activiteitensector
Collectieve overeenkomsten die hier gesloten worden, moeten niet goedgekeurd worden
door PC
Pc’s en subcomités hebben nummer per bedrijfstak!
PC’s bevoegd voor WN’s die hoofdzakelijk handarbeid doen (arbeiders) en hun WG’s :
genummerd in honderdtallen
Vb. 124 PC voor bouwbedrijf
PC’s bevoegd voor WN’s die hoofdzakelijk hoofdarbeid doen (bedienden) en hun WG’s :
genummerd in tweehondertallen
Vb. 202 PC voor bedienden uit kleinhandel in voedingswaren
PC’s bevoegd voor WN’s in algemeen en hun WG’s : genummerd in driehonderdtallen
Vb. 301 PC voor havenbedrijf
Ondernemingsraad
= OR = opgericht op niveau van onderneming voor overleg en samenwerking voor
arbeidsaangelegenheden op economisch en sociaal gebied
Wie moet dit oprichten?
Elke onderneming of technische bedrijfseenheid met gemiddeld 100 werknemers
Die worden berekend over periode van 4 kwartalen
Wat is een technische bedrijfseenheid? Stemt overeen met bedrijfszetel die gekenmerkt worden
door een zekere economische zelfstandigheid ten opzichte van directie van zetel en een zekere
sociale zelfstandigheid
4