Samenvatting van het boek (Deel I: Hoofdstuk 1 tot en met 'Verenigde Provinciën' en Deel V: alle hoofdstukken), aangevuld met lesnotities en afbeeldingen uit de lessen
Geografische ruimte = Europese continent
Europa: apart werelddeel ! Grieken onderscheiden zich van andere volkeren
- “Barbaroi” = mensen met ‘andere’/ vreemde taal
Basis voor Europese identiteit en cohesie:
- Gemeenschappelijke klassieke (Griekse en Romeinse) achtergrond
- Gemeenschappelijke religie (christendom)
o Europa gechristianiseert midden 15e E
Geografische ruimte kritiek
- Teveel: niet alle landen binnen Europese cultuur (Vb invloed Ottomanen)
- Te weinig: andere regio’s nemen deel aan cul/soc/pol/eco ontwikkeling (Vb
kolonialisme ! Amerika)
2. CHRONOLOGIE
Middeleeuwen – Vroegmoderne Tijd – Moderne en Hedendaagse Tijd
- Geleidelijke overgangen
- 14e – 15e E: nieuw tijdperk na medium tempus (wedergeboorte klassieke oudheid)
- Christophorus Cellarius (Duits Historicus) – ‘Historia Universalis’
o Driedeling (uiteindelijk vijfdeling)
" Historia Antiqua
" Historia Medii Aevi
" Historia Nova
• Start bij Reformatie (1517)
3. OVERGANG ME NAAR VMT
A. Gevolg langlopende processen (sinds jaar 1000)
a. Landbouwproductie, overschotten, ambachten beoefenen
b. Bevolkingsaangroei, ontstaan steden, opkomst handel
c. Ontstaan staten geleid door vorsten en bestuurlijke structuren
B. Gevolg versnellende ontwikkelingen (midden 15e E)
a. Overzeese expansie
b. Staatkundige ontwikkelingen
c. Culturele/ intellectuele/ religieuze ontwikkelingen (humanisme, renaissance)
d. Technische innovaties (militaire revolutie, drukkunst)
! Alle factoren samen: ‘Nieuwe Tijd’
1
,Vroegmoderne Tijd Justine Coquyt
PRENTEN ‘NIEUWE TIJD’ VAN JOANNES STRADANUS
Prent 1
Hij beeldt alle nieuwe vondsten uit die de mens in de 16e eeuw heeft zien gebeuren
- Nova Reperta = Nieuwe dingen die zijde gevonden
- Man die weggaat, vrouw die komt = wisselen van de generaties
o Slang in de hand = symbool voor het eeuwig cyclische karakter van de natuur
- In het midden: drukpers
- Midden beneden: kanon met buskruit
- Linkse cirkel: ontdekte continent Amerika
- Moerbeiboom met zijderupsen
- Mechanische klok
- Nieuw type zadel
! Hele reeks nieuwe vondsten
Prent 2
Niet Columbus maar Vespucci gaat aan wal met
- Astrolarium – kennis en wetenschap
- Kruis – Christendom
- Zwaard – militaire macht
Hij treft een naakte vrouw aan die Amerika heet, hij maakt haar wakker
- Vespucci ontdekte Amerika, hij wekte haar eenmaal en sindsdien is zij altijd wakker
gebleven
o Vespucci heeft hun beschaving gegeven wordt duidelijk met achtergrond –
kannibalisme
4. OVERGANG VMT NAAR MHT
A. Versnellingsmoment (midden 18e E)
a. Nieuwe staatsopvatting (Locke, Montesquieu), volkssoevereiniteit
b. Sociaal-economische ontwikkelingen (burgerij)
c. Politieke revoluties (1776 en 1789)
d. Technische innovaties, mechanisering (Industriële Revolutie)
2
,Vroegmoderne Tijd Justine Coquyt
DEEL I: STATEN EN HUN EVOLUTIES
HOOFDSTUK 1: STAATSVORMINGSPROCESSEN
1. GEDAANTES VAN DE STAAT
Staat
- Organisatorische eenheid (structuur)
- Basis: grondgebied
- Centraal gezag
o Bestuurt territorium en mensen
o Mensen ondergeschikt aan centraal gezag
o Monopolie over uitvaardigen van regels
- Legitimatie: rechtsstelsel
o Democratie # dictatuur
o Regelt interne politieke verhoudingen
- Instellingen belichamen verschillende niveaus van staat
- Drie staatsmonopolies
o (1) Uitvaardigen regels
" Beperkt tot eigen grondgebied
o (2) Gebruik geweld
" Alleen staat of staatsambtenaren mogen geweld gebruiken (=
geweldsmonopolie)
o (3) Opleggen belastingen
o (+) Controle over rechtspraak
Soeverein: volkenrechtelijk erkend
Verschillende staatsvormen
A. STADSTATEN
- Een enkele stad, met uitgestrekte regio
- Groep gekozen regeerders
- Bestuur door stadsbestuur
- Vb Hamburg
B. MONARCHIEËN/ VORSTENDOMMEN
- Geestelijke of wereldlijke vorst
- Electief en voor het leven (vb Polen)
- Dynastieke vorstendommen (vb Frankrijk)
- Geestelijke vorstendommen (vb Luik)
o Kerkelijke gebiedsomschrijving met bisschop of aartsbisschop aan hoofd
o Inmenging van paus
3
, Vroegmoderne Tijd Justine Coquyt
C. REPUBLIEKEN
- Hoogst gezag niet vorst
- Verkozen persoon of instelling
- Groter dan stadstaat
- Vb Venetië
D. SAMENGESTELDE STATEN (komt meest voor)
- Afzonderlijke vorstendommen met dezelfde monarch
o Dmv huwelijken en erfenissen
- In theorie los van elkaar
- Assimilatie (= overnemen van dominante cultuur) met wisselend succes
- Geen eengemaakte staat
- Vb Personele Unie van Karel V
E. FEDERATIES VAN SOEVEREINE STATEN
- Staatshoofd weinig reële macht
- Soms zonder overkoepelend gezag (bv Heilig Roomse Rijk)
- Aggregatie van gebieden
- Doelbewuste uitbreiding patrimonium of dynastiek toeval (vb eenmaking Lage
Landen – Karel V)
Evolutie
- Omstreeks 1500: ca. 500 onafhankelijke staatkundige eenheden in Europa
- Omstreeks 1900: ca. 25
! Vermindering want staten zijn samengekomen met andere staten en grotere
entiteiten gaan vormen
- Vandaag: Dubbele beweging
o Vb Europese Unie – schaalvergroting
o Vb Schotland – schaalverkleining (uit VK)
- ! Voortdurende ontwikkeling van de structuur van staten
2. DE MILITAIRE REVOLUTIE EN DE STAAT (1450-1650)
Gebieds- en machtsuitbreiding
- Territoriale aanwinsten en toegenomen macht
- Militaire Revolutie
o Technologische vooruitgang met grote maatschappelijke impact
" Fase 1: Introductie buskruit
" Fase 2: Introductie musket
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jcoquyt. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
