Resume
Samenvatting Psychopathologie
- Cours
- Humane Wetenschappen 2
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting van het onderdeel "Psychopathologie" van het vak Humane wetenschappen 2. 103 pagina's
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Humane wetenschappen: psychopathologieLes 1: definiëring en verklaringsmodellen
1. Historiek en definiëring
1.1 Cijfers geestelijke gezondheid
Hoe is het gesteld met de geestelijke gezondheid in België?
o Cijfers geven weer dat 1/3 personen (15j en ouder) psychisch onwel bevinden heeft
o Gaat vooral over je slecht in je vel voelen of ontevreden zijn met je leven
25 – 54 jarigen minst gunstige groep
Ze zijn het actiefste
65 – 74 jarigen meest gunstige groep
Iets oudere bevolking heeft een beter welbevinden
o Psychisch onwel bevinden is de laatste 10 jaar sterk toegenomen
o Bij kinderen heeft 30% vermoedelijk een psychopathologie
Kan gaan van gedragsstoornis, aandachtstoornis, angststoornis, depressieve
stoornis,…
18% hiervan heeft enkelvoudige psychopathologie 1 enkele diagnose
12% hiervan heeft een comorbiditeit samen met een andere problematiek
1.2 Wat is psychopathologie?
= the study of mental disorders
Psyche – pahos – logos
o Betekenis = wetenschap/studie van het geestelijk of psychisch lijden
Psychopathologie werd vroeger “abnormal psychology” genoemd
o Heeft negatieve connotatie insinueert dat mensen met mentale problemen
abnormaal zijn
o Het heeft veel stigma en zelfs discriminatie
o Het gaan naar een psycholoog of het hebben van een psychopathologie is nog steeds
een taboe in België
Klinische psychologie
o = tak van psychologie verantwoordelijk voor begrip en behandeling van
psychopathologie
1.3 Psychiatrie – klinische psychologie – psychotherapie
Klinisch psychologen zijn niet de enige die zich bezig houden met psychopathologie
Psychiatrie
o = discipline van binnen de geneeskunde
o Het zijn artsen
o Ze kunnen diagnose stellen en doen behandelingen (voornamelijk medische) van de
psychopathologie
Klinische psychologie
o = discipline binnen de psychologie
o Je hebt de masteropleiding psychologie met afstudeerrichting klinische psychologie
gevolgd
o Psychologen hebben het meer over cliënten dan over patiënten
o Ook behandelingen van psychopathologie, maar meer psychotherapeutisch gericht
1
, Psychopathologie = deelgebied van psychiatrie en klinische psychologie
o Diagnostiek en medische behandeling binnen psychiatrie
o Klinisch psychologen nemen psychotherapeutische behandelingen op zich
o Sommige psychiaters doen ook psychotherapeutische behandelingen zeldzaam
o In praktijk beide heel afgescheiden, weinig wisselwerking
Psychotherapie
o Gaat over een behandelvorm
o Het is geen apart gezondheidsberoep
o Het is geen erkende titel ook niet
o Het geven van psychotherapie is omdat er een bijkomende opleiding gevolgd is
o Sinds 2017 – 2018 opleiding in psychotherapie volgen
Kan alleen als je arts, klinisch psycholoog of klinisch orthopedagoog bent
= bijkomend postgraduaat opleiding duur 4 jaar
Eerst moet je professionele stage gelopen hebben in de psychotherapie
o Titel ‘psychotherapeut’ blijft geen beschermde titel
Iedereen kan deze titel gebruiken en daar wordt geen probleem van gemaakt
1.4 Relevantie voor kinesitherapie
Biopsychosociaal model
o = gezondheid bepaald door biologische, psychologische en sociale factoren
o Ook ziekte en genezingsproces hierdoor bepaald
o Niet naar gezondheid kijken zonder de psychologische en sociale factoren mee op te
nemen
Psychopathologie zie je ook in kinépraktijk
o Psychopathologie kunnen herkennen en eventueel doorverwijzen
Bij tewerkstelling binnen geestelijke gezondheidszorg
o Kennis vereist van psychopathologie en behandelingen
Psychologie ook belangrijk bij de pure MSK-klachten en medische aandoeningen
o Het is moeilijk om een diagnose te verwerken
o Aanwezig van psychische klachten in lichamelijke aspect
Veel patiënten hebben deze psychosomatische klachten
o Veel patiënten hebben comorbiditeit
Bv. mensen met chronische pijn kunnen vaak depressief zijn
Bv. bewegingsangst na een operatie
o Met meer kennis de patiënten zo goed mogelijk behandelen
Multidisciplinair werken
o Vergt kennis van andere disciplines zoals
psychotherapie + hoe je deze kunt
aanvullen met kinesitherapie
Overzicht biopsychosociaal model
2
,1.5 Historische visies
1.5.1 Demonologie
In Middeleeuwen afwijkend gedrag = je wordt bezeten door demonen/ kwade geesten
Gevolg voor behandeling duivels uitdrijvingen, fysieke straffen, opsluiting, fysieke
mishandeling
o Gevolg was dat psychopathologie verergerde stress en spanning namen toe
o Stress en spanning zijn belangrijke trigger voor tot uiting komen van pathologie
Nu duivels uitdrijving enz. nog steeds veel voorkomende behandeling binnen verschillende
culturen
o Bv. waar heksen en voodoo nog belangrijke rol spelen
Scull dril ze boorden in je hoofd want demonen zaten in het hoofd
1.5.2 Medisch model (19de Eeuw)
= voorganger van biopsychosociaal model
Hier gaan ze uit van alleen de biologische oorzaken als verklaring voor psychopathologieën
Het idee van ziekte mensen zijn ziek als ze mentale moeilijkheden hebben
o Men is geestesziek of de term mental illlness wordt gebruikt
Invloed voor dit model:
o Er was meer inzicht in biologische oorzaken van fysieke aandoeningen
Bv. Descartes zorgde voor scheiding tussen lichaam en geest
lichamelijk onderzoek mogelijk, dus ook geest onderzoeken
o Gedrag typisch voor psychopathologie dat eigenlijk gevolg was van een andere
aandoening
Bv. syfilis leidt tot gegeneraliseerde parese kenmerken van dementie
Kenmerken gerelateerd aan syfilis
Somatogene hypothese
o = hypothese dat oorzaken of verklaringen van psychologische problemen terug te
vinden zijn in fysieke of biologische defecten
o Dit negeert de emotionele en psychologische processen bv. cognitieve factoren
Voordelen medisch model
o Introductie wetenschappelijk denken
o Opkomst psychiatrie (medicatie of operatie)
Naast pure geneeskunde ook aandacht aan psychopathologie vanuit medisch
model
Nadelen medisch model
o Verklaart niet complexe psychologische en emotionele processen
o Houdt geen rekening met socio-economische status
o Er ligt enorme focus op ziekte/dysfunctie idee van fix what’s broken
Maar vaak is psychopathologie een extreme vorm van normaal functioneren
We moeten dimentionaal denken ipv categorisch in hokjes denken
Dit stuurt de stigma (het idee van een second class citizens)
DUS medisch model was belangrijk, maar niet correct en onvolledig
1.5.3 Van gestichten naar ambulante behandelingen
In 18de eeuw waren er gestichten voor mensen met psychische problemen
o Voornamelijk privé-initiatieven, was mensonterend vastgeketend worden,…
o Je kon ze gaan bekijken zoals dieren in de zoo
3
, Pas vanaf 19de eeuw ondersteuning geestelijke problemen vanuit de overheid
Vanaf 19de eeuw afwijkend gedrag is een ziekte en verdient behandeling
o Meer humane visie
o Dr. Guislain als eerste krankzinnigengesticht opgesteld waar geestelijke ziekten
behandeld konden worden
Jaren 50 verbeterden de behandelmethoden
o Daarvoor was alles residentieel, vaak ook levenslang eens opgenomen geraak je
niet meer buiten
o Sinds toen meer naar ambulante begeleiding verblijf veel korter
Focus op herintegreren in de maatschappij
Behandeling terwijl je kon deelnemen aan de maatschappij
1.6 Psychopathologie definiëren
Moeilijk te definiëren want er is geen medium of substraat om te onderzoeken
In medische sector heb je het lichaam kan je tests en onderzoek op doen
Binnen psychologie niet echt het lichaam om onderzoek op te doen
o Wel voor biologische vlak, maar op psychologisch vlak heel moeilijk
Er is wel een klinisch oordeel
Er is weinig gekend over de oorzaak (etiologie) en de beïnvloedende processen van PP
o Moeilijk om te definiëren
o Definitie wordt onafhankelijk van etiologie gemaakt geeft implicatie voor
diagnostiek
Definitie binnen deze les:
o = Studie van afwijkingen van het normale of alledaagse psychologische of
gedragsmatige functioneren
1.7 Wat zijn afwijkingen? Wat is normaal en wat is afwijkend?
Vaak gebruiken we termen zoals ‘niet normaal’ of ‘gestoord’ bij gedrag dat mensen vertonen
dat niet aangepast is aan bepaalde normen
o niet altijd een PP aan de basis van dit gedrag
psychopathologie niet altijd een verkeerd gelopen normaal functioneren
o Vaak extreme vormen van normaal of aangepast functioneren bv. depressie vs. Dwn
zijn
1.7.1 Afwijking van de statische norm
Gebruikt om te bepalen of iemand voldoet aan
diagnostische criteria
Bv. voor bepalen van mentale retardatie
o IQ kleiner dan 70 is zeldzaam = criterium voor
mentale retardatie
2 problemen als we dit beschouwen als mogelijke
definiëring van PP
o 1. Ipv iemand in diagnostische categorie te
steken kijken wat de noden zijn van dit individu
Welke zorgbehoefte heeft deze persoon
Beter dan persoon gewoon in een hokje te steken
o 2. Indien we zeggen alles dat afwijkt van statistische norm = PP
4
, Andere kant mensen met hoog IQ is ook zeldzaam
Zouden dan ook een PP hebben dit klopt niet
Er is een normaalverdeling van IQ op prentje
Het is niet omdat iets zelden voorkomt dat het iets PP is
Afstappen van categorisch denken moeilijk cut-off te bepalen voor normaliteit
o Meer dimensioneel gaan denken
Afwijking van statistische vorm ≠ goede definiëring van PP
1.7.2 Afwijking van sociale en politieke normen
Sociaal aanvaard of normaal gedrag binnen afhankelijk van bepaalde context of cultuur
o Bv. gedrag in aula aanvaardbaar gedrag = opletten, noteren, in stilte zijn
o 1 van de studenten begint te roepen niet aanvaardbaar
o Roepen bij voetbalmatch is dan wel weer aanvaardbaar
Assumptie elk gedrag dat sociaal aanvaardbaar is, representeert adaptief gedrag
o Dit is helemaal niet waar
Wat afwijkend is, is vaak cultuur -en tijdsgebonden
o Bv. Masturbatie vroeger gezien als PP, vandaag de dag gezien als gezond gedrag
o Bv. homoseksualiteit stond vroeger nog gekend als PP
o Bv. in Sovjet-Unie iedereen die tegen communisme was opgesloten in
psychiatrische ziekenhuizen
Oprecht geloof dat dit PP was
Cultuur als beïnvloedende factor voor PP
o Bv. in minder ontwikkelde landen vele grotere prevalentie van psychopathologie
Invloed van maatschappij en cultuur op verloop van PP
o Bv. Schizofrenie heeft betere prognose in beter ontwikkelde landen
1.7.3 Maladaptief en gevaarlijk gedrag
= gedrag dat ene bedreiging vormt voor zichzelf of anderen bv. Psychose, suïcidale
gedachten
o Iemand die hallucinaties heeft binnen een psychose en bedreiging vormt voor
anderen of zichzelf maatstaf voor PP?
Ander gedrag zoals jezelf uithongeren of verslaving kan ook zo worden gezien
Meer criteria nodig om te zien of iets PP is
Bv. moord of andere criminaliteit is ook een bedreiging maar is geen PP
Ook dit gaat dus niet
1.7.4 Emotioneel lijden en beperking in het functioneren
= overkoepelend criterium binnen DSM diagnostiek
o Het emotioneel leiden van cliënt is vaak aanleiding van cliënt om in therapie te gaan
o Bv. iemand die angstig is en altijd angstig is geweest, maar nooit echt hinder gehad
Op bepaald moment toch blokkeert door bv. sociaal iets misgelopen
effect op resultaten
Functioneren leidt hieronder, dan gaat cliënt hulp zoeken
Voordeel
o Cliënt kan zelf nood aan hulpverlening bepalen
5
, Nadelen
o Vergt enig ziekte inzicht
Bv. persoonlijkheidsproblematieken geen inzicht in ziekte + leidt er niet
onder
o Ook niet bij alle PP aanwezig niet iedereen leidt onder zijn PP
1.8 Conclusie
Er zijn criteria om te bepalen wat afwijkend gedrag zou zijn alles behalve zwart-wit
Je kan criteria nooit op zich bijken voldaan worden aan verschillende criteria
Concept van afwijkend gedrag is heel fluïde
o Er is een effect op diagnostiek en behandeling
2. Verklaringsmodellen
2.1 Verklaringsmodellen van psychopathologie
Elk individu = veelzijdig organisme bestaande uit verschillende niveaus
o Genen
o Biologisch substraat = lichaam
o Gedrag
o Psychologische processen waarnemen, leren denken, herinneren,…
Alle niveaus zijn onderling afhankelijk van elkaar
Binnen de psychologie worden ze afzonderlijk bestudeerd
Elk van deze niveaus wordt beschreven binnen een pathologie
o Pathologie komt voor op de verschillende niveaus kan beschreven worden vanuit
verschillende paradigma’s
o Bv. psychose
Beschrijven in biologisch kader genetische component aanwezig
Biologisch substraat afwijkingen in hersenfuncties
Gedrag bepaalde symptomen kunnen zien
Psychologische processen er zijn verschillende manieren van denken
aanwezig
Verschillende verklaringsmodellen zijn niet mutueel exclusief
o Ze sluiten elkaar niet uit
o Het is niet omdat iets een biologische verklaring heeft, dat er niet ook een cognitieve
verklaring voor is
Verklaringsmodellen zorgen voor een brede holistische kijk op de PP
o Ook onze diagnostiek als behandeling moeten op deze modellen inwerken
2.2 Niveaus van functioneren
Sociaal
o = interpersoonlijk
Gedrag
o = gedragsperspectief
Geest
o = cognitief perspectief
Lichaam
o = biologisch perspectief
6
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur eline_uittenhove. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,29. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67866 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans