- Arbeidsrecht
o Regelt de relatie tussen de werkgever en de werknemer
o Wil bescherming bieden tegen de werkgever
- Sociale zekerheidsrecht
o Wil ieder mens een menswaardig bestaan verzekeren
Bijzonder doel van de sociale wetgeving:
- Bescherming van belangen van de werknemers
- Bevorderen van hun welzijn
DEEL I: collectieve arbeidsverhoudingen
Hoe worden er afspraken gemaakt tussen de werkgever en de werknemer?
Individuele arbeidsovereenkomsten regelt individuele arbeidsverhoudingen
Arbeidsovereenkomst= een wederkerige overeenkomst waarbij 2 partijen, de WG en de WN, tegenover
elkaar een verbintenis aangaan, of verplichtingen opnemen. De WN verbindt zich ertoe tegen loon,
onder gezag van de WG, arbeid te presteren. De betaling van het loon en het verschaffen van
tewerkstelling zijn de hoofdverplichtingen die de WG op zich neemt.
Overeenkomst waarbij een werknemer zich ertoe verbindt om:
- Arbeid te verrichten
- Tegen betaling v/e loon
- Onder gezag van de werkgever
→ Een werkgever kan zijn werknemer niet zomaar verplichten om op een andere plek te gaan
werken. Dit is enkel geldig wanneer in het arbeidscontract staat dat de werkplaats van de
werknemer niet bindend is aan de arbeidsactiviteit (dit geldt niet voor telewerkers).
Arbeidsovereenkomst ≠ aannemingsovereenkomst
Verschil in gezag! Een zelfstandige prestant van diensten ligt niet onder het gezag van zijn
‘werkgever’. Bijvoorbeeld een ambtenaar, die valt WEL onder het gezag van zijn werkgever (al
dan niet de overheid).
Collectieve arbeidsovereenkomsten regelen collectieve arbeidsverhoudingen
= een akkoord dat gesloten wordt tussen 1 of meer representatieve werkgeversorganisaties en 1 of
meer representatieve werknemersorganisaties.
Daar staan individuele en collectieve betrekkingen tussen werkgevers en werknemers in de
ondernemingen of een bedrijfstak in vast.
Error! Use the Home tab to apply Titel to the text that you want to appear here. Justine
VandenbrouckeError! Use the Home tab to apply Kop 1 to the text that you want to appear here.
, Pagina 2 van 52
Waarom onderhandelen werkgevers & werknemers die overeenkomsten niet zelf? Waarom schuiven ze
dat door naar de organisaties?
- Concurrentie → je eigen werknemers betere voorwaarden geven dan de werknemers van de
concurrenten, dan gaan jouw werknemers je niet verlaten. Je gaat ook sneller nieuw personeel
vinden.
Bedrijfseconomisch zal dat een gevolg hebben: de prijzen van dat bedrijf zullen ook wel een
stukje hoger liggen dan bij de concurrentie (wat gevaarlijk kan zijn).
- Specialisatie van de bedrijfstak → je kan als werkgever geen kennis hebben van alle dwingende
bepalingen van het arbeidsrecht. Het kan intellectueel te veel van je vergen als werkgever.
HET IS MAKKELIJKER OM VOOR EEN HELE SECTOR AFSPRAKEN TE PAKEN I.P.V. DAT WERKGEVERS ZELF
HUN AFSPRAKEN BEPALEN, WAT POSITIEF EN NEGATIEF KAN UITDRAAIEN
- Positief: ze kunnen heel succesvol worden
- Negatief: ze kunnen aan hun eigen regels onderuitgaan als ze te veel beloven aan hun personeel
- Verbood vereniging van arbeiders (ambachten en gilden)
- Kwam neer op verbod op vakbonden en stakingen
- Deze wet werd opgesteld tijdens de Franse Revolutie (1789)
Begin 20ste eeuw: langzaamaan eerste stappen richting sociaal overleg
1944: sociaal pact
Sociaal pact – inhoud
Sociaal pact
- Sociale solidariteit
o Bijvoorbeeld: loon, pensioen, ziekte en invaliditeit, werkloosheid, kinderbijslag…
- Paritaire (de 2 partijen in gelijke mate aanwezig bij onderhandelingen) samenwerking
o Onderneming
o Industrieel gebied/ sector
o Nationaal/ federaal
Paritair
WG (illustratie) = WN (de enige 3 representatieve vakorganisaties = vakbonden)
VBO ACV
Unizo ABVV
Boerenbond ACLVB
UCM
FWA
Unisoc
Error! Use the Home tab to apply Titel to the text that you want to appear here. Justine
VandenbrouckeError! Use the Home tab to apply Kop 1 to the text that you want to appear here.
, Pagina 3 van 52
Sociaal overleg
Wie?
1. Werkgeversorganisaties
o ABVV (socialistisch)
▪ Waarden: arbeidscontrole, gelijkheid, rechtvaardigheid
▪ Verzetten zich tegen concurrentie en individualisme
▪ In de praktijk de meest militante vakbond
▪ Verschillende vakorganisaties
• ABVV metaal
• ABVV textiel, kleding en diamant
• Bond van Bedienden, technici en Kaderleden
• Algemene Centrale der Openbare Diensten…
o ACV (Christelijk)
▪ Grootste vakbond
▪ Waarden: medebeheer werknemers, verdraagzaamheid, gezin
▪ Pas staken als alle andere middelen uitgeput zijn
▪ Verschillende vakorganisaties
• ACV metaal
• ACV bouw en industrie
• Landelijke Bediendencentrale
• Nationaal Verbond van het Kaderpersoneel
• ACV openbare diensten…
o ACLVB (sociaal - liberaal)
▪ Dynamische, liberale vakbond
▪ Waarden: vrijheid, individualisme, gelijkheid
▪ Staking als ultiem drukkingsmiddel
▪ Heeft een interprofessionele structuur i.p.v. vakorganisaties
o Juridische aspecten?
▪ Grondrechten: vakbondsvrijheid & recht actief op te treden
▪ Representativiteit
▪ Rechtspersoonlijkheid? NEEN (uitzonderingen op grond van wet → beperkte
functionele rechtspersoonlijkheid)
2. Werknemersorganisaties (vakbonden)
o Nationaal (= interprofessioneel)
▪ VBO
▪ BB
▪ Unizo/UCM
o Regionaal
▪ VOKA
▪ UWE
o Sectoraal
▪ Agoria
▪ Fedustria
▪ Assuralia …
Error! Use the Home tab to apply Titel to the text that you want to appear here. Justine
VandenbrouckeError! Use the Home tab to apply Kop 1 to the text that you want to appear here.
, Pagina 4 van 52
Wat?
Compensatie voor machtsonevenwicht tussen werknemers en werkgever (neutralisatie)
Wetten van vraag en aanbod worden ingeperkt
Collectieve onderhandelingen komen in de plaats
Hoe?
Via een collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)
Wat is een CAO?
= een overeenkomst gesloten tussen:
- 1 of meer werknemersorganisaties (vakbonden)
- 1 of meer werkgeversorganisaties
Omtrent de rechten en plichten van werkgevers EN werknemers
Een CAO is in principe een gewone overeenkomst, maar dan tussen sociale partners
Wie kan een CAO sluiten?
Werknemerszijde: enkel mogelijk door de representatieve werknemersorganisatie (ACV, ABVV,
ACLVB)
Werkgeverszijde: 1 of meerdere werkgever(s) of werkgeversorganisatie(s)
Waarom een CAO?
Afspraken in de cao voor jou als werknemer gunstiger zijn dan wanneer er geen cao is.
o Hoger loon hoger
o Meer vakantiedagen…
Soorten CAO ’s
INTERPROFESSIONEEL NIVEAU (NATIONALE ARBEIDSRAAD)
Over de sectoren heen, geen onderscheid
De NAR: opgericht bij wet van 29 mei 1952. De wet van 30 december 2009 houdende diverse bepalingen
heeft zijn samenstelling en werking gewijzigd.
De NAR: in de plaats gekomen van verschillende instellingen waarvan de oudste teruggaan tot het einde
van de 19de eeuw, namelijk de Arbeidscommissie opgericht in 1886, de Nijverheids- en Arbeidsraden
opgericht in 1887, de Hoge Arbeidsraad opgericht in 1892 en de Hoge Raad voor de Arbeid en de Sociale
Voorzorg opgericht in 1935.
Hét (sociaal) overlegorgaan bij uitstek
Taken:
- Afsluiten interprofessionele CAO ‘s
o Kan algemeen verbindend verklaard worden: in regel zijn de CAO’s verbindend voor
degene die onderhandeld hebben MAAR de overheid heeft een regel afgesproken dat
zegt dat als de afspraak zo belangrijk is dat ze voor ALLE WN & WG van toepassing zal
zijn
- Advies verlenen aan de wetgever m.b.t. sociaalrechtelijke aangelegenheden (uit eigen
beweging of verplicht)
Error! Use the Home tab to apply Titel to the text that you want to appear here. Justine
VandenbrouckeError! Use the Home tab to apply Kop 1 to the text that you want to appear here.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur justinevandenbroucke. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.