Samenvatting van het vak 'epidemiologie en economie van de diergezondheidszorg' gedoceerd door Jeroen Dewulf, inclusief afbeeldingen en notities van in de hoorcolleges
Epidemiologie en
economie van de
diergezondheidszorg
1e bachelor diergeneeskunde
1
,Epi: wat zich voordoet in
Demos: de populatie
Logos: bestuderen
Beschrijven en verklaren van ziekte (fenomenen) in hun natuurlijke omgeving.
Wat is epidemiologie?
Pathologie = bestuderen van het verloop en effect van ziekte in een dier
Epidemiologie = bestuderen van het verloop en effect van ziekte in een populatie
Studie van de noemer
(als ze zeggen dat er 2000 besmetting zijn, maar de noemer niet is gegeven: 2000 op 50 000,
kunnen we hier niets over afleiden)
Bestuderen van:
- Ethiologie
- Voorkomen
- Determinanten
- Manier van verspreiden
- Werking van therapie
- Mogelijkheden voor preventie
Epidemiologie:
- Infectieuze ziekten: ziekten die worden doorgegeven door een infectie
- Metabole ziekten: een hond die heel vroeg wordt gesteriliseerd (voor de leeftijd van 6
maanden), geeft veel nadelen (gewrichtsproblemen, kanker). Je krijgt dan geen hormonale
ontwikkeling en deze biedt een bescherming voor later in het leven.
- Zoonosen: ziekten die worden doorgegeven van dier op mens
<--> antropozoonosen: ziekten doorgegeven van mens op dier (vb.: corona bij katten, honden)
- Productie karakteristieken: factoren die een zorgen voor een snelle groei, een hoge melkgift bij
melkkoeien, goeie eierleg, sportkarakteristieken bij sportpaarden …
- Welzijn: ziekten worden zelfden beïnvloed door 1 factor: mensen met overgewicht, andere
onderliggende aandoeningen … zijn vatbaarder voor de meeste ziekten.
Multifactoriële ziekten
(De meeste dieren zijn geen corona verspreiders, nertsen daarentegen kunnen dit razendsnel
verspreiden, de gehele nertsenhouderij is dan ook stilgelegd)
- Preventieve diergeneeskunde
- Veterinaire volksgezondheid << one health >>
- Economie van de diergezondheidszorg
- Beleidsondersteunend
Epidemiologie: DATA
- Verzamelen van data
- Nagaan kwaliteit data
- Verwerken data
- Vertalen in interventies
- Bouwen van simulatiemodellen
2
,Epidemiologie ≠ (bio)statistiek
Epidemiologie gaat over het bestuderen van ziekten en fenomenen bij dieren, (bio)statistiek is een
middel dat hierbij gebruikt wordt
< 18de eeuw:
- Behandelen van symptomen + afslachten
- Runderpest in Europa
- 1762: eerste veeartsenijschool in Lyon
- Begin besef belang van hygiëne (cfr verbranden van karkassen)
19de eeuw:
- Opkomst van de microbiologie; de oorzaak van veel ziekten werd duidelijk
- Door: Louis Pasteur en Robert Koch
De postulaten van Koch
- Agens aanwezig bij alle dieren die ziekte hebben
- Agens komt niet voor bij dieren met een ander ziekte of bij niet-zieke dieren
- Agens in reincultuur uit zieke dieren
- Agens isoleren uit ziek dier ander dier infecteren = symptomen
OK voor acute of epidemische ziekten
20ste eeuw:
- Verbetering therapieën en preventie van ziekten
- Belang van metabole ziekten
- Veel ziekten = multifactorieel
Epidemiologie zoekt factoren die invloed hebben op voorkomen, verspreiding, preventie …
Multifactorieel karakter van een ziekte
- Toeval
- Mens
- Management
- Voeding
- Klimaat
- Huisvestiging
- Genetica
- Parasieten
- Virussen
- Bacteriën
Multi- en interdisciplinair onderzoek
= essentieel om de puzzels van de vele complexe ziekten en aandoeningen op te lossen
Beïnvloed door: - Genen
- Gedrag
- Voeding
- Infectieuze agentia
- Omgeving
- Samenleven
3
, Postulaten van Evans
- Proportie dieren met ziekte in groep met RF >> groep niet blootgesteld aan RF (= risicofactoren)
- Groep dieren met ziekte --> sign. Meer blootgesteld aan RF dan groep dieren zonder ziekte
- # nieuwe ziekte gevallen in groep blootgesteld aan de RF >> groep niet blootgesteld aan RF
- Ziekte volgt op blootstelling RF ~ incubatieperiode
- Meetbare gastheerreacties (vb.: AS) --> frequentie bij dieren blootgesteld aan RF; niet bij niet-
blootgestelden
- Onder exponentiële omstandigheden --> ziekte frequenter bij dieren blootgesteld aan RF dan bij
niet blootgestelden
- Wegnemen RF --> # nieuwe gevallen daalt
- Stijgen gastheerreactie (vb. vaccinatie) op blootstelling aan RF --> frequentie ziekte daalt
- Verbanden ziekte – RF --> verklaarbaar
Het verband tussen ziekten en risicofactoren:
Voorbeelden van multifactoriële aandoeningen
Mastitis bij rundvee
- Infectieus: S. aureus bacteriën
- Gastheer: uierconformatie
- Omgeving: bedding
Salmonellose bij varkens
- Infectieus: S. Typhimurium bacteriën
- Gastheer: dragers
- Omgeving: hygiëne, voeder, bioveiligheid
Verhaal van dokter Snow (!)
Hij was de lijfarts van de koning in de 19 de eeuw, tijdens deze periode waren er grote uitbraken van
een ziekte in Londen. Het netwerk van Southwark (een soort pompen om water te halen) zorgde
voor veel meer overlijdens dan het netwerk van Lambeth. De mensen moesten aan deze pompen
water gaan halen deze waren dus de besmettingsbron. De waterbevoorrading van Southwark kwam
van water dat stroomafwaarts ging en dat van Lambeth kwam van stroomopwaarts.
Voorbeelden belang epidemiologie in de diergeneeskunde
- Besmettelijke pleuropneumonie bij rund: uitgeroeid in Noord-Amerika in 1892; 5 jaar voor
oorzaak (mycoplasma) bekend was
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur diergeneeskundeGent. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €14,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
