FERTILITEIT VERLOSKUNDIGE
BENADERING
1. SITUERING
“ Wat doet een vroedvrouw precies die tewerkgesteld is in een CRG (=
centrum reproductieve geneeskunde)?
Is een veelgestelde vraag.
Door technologische vooruitgang en wetenschappelijke evoluties bv.
blastocystencultuur, IVM, klonen van menselijke lichaamscellen,
social freezing, draagmoederschap,… worden we alert gehouden voor
wat mogelijk is, wat ‘kan’ maar in sé ‘niet’ moet.
Dit specifiek domein krijgt alle aandacht die het verdient.
1.1 HET FERTLITEITSTEAM
Achter het succes van het verloop van een vruchtbaarheidsbehandeling
schuilt een deskundig interdisciplinaire samenwerking tussen specialiteiten
en experts.
Het fertiliteitsteam bestaat uit een afdelingshoofd en stafleden, vaak zijn
dit:
Professoren
Artsen in de gynaecologie en verloskunde
Huisartsen
Ook is er een nauwe samenwerking met andrologen en urologen.
Voor de psychosociale ondersteuning kunnen patiënten terecht bij
psychologen of fertiliteitsconsulenten en seksuologen.
Het centrum voor medische genetica is ook een belangrijke
samenwerkende partner in het kader van genetisch onderzoek dat
mogelijk interfereert met de sub- of infertiliteitsproblematiek.
Geen behandelingen zonder een gespecialiseerd en goed uitgerust IVF-
labo met gekwalificeerde embryologen en laboranten.
Het researchteam is een onmisbare partner in het team.
Verschillende onderzoekers met eigen expertise zijn dagdagelijks
bezig met wetenschappelijk onderzoek in de hoop bij te dragen tot
(nog) meer kwalitatieve zorgverlening, succesvolle behandelingen,
technologische evoluties,…
De kwaliteitscoördinator bewaakt of alle wettelijke bepalingen van
intake tot behandelingsresultaat en- opvolging over alle disciplines heen
nageleefd worden.
Secretariaatsmedewerkers staan in voor alle administratie, gaande van
versturen van bevestigingsbrieven voor afspraken tot opvolging en
registratie van behandelingen en zwangerschappen (bv. BELRAP) tot het
boeken van eerste afspraken tot …
1
, Aan het hoofd van het vroedvrouwenteam staat een hoofdvroedvrouw
die het management en de dagdagelijkse organisatie van de afdeling op
zich neemt.
De vroedvrouwen werkzaam op de afdeling reproductieve geneeskunde,
vormen een belangrijke schakel tussen het subfertiele koppel en
bovengenoemde betrokken.
1.1.1 TAAK VAN DE VROEDVROUW BINNEN HET FERILITEITSTEAM
Algemeen:
Telefonisch contacten: praktische info, concrete afspraken, uitleg
behandeling, verder beleid, vragen beantwoorden,…
Voorbereiden en assisteren consultatie van het koppel:
onderzoeksresultaten opvragen, onderzoek en afspraken boeken,
counseling,…
Vlotte communicatie arts- patiënt verzekeren.
Verpleeg- en medische technische handelingen vb. veneuze
bloedafname, verwijderen hechtingen, wondzorg, plaatsen perifeer
infuus, abdominale echo bij ET, SC injecties,…
Schakel tussen labo en patiënt.
Praktische organisatie van de dagelijkse werking van het centrum.
Schakel tussen fertiliteitsconsulente en patiënt.
Logistieke steun en praktische uitvoering studies.
Administratieve taken.
Bijscholingen, studiedagen.
Steriele velden met materiaal voor IUI en ET klaarleggen.
Onderhoud en controle stock materiaal.
Bestellingen doen, bestellingen controleren bij levering.
De bloeduitslagen inbrengen in het EPD (elektronisch
patiëntendossier).
Elektronisch dossier van de patiënt opvolgen, aanvullen, rapportage.
Specifiek:
Door het behandelingsverloop te schetsen van de intake tot het
resultaat, wordt duidelijk wat de specifieke administratieve en
medisch- taken zijn van de vroedvrouw.
1.2 HET INTAKEGESPREK
Het intakegesprek is het eerste gesprek dat plaatsvindt tussen het koppel
en de fertiliteitsarts.
Het koppel wordt op eigen initiatief of wordt via de huisarts of de
gynaecoloog doorverwezen naar 1 van de erkende IVF-centra in België.
Er kan telefonisch of online een afspraak gemaakt worden, een
secretariaatsmedewerker legt de afspraak vast.
2
, Verwijsbrieven, onderzoeksresultaten of een samenvatting van eerdere
behandelingen worden bij voorkeur opgevraagd en meegebracht naar de
consultatie.
De wachttijd voor een eerste consult kan soms oplopen tot enkele
maanden wat bij het koppel soms ontgoocheling en frustraties teweeg
brengt.
WAT?
Eendagsdiagnose: op één dag een consult met 3 onderzoeken (voor de
vrouw) en sperma-analyse, gevolgd door diagnose en behandelplan.
Voor wie?
Koppels met onvervulde kinderwens: 1 jaar geprobeerd, nog geen
diagnose.
BEGRIP EN ERKENNING
Erkenning, begrip en empathie van de professional staan centraal.
Het is het eerste bevestiging van wat veel koppels vermoeden maar niet
uitspreken:
Veel koppels hebben problemen om hun kinderwens te realiseren en
moeten beroep doen op medische begeleide
voortplantingstechnieken.
ANAMNESE
In dit intakegesprek wordt op basis van de persoonlijke, familiale,
medische en gynaecologische anamnese een in zicht verkregen op de
mogelijke problematiek van de sub- of infertiliteit.
De anamnese wordt afgenomen door een medische deskundige (professor,
gynaecoloog, fertiliteitsarts, arts in opleiding).
Verloop:
1. Inleiding:
Wat zijn de verwachtingen van het koppel t.o.v. het team, de
behandeling, elkaar en het gewenste kind.
Een korte voorstelling van het team.
Een richtinggevende samenvatting over de inhoud van het gesprek.
2. Opmaak medisch dossier:
Beschikken we over correcte gegevens van dit koppel?
Welke onderzoeken zijn reeds gebeurd vooraf, eventueel in andere
centra?
Anamnese nagaan (algemeen, familiaal, medisch, gynaecologisch,
…).
Er zijn vaak bijkomende onderzoeken aangewezen in de zoektocht
naar de etiologie van de verminderde vruchtbaarheid van het koppel.
3
, De resultaten van deze onderzoeken zijn richtinggevend voor het
bepalen van het beleid en de soort vruchtbaarheidsbehandeling.
3. Uitleg over de verschillende behandelingsmethoden:
IUI= intra uteriene inseminatie
IVF = in vitro fertilisatie
ICSI= intra cellulaire sperma injectie
In specifieke gevallen en indien wenselijk wordt het onderwerp KID
= kunstmatige inseminatie donorsperma of ED = eiceldonatie
aangekaart.
Draagmoederschap, social freezing, preservatie in kader van
oncologische behandeling.
4. Stimulatieschema van de behandeling uitleggen:
Waar kan het koppel terecht voor de nodige controles of
onderzoeken tijdens de behandeling?
De normale cyclus van de vrouw.
De gestimuleerde cyclus toelichten: doel, verloop, neveneffecten,
medicatie,…
Samen met de informatie worden alle vereiste documenten en
toestemmingsformulieren toegelicht en in orde gebracht.
5. Slaagkansen van de behandeling:
Cursusdeel medische en technische benadering gaan hier concreet
op in.
6. Risico’s van de behandeling:
Ovarieel hyperstimulatie syndroom (OHSS).
Meerlingzwangerschap (beperkt door de wet van 1/07/2003).
Bloeding tijdens de pick-up indien een bloedvat wordt aangeprikt.
Bloeddrukval door vagale reflex -> waakinfuus.
Infectie.
7. Bespreking van serologische onderzoeken:
Die uitgevoerd moeten worden vooraleer de behandeling op te
starten.
Het betreft hier een virale screening bij beide partners (zowel in
hetero- als lesbische relatie).
o Man: hepatitis B en C, HIV, Syfilis, ev. bloedgroep indien niet
gekend.
o Vrouw: hepatitis B en C, Syfilis, Rubella (IgG en IgM) en
toxoplasmose (IgG en IgM). Eventueel bloedgroep indien niet
gekend of CMV (IgG en IgM) indien tewerkgesteld met
specifieke doelgroepen.
8. Bespreking van de contracten:
Voor elke behandeling dient een informed consent te worden
opgesteld tussen de afdeling voor reproductieve geneeskunde
(ARG) en het koppel:
o Alle contracten worden aldus in het drievoud opgesteld.
4
