Media: Structuur en werking
Deel 1. Inleiding
1.1. Mediavervlechting
Vervaging van de grenzen tussen media en de platformen waarop deze
geconsumeerd worden
Dominante massamedia: Kranten, tijdschriften, radio en televisie
o Voorbeelden van vervaging van deze media:
Mediagebruikers luisteren via het internet naar de radio.
Mediagebruikers kijken naar radio op televisie.
Mediagebruikers kijken via tablets naar televisie.
Mediagebruikers zoeken naast de printeditie van hun krant, steeds meer
informatie op via smartphones op het internet.
o De media-ervaring wordt steeds meer gepersonaliseerd (bv. streamingdiensten die u
suggesties geven om andere programma’s te bekijken op basis van programma’s die
u al hebt bekeken).
Vroeger kreeg elke gebruiker/kijker exact hetzelfde aanbod, nu wordt dat
aanbod steeds meer en meer afgestemd op een specifieke gebruiker.
Oorzaken van deze vervaging
o Digitalisering
Zorgt ervoor dat verschillende mediavormen op een gelijkaardige manier
kunnen worden opgeslagen.
Analoog: Continuüm, technologie verschilt naargelang de aard van het
medium/communicatiedrager.
Digitaal: 0-1, aantal bits, één technologie voor verschillende vormen van
media/communicatiedragers.
o De groei van het internet
o Vervagende grenzen tussen telecommunicatie en klassieke massamedia
Telecommunicatie Klassieke Massamedia
Diensten Telefoon, fax, internet Televisie, radio, pers
Patroon Point-to-point Point-to-multipoint
One-to-one One-to-many
Interactief Niet-interactief
Tijdstip Vrij te kiezen Zenderbepaald
Financierin Inschrijving Licentie, reclame, overheid
g
Gebruik Individueel Collectief
Regulering ‘Carrier’ regulated ‘Content’ regulated
Vrijheid van communicatie Inhoudelijke regels
Industrie Telecom-operatoren, sociale Omroep, pers, enz.
media, enz.
Pagina 1 van 114
, Klassieke massamedia
Point-to-multipoint / One-to-many één zender bepaalt wanneer
men een televisieprogramma uitzendt.
Niet-interactief Zeer weinig interactie tussen zender en
ontvanger.
Licentie Door een abonnement te nemen op bv. een betaalde
televisiezender.
Collectief
o Televisie/radio: Samen gelijktijdig naar het programma
kijken/luisteren.
o Pers: Je kiest zelf wanneer je de krant leest, maar het
beperkt zich tot de dag waarop de krant wordt uitgegeven.
‘Content’ regulated’ Gaat voornamelijk over de inhoud
(inhoudelijke regels (bv. limieten over het aantal reclamespots dat
mogen uitgezonden worden)).
Telecommunicatie
Point-to-point/One-to-one bv. In een telefoongesprek zijn er twee
individuen die met elkaar gaan communiceren, zij kiezen het tijdstip
zelf en zijn interactief.
Inschrijving Inschrijvingsgeld
‘Carrier’ regulated Een Telecommunicatie-operator moet ervoor
zorgen dat iedereen op dezelfde manier toegang heeft tot het
telefoonnetwerk, internetnetwerk, …
o Toegenomen concentratiebewegingen (veroorzaakt door overnames, mergers,
uitbouw van bestaand bedrijf, …) omwille van voordelen door schaalvergroting
Verticale concentratie: Bedrijf dat actief is in verschillende sectoren of takken
van de bedrijfskolom.
Bv. Telenet is actief in verschillende schakels van televisieproductie.
Pagina 2 van 114
, o Telenet distribueert niet alleen, maar produceert ook steeds
meer en meer content.
Horizontale concentratie: Bedrijf dat actief is in één tak van bedrijfskolom.
Bv. Een krantenuitgever die meerdere kranten bezit Mediahuis.
o Binnen een bepaalde mediasector bezit je in hetzelfde
stadium van het productieproces meerdere kranten.
Crossmediale concentratie: één mediagroep huisvest steeds meer
verschillende media.
Over verschillende mediasectoren heen connecties leggen.
Bv. Wanneer een bedrijf zowel actief is op radio, als tv, als online.
o Toegenomen crossmedialisering
Cfr. Crossmeiale concentratie.
o Toegenomen diversiteit in het consumeren van media door gebruikers.
Bv. nieuwsconsumptie via meerdere online en offline nieuwsbronnen.
Bv. ‘second screen’ gebruik.
Gevolg:
o Multimediale mediagroepen (+ Internationalisering)
In Vlaanderen zijn er een 5-tal grote mediagroepen, die op verschillende
mediavormen (bv. radio, tv, online, …) actief zijn.
Internationalisering Een aantal spelers (bv. DPG Media, Mediahuis) zijn
meer en meer in het buitenland overnames gaan doen.
o Crossmedialiteit en convergentie
Crossmedialiteit Je creëert inhoud die je via verschillende mediavormen
kan gaan verspreiden.
Bv. VRT-nieuws kan een nieuwsonderwerp verspreiden via zowel
haar radio-uitzendingen, als haar televisie-uitzendingen, als haar
online website.
Convergentie De platformen groeien naar elkaar toe zodat er een
mengvorm ontstaat waarbij geen duidelijk onderscheid meer kan gemaakt
worden tussen de originele platformen.
Technologisch samenvloeien van media.
Pagina 3 van 114
, VRM (Vlaamse Regulator voor de Media) brengt concentratie in kaart
Er is slechts een beperkt aantal mediagroepen dat in de Vlaamse massamedia actief is. In dit
onderscheid scheiden ze er 7 (soms ook 5 en dan laten ze proximus en studio 100 buiten
beschouwing).
o Tabel geeft een overzicht van welke spelers actief zijn op het vlak van radio, televisie,
internet, mobiel internet, dagbladen, tijdschriften, enz.
Sterk geconcentreerd medialandschap (overzicht van de belangrijkste titels van de 5 grote
mediagroepen in Vlaanderen)
o 1. Publiek omroep VRT
Televisie: één, Canvas, Ketnet
Radio: Radio 1, Radio 2, Klara, Studio Brussel, MNM
Afgeleide digitale merken (bv. MNM Hits, Klara Continuo)
Overkoepelende merken als VRT NWS en Sporza
Online (VRT NU, apps, enz.)
o 2. DPG Media (Combinatie van De PersGroep en Medialaan)
Televisie: VTM, VTM 2, VTM 3, VTM 4, VTM Kids, CAZ 2
Radio: Q-Music, Joe en digitale zender Willy
Kranten: HLN, De Morgen
Tijdschriften: Dag Allemaal, Story, Humo, Goed Gevoel, …
Online: VTM GO, jobat, spaargids.be, …
Telecom: JIM Mobile
News City in Antwerpen, entertainment in Vilvoorde
Medeoprichter Streamz
Ook actief in Nederland en Denemarken.
o 3. Telenet
Distributie (telefoon, internet, televisie, enz.)
Eigen entertainmentmerk Play (VOD, Play Sports, enz.)
Medeoprichter Streamz
Bezit De Vijver Media:
Productiehuis Woestijnvis
Pagina 4 van 114
