,Week 1
Werkgroep Neurocognitieve stoornissen, NAH & Psycho-educatie
Doelen:
- Beschrijft de symptomen, het beloop en de oorzaken van neurocognitieve
stoornissen in het algemeen.
- Beschrijft de symptomen, het beloop en de oorzaken van Niet aangeboren
hersenletsel in het bijzonder.
- Legt uit welke gezondheids- en bestaansproblemen mensen met neurocognitieve
stoornissen ervaren.
- Benoemt de kern van de verpleegkundige zorg bij zorgvragers met een
neurocognitieve stoornis.
Neurocognitieve stoornissen
We spreken van een neurocognitieve stoornis als er een verandering in je hersenen
optreedt, waardoor je denkvermogen achteruitgaat. Bij een neurocognitieve stoornis is het
functioneren van je hersenen aangetast. Dementie is de meest voorkomende vorm, maar
zeker niet de enige.
Neurocognitieve stoornissen worden geclassificeerd op grond van beperkingen in een of
meer van een zestal omschreven cognitieve domeinen:
1. Complexe aandacht (volgehouden, selectieve en verdeelde aandacht…).
2. Executieve functies (plannen, beslissen, werkgeheugen, feedback…).
3. Leervermogen en geheugen (registratie, kortetermijngeheugen en zeer
langetermijngeheugen).
4. Taal (expressief en receptief taalvermogen).
5. Perceptueel-motorisch (visuele perceptie, praxis, gnosis…).
6. Sociaal-cognitief (herkenning van emoties en theory of mind).
De neurocognitieve stoornissen worden naar ernst van de cognitieve achteruitgang
onderscheiden in de uitgebreide en de beperkte neurocognitieve stoornis.
- Licht: moeite met instrumentele activiteiten van het dagelijks leven, bijvoorbeeld
huishouding of het beheren van financiën.
- Matig: moeite met basisactiviteiten van het dagelijks leven, bijvoorbeeld eten of
aankleden.
- Ernstig: volledig afhankelijk.
Begrippen
Volgehouden aandacht: aandacht langere tijd kunnen richten.
Selectieve aandacht: aandacht gericht kunnen houden, ondanks afleiding.
Verdeelde aandacht: aandacht tegelijk kunnen richten op twee taken.
Werkgeheugen: vermogen om informatie kort vast te houden en te bewerken.
Registratie: vermogen om een lijst met woorden te herhalen.
Expressief taalvermogen: benoemen, woordvinding, vloeiendheid, grammatica en syntaxis.
Receptief taalvermogen: taalbegrip.
Visuele perceptie: vorm- en gezichtsherkenning.
Praxis: aangeleerde motoriek.
Gnosis: perceptuele integriteit van bewustzijn en herkenning.
Theory of mind: vermogen tot indenken, een beeld vormen van het perspectief van een
ander, rekening kunnen houden met de psychische toestand van een ander.
3
, Blz. 230-232
Niet-aangeboren hersenletsel
De term ‘niet-aangeboren hersenletsel’ (NAH) wordt gedefinieerd als “Niet-aangeboren
hersenletsel is hersenletsel ten gevolge van welke oorzaak dan ook, anders dan rond of
vanwege de geboorte ontstaan, dat leidt tot een onomkeerbare breuk in de levenslijn en tot
het aangewezen zijn op hulpverlening. Het leven voor en na het hersenletsel verschilt dus
essentieel.”. Hersenletsel kan leiden tot een groot scala aan gevolgen op zowel psychisch
(emotiegericht, gedragsaspecten, persoonlijkheid), somatisch (zintuiglijk, motorisch) als
sociaal (sociale vaardigheden, sociale interactie, inlevingsvermogen) vlak. In Nederland
krijgen jaarlijks naar schatting 100.000 mensen te maken met een of andere vorm van
hersenletsel als gevolg van bijvoorbeeld een hartinfarct, hersentumor CVA of operatie.
DSM-5-criteria voor persoonlijkheidsverandering door een somatische aandoening:
A. Er is een persisterende verandering van de voorheen karakteristieke persoonlijkheid.
B. Er zijn aanwijzingen dat de persoonlijkheidsverandering het directe
pathofysiologische gevolg is van een somatische aandoening.
C. De stoornis kan niet beter worden verklaard door een andere psychische stoornis.
D. De stoornis treedt niet uitsluitend op in het beloop van een delirium.
E. De stoornis veroorzaakt klinisch significante lijden druk of beperkingen in het sociaal-
maatschappelijk functioneren.
Behandeling
Door de diversiteit van de oorzaken is er voor NAH geen standaardbehandeling. Na
behandeling in het ziekenhuis is er vaak een vervolgtraject in een revalidatiecentrum. Er
wordt gekeken door de (verpleegkunde)zorg naar de zorg en de begeleidingsbehoeften van
iemand (ADL, dagbestedingen ect…). Ook wordt er gekeken naar de woonsituatie van
iemand.
Cumlaude
Psycho-educatie
Wat is psycho-educatie?
Psycho-educatie is het geven van informatie en voorlichting over psychische klachten en
over hoe de betrokken persoon kunt omgaan met de beperkingen en gevolgen hiervan.
Psycho-educatie is altijd een vast onderdeel van behandeling en wordt zowel individueel als
in groepsverband aangeboden.
Kennis ontwikkelen
Psycho-educatie draagt bij aan zelfmanagement. Mensen ontwikkelen kennis die hen helpt
bij het omgaan met hun klachten. Cliënten geven aan dat zij in eerste instantie niet echt op
zoek gaan naar informatie. Pas na herkenning en acceptatie van de depressie, ontstaat die
behoefte. Video's en boeken kunnen behulpzaam zijn, maar ook websites en brochures.
Gevoelens van onmacht
Daarnaast is het van belang om de sociale omgeving van de cliënt goed te informeren over
de verschijnselen van een depressie. Het gedrag van een depressieve cliënt kan erg
belastend zijn voor de omgeving. Dit kan leiden tot gevoelens van onmacht en irritatie bij
familieleden en vervolgens tot een toename in depressieve gevoelens bij een cliënt. Het is
belangrijk dat de sociale omgeving de verwachtingen bij een cliënt bijstelt.
Vormen van psycho-educatie
Psycho-educatie kan worden gegeven:
- In voorlichtende gesprekken.
- Als onderdeel van bibliotherapie/zelfmanagement.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur rsclmnt. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.