1. WAT IS GERONTOPSYCHIATRIE
1.1. BEGRIPSOMSCHRIJVING
GERONTOPSYCHIATRIE =
Houdt zich bezig met alle psychiatrische stoornissen die optreden op
oudere leeftijd (ongeacht leeftijden waarop stoornis(sen) is/zijn ontstaan
en ongeacht etiologie
DUS…
Mensen die op oudere leeftijd voor het eerst te kampen krijgen met
psychische klachten/verschijnselen
Mensen die al langer bestaande psychische stoornis hebben,
dewelke in deze fase wordt gecompliceerd door aan veroudering
gerelateerde veranderingen
Bijkomende somatische ziekte, effecten med. gebruik en cogn.
klachten
1.2. SITUERING VAN DE GERONTOPSYCHIATRIE
Ontgroening + toegenomen levensverwachting = # ouderen in
samenleving +++
Komende jaren zal groep 80+ nog meer toenemen
= Ouder worden van de grote babyboomgeneratie na WOII zorgt dat
vergrijzing versnelt
= VERZILVERING van bevolking ontstaat dubbele vergrijzing
vergrijzing binnen vergrijzing
# ouderen = +++ DUS kwetsbare ouderen met complexe
gerontopsychiatrische zorgvraag = +++
Nood aan gerontopsychiatrische kennis = groot en wordt gelukkig
meer en meer erkend
Afgelopen 25j = aandacht voor deze groep = sterk gegroeid
Niet alleen door duidelijke toename #ouderen in de mpij
Ook door besef dat ouderen andere eisen stellen aan kennis
en vdgh van psychiater en andere HV in GGZ
1.3. VPK VUISTREGELS BINNEN GERONTOPSYCHIATRIE
Kennis over normale verouderingsproces = noodzakelijk om
klachten over geheugen en andere cogn. functies te kunnen
interpreteren
, Bij oudere pt. met psychische klachten = altijd een functioneel en
lich. OZ nodig
Psychiatrische stoornissen komen evenals somatische stoornissen
op oudere leeftijd frequent voor
Bij psychiatrische stoornissen die voor het eerst op oudere leeftijd
optreden = altijd somatische oorzaak overwegen
Door grote interindividuele verschillen in het effect van veroudering
op fysiologische processen zijn basisregels voor bv.
medicamenteuze behandeling niet te geven
Psychotherapie is ook bij ouderen effectief toe te passen en moet
indien mogelijk worden overwogen als alternatief voor
psychofarmaca, ook gezien het risico op bijwerkingen en
GMinteracties
1.4. WANNEER BEN JE ‘OUD’?
Verschillende verouderingsprocessen beginnen niet allemaal tegelijk en
niet voor iedereen op zelfde tijdstip = grote variatie binnen
ouderenpopulatie
Leeftijdssensitief perspectief innemen = mogelijkheden creëren voor
nieuwe zorgopties bij personen die 65j oud zijn VS diegenen die 75j en
ouder zijn
Merendeel oudere bevolking = in goede gezondheid + enige vorm van
welbevinden
MAAR… deel van ouderen (vnl. 75-80+j)= verschillende chronische
ziekten en invaliditeit
Deze AD kenmerken zich dan vnl. door multiple pathologie,
polyfarmacie, niet specifieke sympt., complicaties, …
Bij ouderen 2 grote groepe
Hoewel het nuttig kan zijn het begrip het ‘oud’ te verdelen in
categorieën omwille van een zekere leeftijd gerelateerde
vatbaarheid voor specifieke aandoeningen, kunnen er geen scherpe
grenzen worden getrokken
Door maatschappelijke veranderingen, verhoogde
leeftijdsverwachting en verandering van leefstijl = grenzen van deze
cat. in de loop van de tijd verschuiven
Ouder worden = individ. proces
Is leeftijd voor overheidsbeleid dan wel meest aangewezen
criteria???
Leeftijd veronderstelt namelijk een homogeniteit in een groep
mensen die niet altijd aanwezig is
Vanaf 65j = mensen worden toegeschreven aan leeftijdscat. oudere
, Groep ouderen = ZEER heterogeen vooroorlogse, stille en
protestgeneratie
Ook op vlak gezondheid = veel verschillen tss ouderen vitale ZO,
pregeriatrische ZO en geriatrische ZO
DUS… DE oudere = bestaat niet
1.4.1. VEROUDEREN EN GEZONDHEIDSZORG
In onze mpij = veel stereotypering over ouder worden zowel + als –
Recent OZ toont aan dat manier waarop over ouderen wordt gedacht in
gezondheidszorg nog te vaak past binnen neg. stereotypering die over
ouderen heersen in mpij
Neg. opvattingen bij VPK = vnl. gekleurd door deficitmodel
Hierin staan leeftijdsgerelateerde verliezen centraal
Ouderdom wordt gelijkgesteld aan aftakeling,
hulpbehoevendheid, eenzaamheid en verveling
= PROFESSIONEEL AGEISM kan leiden tot onderBH of overBH
OnderBH = Wanneer ZV lich en psych. klachten of ongemakken
toeschrijven aan normale verouderingsproces of dementie
Zorgt ervoor dat ZV niet gericht observeren, niet actief
bevragen, …
een kettingreactie van complicaties gaat hierdoor ontstaan,
met alle gevolgen van dien
Ook ouderen beschouwen sommige klachten nog te vaak als ‘normaal bij
ouder worden’ en zorgen hierdoor zelf mee voor onderrapportage
Ook schaamte, kennistekort kunnen zorgen dat ouderen of MZ klachten
niet meedelen…
Vergrijzing en verzilvering zorgen voor toename kwetsbare
ouderen/geriatrische ZO
Door multimorbiditeit, beperkte autonomie, niet beschikbaar zijn van
MZ of ondersteunende aspecten = complexe zorgsituaties die
bijzondere aandacht vragen
1.4.2. KENMERKEN VAN ZO IN OUDERENPSYCHIATRIE
Grote kans op voorkomen van cognitieve syndromen;
Multimorbiditeit en polyfarmacie
Zintuigstoornissen
Functionele beperkingen
Lange autobiografie
Vaak geen eigen hulpvraag maar wel hulpvraag van de omgeving
1.4.3. VEROUDERING EN PSYCHISCHE FUNCTIES
Invloed van veroudering op psychisch functioneren is te onderscheiden in:
Invloed op cognitief functioneren
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur helenadeseure. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
