Dit is een samenvatting van het vak Beleid, politiek en samenleving. Voor het examen had ik enkel mijn samenvatting geleerd en was er vanaf de eerste keer door!
Beleid, Politiek en Samenleving
Inleiding
De signaalfunctie van sociaal werk
Kerntaak= positie innemen en signaleren
Radicaal sociaal werk
o Bevraagt de legitimiteit van voorzieningen, instellingen en economische systemen
o Verbetering van welzijn realiseren door fundamentele veranderingen
o Conflictbenadering: samen met de doelgroep strijd voeren
o Individuele en collectieve weerstand, al dan niet toegedekt
3 vormen structureel SW o Mullaly (2007): Radicaal humanisme <--> radicaal structuralisme
Radicaal humanisme= door vorming mensen bewust maken actie
ondernemen
Radicaal structuralisme= primeert sociale verandering, alternatieve diensten
uitbouwen buiten het systeem
Kritisch sociaal werk
o Kritische reflectie: reproduceert sociaal werk onderdrukking?
o Eigen denkbeelden en discours ter discussie stellen
Beleidsgericht sociaal werk
Inspelen op de beleidscyclus via beleidsbeïnvloeding
Samenwerkingsmodel: machtsverwerving cruciaal
Beleidscyclus: “a never ending story”
Agendasetting: probleem op de agenda zetten
Beleidsbepaling: wat wil je bereiken?
Besluitvorming
Implementatie: uitvoeren Hulpmiddelen beleidsbepaling
Evaluatie
Beleidsbeïnvloeding
= proces dat bepaalde verandering wil realiseren door op een systematische en doelgerichte manier
druk uit te oefenen op het beleid
1
,Fasen:
1. Fase 1: Analyse
= informatie verzamelen en verwerken
2. Fase 2: Doelbepaling
= welke verandering heb je voor ogen?
3. Fase 3: Strategiebepaling
= nadenken over basisstrategie, over de rol van alle actoren in het beleidsspeelveld, over
communicatiestrategie
a. Fase 4: machtsverwerving
= voldoende machtsmiddelen inzetten
b. Fase 5: Beïnvloeding
= via formele en informele kanalen
Deel 1: Hoe komt beleid tot stand?
1. Politiek en democratie
1.1 Politiek
Wat is politiek?
Politika= de zaken die met de polis te maken hebben
o Politès= burger als ‘publiek persoon’
o Idiotès= burger als ‘privaat persoon’
De productie van beslissingen die bindend zijn voor de bevolking
Vele definities – essentie:
o Een collectieve activiteit van mensen die een gemeenschappelijk lidmaatschap
aanvaarden of minstens erkennen dat ze een bepaald lot delen
o Het verzoenen van uiteenlopende opinies en belangen door middel van dialoog,
debat en discussie
o Politieke beslissingen leiden tot een beleid dat door een gemeenschap officieel
wordt erkend en die de overheid, desnoods met macht, in de praktijk brengt.
Visies op politiek:
Historisch
o Aristoteles: politiek als deel van een volwaardig leven, morele plicht
o Machiavelli: macht verwerven, het doel heiligt de middelen
o De Verlichting: hoe de samenleving organiseren om het beste voor mens en
maatschappij te realiseren?
Hedendaags
o Aspectbenaderingen: politiek is een aspect van het leven, van alle gedrag
o Domeinbenaderingen: politiek vindt plaats binnen het politieke domein de politiek:
2
,1.2 Democratie
Wat is democratie?
Demokratia
o Demos= het volk
o Kratein= regeren Het volk regeert
Non-democratie
o Dictatuur
Absolute macht, onbeperkt mandaat
Beperkte politieke rechten en vrijheden
Hiërarchische maatschappijvisie, eis van gehoorzaamheid aan politieke
leiders
o Totalitair systeem
Controle op elke aspect van het leven
Totale ondergeschiktheid en gehoorzaamheid
Fundamentele ingreep op het burgerleven
Overheid schrijft culturele, economische, morele… keuzes voor
Bestuur:
Van het volk
o De macht gaat uit van het volk (of de Natie)
o Het soevereine volk delegeert haar macht aan volksvertegenwoordigers
Door het volk
o Directe democratie
Vb. referenda
o Indirecte democratie
Vertegenwoordigers aanduiden via verkiezingen of loting
Deliberatieve democratie
Dialoog tussen burgers en bestuurders
Voor het volk
o Bestuur in het algemeen belang
<--> de ‘algemene wil’ van het volk?
Basisonderdelen van een democratie
‘Rule of Law’
o De wet moet de macht van de staat en de bestuurders beperken
o Niemand staat boven de wet
o ‘Checks and balances’, oa. door scheiding der machten (trias politica)
Inclusie en gelijkheid
o Democratische rechten en vrijheden moeten voor iedereen gelden
o Politieke rechten en vrijheden aan iedereen op gelijke basis toekennen
Vb. vrijheid van meningsuiting, algemeen stemrecht, …
Parlementair stelsel met een competitief, open meerpartijensysteem
Goed functionerende instellingen
o Zeggenschap, macht, informatie en vrijheid voor het parlement
o Onafhankelijke en deskundige administraties
Democratie en vertegenwoordiging
3
, Keten van vertegenwoordiging = keten van verantwoording
o Burgers <--> Parlement Regering <--> Administratie
o Vrijheid van handelen? ‘handelen namens’ of ‘handelen voor’?
Modellen
o Afgevaardigdemodel: vertegenwoordiger van deelbelangen, als gezant / doorgeefluik
o Regentmodel: volmacht om te handelen voor het algemeen belang
o Mandaatmodel: mandaat van het volk om een (partij)programma uit te voeren
o Resemblance model: vertegenwoordiging lijkt qua samenstelling op haar kiezers
1.3 Politieke participatie
Traditionele indeling
o Institutionele participatie (bv. gaan stemmen bij verkiezingen)
o Partijpolitieke activiteiten (bv. deelname aan partijcongressen)
o Maatschappelijke activiteiten (bv. lidmaatschap middenveldorganisatie)
o Directe individuele contacten (bv. minister aanschrijven, schepen aanspreken, …)
Nieuwe vormen
o (Sociale) media (Twitter, blogs, …)
o Burgerinitiatieven (bv. G1000)
o Lokale referenda
o ‘Participatory budgets’
Verkiezingen
De Belgische kieswetgeving: zie GIS
Enkele vraagstukken omtrent verkiezingen
o Wie mag stemmen?
EU-burgers?
Migrantenstemrecht?
o Stemgerechtigde leeftijd?
21 jaar 18 jaar 16 jaar?
o Stemplicht of stemrecht?
Stemplicht of opkomstplicht?
Vervolging?
Wat gebeurt er met de blanco-stem?
Kiessystemen:
Meerderheidskiessystemen
o First past the post (FPTP) (bv. lagerhuis VK)
Eén zetel per kiesdistrict (‘single member districts’)
Kandidaat met relatieve meerderheid (meest aantal stemmen) wint die zetel
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur liezedierckx. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
