PRAKTISCH BURGERLIJK RECHT
Inhoud
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING...................................................................................2
HOOFDSTUK 2: STAAT VAN DE PERSOON...............................................................................3
HOOFDSTUK 3: HANDELINGSBEKWAAMHEID........................................................................6
HOOFDSTUK 4: HUWELIJK EN ECHTSCHEIDING....................................................................10
HOOFDSTUK 5: HUWELIJKSVERMOGENSTELSELS/RELATIEVERMOGENSRECHT..................13
HOOFDSTUK 6: VERBINTENISSENRECHT...............................................................................18
HOOFDSTUK 7: AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT.......................................................................22
HOOFDSTUK 8: HUREN.........................................................................................................26
1
,HOOFDSTUK 1: ALGEMENE INLEIDING
uitleggen wat het verschil is tussen objectief/subjectief recht, aanvullend/dwingend recht en
privaat/publiek recht
Het verschil tussen objectieve en subjectieve recht:
- Objectieve recht:
Geheel van regels, geldt voor iedereen
o Bv: de eigenaar van een fiets heeft het recht die te verkopen, wie de eigenaar ook is.
- Subjectieve recht:
Recht heeft andere betekenis in subjectief zin
Ik heb recht om…
= geheel van aanspraken die een persoon tov een ander laat gelden en waaruit voor die
ander plichten ontstaan.
In het rechtssysteem erkende bevoegdheid om naar eigen goeddunken bepaalde
handelingen te stellen
o Bv: ik heb als eigenaar het recht mijn fiets te gebruiken, en die eventueel te verkopen
Burgerlijk recht = vooral SUBJECTIEF RECHT!!!
Het verschil tussen dwingend en aanvullend recht:
- Dwingende bepaling
Moeten nageleefd worden bij niet-naleving volg sanctie
o Bv: artikel 213 BW: echtgenoten zijn jegens elkaar tot samenwoning verplicht; zij zijn
elkaar getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd.
- Aanvullende bepalingen
Gelden enkel als er geen andere regeling getroffen is
Vullen de overeenkomst aan als er niets over bepaald is
Keuze om aanvullende bepalingen te volgen of afwijkende overeenkomst te sluiten
o Bv: artikel 1651 BW: Indien bij het aangaan van de koop niets daaromtrent is
afgesproken, moet de koper betalen op de plaats en op het tijdstip voor de levering (bv:
Zalando)
Aanvullend of dwingend recht: Belangrijk om te weten of je regels moet naleven of je
ervan mag afwijken.
Het verschil tussen privaatrecht en publiekrecht:
- Privaatrecht:
Regelt de verhouding tussen de burgers onderling en tov de publiekrechtelijke
rechtspersonen wanneer op gelijke voet met de burgers
o Bv: aankoop kantoormateriaal door gemeentebestuur
Burgerlijk recht is een rechtstak van het privaatrecht
- Publiekrecht:
De objectieve rechtsnormen voor het algemene belang
o Bv: grondwettelijke recht, strafrecht, fiscaal recht en socialezekerheidsrecht
Aan de hand van een voorbeeld uitleggen wat een natuurlijk persoon en een rechtspersoon is
- Natuurlijke personen
Iemand, een mens van vlees en bloed
met rechten en plichten (bv: je mag goederen kopen, huwen, erven, schenken,)
In gelijke mate: volgens Grondwet wel enkel voor de Belgen MAAR vreemdeling in België
dezelfde bescherming
2
, Niemand kan rechteloos worden MAAR bepaalde subjectieve rechten kunnen ontnomen
worden
o Bv: maatschappelijk werkers mogen geen erfenissen krijgen van cliënten, ouders kunnen
ouderlijk gezag verliezen,
Dieren hebben in ons recht geen persoonlijkheid
- Rechtspersonen
= Het recht geeft bepaalde groeperingen van personen en/of middelen de hoedanigheid van
persoon
Deelnemen aan rechtsverkeer zoals mens, dragers subjectieve rechten en plichten
Verenigingen (bv vzw’s) of vennootschappen krijgen rechten en plichten (bv: kopen,
verkopen, huren,)
Uitzonderingen: geen familierechten (bv: huwen, adopteren) en politieke rechten
uitleggen wat het verschil is tussen een publiekrechtelijk en privaatrechtelijk persoon
- Publiekrechtelijke rechtspersonen:
Om overheidstaken te kunnen uitvoeren krijgen organisaties zoals de Staat en provincies en
gemeenten het recht om wettelijke regelingen toe te passen of is er een besluit
rechtspersoonlijkheid toegekend
o Bv: de Staat, provincies, gemeentes
- Privaatrechtelijke rechtspersonen:
Een groep personen kan voor particulier gebruik zich als rechtspersonen beschouwen
o Bv: naamloze vennootschappen (NV), besloten vennootschappen (BV), vennootschap
onder firma (VOF), vzw’s,
uitleggen wat het ontstaan en beëindiging van een natuurlijk rechtspersoon inhoudt + aan de hand
van een voorbeeld de nuanceringen mbt rechten en plichten van een persoon voor geboorte en na
overlijden benoemen
- Ontstaan en beëindiging van de persoonlijkheid
Geboorte en overlijden
MAAR ook rechten en plichten: voor geboorte
o Bv: ongeboren kind kan erkend worden; recht op bescherming
na overlijden
o Bv: testament (wil overledene tijdens zijn leven geuit); wil overledene mbt zijn eigenlijk
HOOFDSTUK 2: STAAT VAN DE PERSOON
uitleggen wat de staat van een persoon is
- = “geheel van hoedanigheden en eigenschappen van een persoon die zijn juridische plaats in de
maatschappij en de familie bepalen.”
= het geheel van hoedanigheden en eigenschappen van een persoon, waardoor zijn
rechtstoestand wordt bepaald
rechtstoestand bepaald rechten en plichten
Rechtstoestand tov:
de maatschappij (nationaliteit)
de familie (verwantschap of gehuwd of niet)
als individu (leeftijd, geslacht, psychische geestestoestand, naam, woonplaats)
benoemen hoe de staat van een persoon verkregen wordt en hiervan een voorbeeld geven
- Verkrijging van de staat van persoon door :
een rechtsfeit Bv. geboorte, overlijden, leeftijd
een rechtshandeling Bv. huwelijk, erkenning
3