Het recht is een geheel van gedragsregels en normen die de bedoeling hebben om het
maatschappelijk leven te orderenen. Ze helpen om het leven goed te laten verlopen en de
zwakkeren in de maatschappij te beschermen. Zo zijn werknemers en kinderen voorbeelden
van zwakkeren. De Belgische overheid maakt deze regels en zijn afdwingbaar, wat betekend
dat er sancties mogelijk zijn.
De Vrouw Justitia bezit drie elementen:
1. Weegschaal
Het afwegen van de belangen van de partijen
2. Blinddoek
Objectiviteit; de rechter mag zich niet laten beïnvloeden door
bijvoorbeeld het uiterlijk van de persoon voor hem
3. Zwaard
Recht spreken; er moet een uitspraak komen over de zaak, men
moet de knoop doorhakken
Indelingen van het recht
Privaatrecht – publiekrecht
Privaatrecht: verhouding tussen burgers onderling
o Burgerlijk recht
o Ondernemingsrecht
Publiekrecht: verhouding tussen overheid en burgers + de werking en de
inrichting van de overheid
o Staatsrecht
o Fiscaal recht
Objectief recht – subjectief recht
Objectief recht: de rechtsregels op zich, zoals in de wetboeken
Subjectief recht: aanspraken die een persoon ten aanzien van een ander
persoon laat gelden
De bronnen van het recht
Wetgeving sensu lato: wetgeving in de ruime zin. Het Europees recht primeert op de
Belgische Wetgeving, wat betekent dat men de Europese regels dient na te leven, ook al zijn
ze in strijd met het Belgisch recht.
Afspraken tussen België en andere landen noemen we verdragen. Zo is er een
uitleveringsverdrag tussen België en Marokko waarin bepaald staat dat we criminelen aan
elkaar uitleveren. Een Marokkaan die hier een misdrijf begaat, moet uitgeleverd worden aan
Marokko. Zo is er ook een melkquota over de melkproductie en een internationaal verdrag
omtrent fiscaliteit.
,In de Grondwet staan de vrijheden van de burger. Vrijheid van meningsuiting, van
vereniging, van godsdienst en van onderwijs.
Wetgeving sensu stricto: wetgeving in enge zin, gemaakt door het nationaal, federaal of
Belgisch parlement waarin volksvertegenwoordigers zitten van gans België. Wanneer het
parlement een wet goedkeurt, geldt deze weet voor Vlaanderen, Wallonië, Brussel en
Duitstalig België. Neem bijvoorbeeld de meerderjarigheid op 18.
Decreten: rechtsregels kunnen ook gevormd worden bij decreet. Een decreet is een
maatregel die moet worden gevolgd, maar niet door alle Belgen, enkel die mensen die
wonen in een bepaalde deelstaat.
Ten slotte zijn er ook enkele soorten besluiten. Een koninklijk besluit wordt genomen door
een federale minister, mede ondertekend door de koning. Ministeriële besluiten worden
genomen door de minister alleen en wordt niet ondertekend door de koning. Een voorbeeld
van zo’n besluit is dat de minister van sociale zaken de prijs van bloed bepaald. Naast deze
twee zijn er ook nog de besluiten van de gemeenschaps- en gewestregering.
Rechtspraak: De rechter spreekt recht door een rechterlijke uitspraak te doen die bindend is
voor de partijen die betrokken zijn bij de rechtszaak. Hij moet de wet toepassen, maar soms
is deze onduidelijk.
Rechtsleer: is dit een bron van het recht en moeten wij als burger dit opvolgen? Nee, het hier
namelijk enkel over hetgeen juristen neerschrijven in boeken en tijdschriften. Het kan wel de
volksvertegenwoordiger beïnvloeden tot het maken van een bepaalde wet.
Gewoonte: kan verschillende betekenissen hebben. He gaat hier over een ongeschreven
rechtsregel die er gekomen is omdat men het altijd zo heeft gedaan. Het staat nergens op
papier, maar het is overgedragen van generatie op generatie. Een voorbeeld van een
gewoonte: wanneer een veehandelaar aan een andere een koe verkoopt, wordt de
eigendom overgedragen bij handklap tussen koper en verkoper. Bij problemen moet de
handklap bewezen worden omdat het nergens neergeschreven staat.
Structuren en instellingen van België
Enkele algemene beginselen
Democratie
Een land waar het volk beslist; verkiezingen
De mening van burgers vragen over items noemt men een referendum
Scheiding van de machten
Vermijden dat alle macht in de handen van éénzelfde persoon ligt. De macht wordt
verdeelt over de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht
Rechterlijke macht
Controle op de toepassing van de maatregelen
Rechtstaat
Iedereen die beleid voert, mag dit enkel doen binnen de lijnen van de rechtsregels.
Geen bevoegdheden toe-eigenen die je eigenlijk niet hebt
, Monarchie
Koninkrijk: alle macht bij één persoon
Federale staat
We beschikken over een Belgisch beheer, maar België wordt ook nog opgesplitst in
verschillende deelstaten
Enkele politieke instellingen
Federaal niveau
Wat?
Algemene belangen van de Belgen: justitie, defensie, sociale zekerheid,…
Instellingen?
o Federaal parlement: kamer en senaat
o Koning
o Regering: 15 ministers, staatssecretarissen
Regionaal niveau
Drie gemeenschappen
Bevoegd voor alles wat te maken heeft met persoonsgebonden aangelegenheden
zoals onderwijs
Drie gewesten
Bevoegd voor alles wat te maken heeft met het grondgebied zoals bosbeheer,
gewestplannen en landbouwgrond
Gemeenschappen: Nederlandstalige, Franstalige en Duitstalige
Gewesten: Vlaamse, Waalse en Brusselshoofdstedelijk
De beslissingen genomen door de gemeenschappen en gewesten zijn van
toepassing op de inwoners van de deelstaten en worden decreten genoemd
Provincies en gemeenten
10 provincies
Provincieraad: 6 jaar
Deputatie: provinciegouverneur
589 gemeenten
Gemeenteraad: 6 jaar
College van burgemeesters en schepen
Rechtbanken en hoven
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur zovernelen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
