Moleculaire genetica toets I
H12 t/m crossing over, 13, 14 en 15 t/m 15.4
Jytte Vijgen, 2021
Hoorcollege:
- Klassieke genetica: erfelijkheidsleer, beschrijft de overervingspatronen van zichtbare
kenmerken (fenotype -> genotype)
- Moleculaire genetica: beschrijft genen en hun functie, voorspelt het fenotype
gebaseerd op het genotype
Belangrijke genetici
- Mendel: deed experimenten met erwtenplanten, zag kenmerken terugkomen in
nakomelingen na kruisingen uit zuivere lijnen (zelfbestuiving geeft precies hetzelfde
fenotype) (dus homozygoten). Na het kruisen van 2 zuivere lijnen kreeg hij
heterozygoten, na deze te kruisen ontdekte hij de 3:1 verhouding. Hij deed dit
onderzoek met 7 verschillende kenmerken en baseerde daarop het dominante en
recessieve allel concept (Wetten van Mendel, 1866)
o Erfelijke kenmerken behouden hun identiteit in nakomelingen
o Een allel kan dominant over een ander zijn, maar recessieve allelen kunnen
tot uiting komen!
o Elk organisme heeft 2 kopieën van een genetische eigenschap
o Allelen erven onafhankelijk over in de nakomelingen
- Darwin: kruisingen met leeuwenbek bloemvorm, bilaterale en radiale bloemen. Hij
had dezelfde resultaten, maar kende Mendels onderzoek niet en kwam zo op de
Pangenesis hypothese: eigenschappen van ouders worden gemengd in nakomelingen
via “gemmules” die zich door het lichaam verspreiden en in de geslachtscellen
verzamelen om zo over te worden geërfd. Elke cel heeft dus een zeggen in de
vorming van het nageslacht.
- Mendel was het oneens met deze hypothese, hij zag de eigenschappen als kleine
deeltjes die niet mengen, maar hun identiteit behouden in nakomelingen.
- Hugo de Vries (1901): kruisingen met bloemen, herontdekte Mendels wetten, sprak
nog van pangenen maar kwam later met de term gen en de mutatietheorie (de
verschillende vormen van genen werden door mutatie veroorzaakt)
1
, - Walther Flemming (1882): bestudeerde celdeling
en bekeek dit onder de microscoop (zie afbeelding)
en concludeerde dat het materiaal in de celkern
vanuit de moedercel naar de dochtercellen worden
overgedragen en alle cellen van een voorouder
komen. Dit materiaal werd later door Wilhelm van
Waldeyer-Hartz chromosomen genoemd.
- Boveri-Sutton: chromosoomtheorie van overerving.
Zij concludeerde dan Mendels genen deel uitmaken
van de chromosomen. Behalve de gameten
bevatten alle cellen 2 sets chromosomen, de
gameten krijgen maar 1 chromosoom set, maar dit
wordt na bevruchting verdubbeld (2n).
- Thomas Morgan (1915): gaf het bewijs voor chromosoomtheorie, de erfelijke
eigenschappen liggen op chromosomen.
- Halverwege de 20ste eeuw werd de chemische samenstelling van genetisch materiaal
ontdekt. Oswald Avery ontdekte dat Deoxyribonucleïnezuren (DNA) de drager van
genetisch materiaal is, bestaande uit een keten van fosfaten en dexoyriboses
waaraan de nucleotiden hangen.
- Watson en Crick ontdekte de dubbele helix vorm van DNA.
- Marschall Nirenberg heeft uiteindelijk de genetische code ontrafelt en tot de DNA en
RNA codontabellen. De codons coderen voor een aminozuur in een eiwit.
Toepassingen van moleculaire genetica
- Fokprogramma’s en gewasveredeling
- Biotechnologie, het gebruik van planten en micro-organismen
- Gentherapie en diagnostiek om ziektes te bestuderen
- Criminologie, daderprofielen opstellen
- Natuurbeheer, levensvatbaarheid van populaties onderzoeken
- Wetenschappelijk onderzoek, functies van genen en oorzaken van mutaties
onderzoeken
Relatie genotype en fenotype
Een genotype is de beschrijving van alle genen in een organisme samen. Het genotype
bepaalt samen met omgevingsfactoren en toeval (stochastische processen) het fenotype.
Genetisch identieke tweelingen zijn bijvoorbeeld nooit exact hetzelfde.
Maatschappelijke discussie
- Hoeveel wordt door nature en hoeveel door nurture bepaald?
- Genetische modificatie
- (Prenatale) genetische screening
- Genenpaspoort (mensen laten screenen op mutaties en ziektes)
2
, - Gepersonaliseerd medicijn
Campbell samenvatting H12 deel 1 t/m 15
Hoofdstuk 12: de celcyclus
12.1 de meeste celdelingen leiden tot identieke dochtercellen
Het feit dat organismen meer van hun eigen soort kunnen creëren is de beste
onderscheiding tussen levende en niet-levende materie. Het voortzetten van leven is op
celdeling gebaseerd.
Celdeling speelt een aantal belangrijke rollen in het leven. Delende prokaryote cellen
planten zich voort; meercellige prokaryoten die zich delen ontwikkelen zich zo vanuit een
bevruchte eicel. Celdeling zorgt ook voor de vervanging van beschadigde of dode cellen (je
beenmerg maakt voortdurend nieuwe bloedcellen aan). Tijdens het delen is het gelijk
verdelen van DNA onder de twee dochtercellen essentieel (dit geldt niet voor meiose).
Het DNA van een cel wordt ook wel het genoom genoemd. Eukaryote genomen bestaan
vaak uit verschillende DNA-moleculen. Een standaard menselijke cel bevat ongeveer 2 meter
aan DNA. Voor de deling moet al dit DNA gekopieerd worden en daarna van elkaar worden
gescheiden zodat beide dochtercellen met een volledig genoom eindigen. De replicatie van
DNA is mogelijk doordat de moleculen in chromosomen is verpakt (chroma= kleur,
soma=lichaam). Elk eukaryoot chromosoom bestaat uit een lang lineair DNA-molecuul
geassocieerd met verschillende eiwitten. Een DNA-molecuul bevat honderden tot duizenden
genen. De gekoppelde eiwitten behouden de structuur van het chromosoom en de activiteit
van de genen. De DNA-moleculen en eiwitten samen worden ook wel chromatine genoemd.
De condensatie van chromatine verschilt tijdens de celdeling.
Elke eukaryote soort heeft een vast aantal chromosomen (voorbeeld: de somatische cellen
in het menselijk lichaam bevatten allemaal 23 chromosomenparen, terwijl de gameten 23
chromosomen hebben). Dit getal verschilt aanzienlijk per soort.
Wanneer en cel zich niet deelt of wanneer het DNA wordt gerepliceerd, bevindt DNA zich in
de vorm van een chromatinevezel. Na de deling condenseert het chromatine tot
dichtgepakte chromosomen. Elk gedupliceerd chromosoom bestaat uit 2 zusterchromatiden.
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jvijgen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
