Jeugd- en strafrecht
Les 1: 23/11/2020
voorbeeld. Het is Corona, er is wetgeving opgemaakt om met die Corona om te
gaan. Er zijn op dit moment regels die opgelegd zijn, die bepalen uw vrijheid
(beperken). Jongeren die afspreken in de tuin (4), buren hebben last en bellen
de politie, de politie krijgt die oproep binnen om 21 uur maar krijgt ondertussen
een dringende oproep en komen rond half 12 naar de plaats waar het
geluidsoverlast was. Ze bellen aan om de checken en de moeder doet open
van die jongen en die brengt de politie naar de achtertuin waar er op het terras
glazen en flessen staan en daar zitten maar 2 jongeren. Uiteindelijk komen er
nog 3 gasten uit de tuin onder de bosjes gekropen. Zij dachten dat ze met 4
buiten mochten afspreken, er is 1 jongen die zo goed als inwoont bij een
vriend. Ze worden meegenomen voor verhoor en daar wordt er 1 verhoord in
bijstand van advocaat de andere 4 niet. Politie moet contact opnemen met de
Procureur, die beslist alle jongeren voor te leiden voor de jeugdrechtbank en de
jongeren moeten in de cel blijven tot morgen. het recht, de regels, waren
duidelijk. Het parket heeft duidelijk gemaakt streng op te treden. Het is niet de
bedoeling eigenlijk, het kon anders gebeuren.
Wat is recht? een vertaling van de realiteit, een aspect van de samenleving
en er structuur in brengen.
Wat is samenleven? Gaat voornamelijk over mensen en wat er mee in relatie
staat. Het recht is er voor de mensen.
Jeugdrecht : de recht voor jongeren. Het jeugdrecht is door de
staathervormingen verdeeld in een stuk Vlaanderen – Brussel – Wallonië.
De vraag die we ons altijd moeten stellen: welk resultaat wil men bereiken?
Situering van het jeugdrecht binnen justitie
Situeert zich voornamelijk binnen de rechtbank van eerste aanleg. Ook op
parket heb je jeugdmagistraten die zich uitsluitend met het jeugdrecht
bezighouden.
Wij gaan het jeugdrecht zien en het jeugdrecht (jeugd en familierechtbank),
maar eigenlijk is het de jeugdrechtbank en de familierechtbank = zijn 2
verschillen entiteiten. Vroeger was de jeugdrechtbank en familierechtbank 1 en
dezelfde rechtbank. Nu is dat opgesplitst. Het grote verschil is dat je in het
jeugdrecht jongeren gaat bespreken die zich in een VOF en misdrijven plegen.
Maar de zaken echtscheidingen, kindergeld, onderhoudsgelden zijn allemaal
aspecten die op de familierechtbanken worden berecht.
,What do you see?
(afbeelding met olifant); We zien 2 olifanten, maar we zien ook liefde,
verbondenheid, samenwerking, elkaar helpen, eenheid…
Dit is een casus, wat is een casus? Informatie op papier. Alleen is het beeld op
papier hier. We zien 2 olifanten. Dat is de manier waarop 1 persoon kijkt naar
die realiteit, een andere persoon kijkt ook naar die realiteit maar op een andere
manier.:
- Een kind met autisme zal kleuren zijn, vormen zien.
- Als je een fantasierijk kind hier naar laat kijken zullen zij Dumbo zien
- Als je een kind hiernaar laat kijken die net ruzie heeft gezien, die zal
waarschijnlijk niet de eenheid en de liefde zien, maar een associatie
maken met het geweld.
Hoe we kijken naar de realiteit is verschillend voor iedereen. Je gaat informatie
krijgen waarbij dat mensen gaan vertellen wat ze van informatie hebben
meegemaakt/gezien/gehoord. Wat is de omegeving / feiten?
Waarnemen met de bril van het jeugdrecht
- Kennis van andere rechtstakken.
- Vooroordelen: we hebben dat allemaal. Iedereen heeft blinde vlekken in
het kijken naar de realiteit.
- De feiten/omgeving
- Inleven/ waarnemen
Informatie
- Wat doe je met al die informatie?
- Hoe ga je daarmee om?
- Wat is er nodig om controle te houden over al die informatie?
- Hoe vind je je weg hiering terug?
Informatie situeren, begrijpen model nodig.
Recht is ook een model om de realiteit te vatten/ te situeren. Jeugdrecht op
zich moeten we gaan verfijnen.
90% van de leerstof
Gedwongen
hulpverlening
VOS Minderjari Jeugddelinquen
ge t (voorheen
MOF)
, Vrijwillige
hulpverleni
ng
Minderjarige: is iemand tot 18 jaar, maar in jeugdrecht kan het doorlopen na
zijn 18 jaar. Dat is enkel mogelijk voor het stuk van het jeugdrecht dat stuk
staat op jeugddeliquent. Een jeugddeliquent als hij minderjarig is op moment
dat hij feit pleegt, de dag voor hij 18 wordt, dan is het jeugdrecht van
toepassing. De rechter kan wel sancties opleggen alsof het een volwassen is.
VOS: verontrustend opvoedingssituatie. Jongeren die in een moeilijke situatie
zitten. Het jeugdrecht is van toepassing tot op het ogenblik dat die jongeren 18
jaar worden. Vanaf 18 jaar stopt dat. De jeugdhulp kan nog doorlopen maar
niet meer vanuit de jeugdrechtbank. Bv. Dossier jeugdrechtbank houden die
dossiers bij, als het een VOS is dan weten ze dat het dossier op moment van 18
jaar naar het archief gaat. Dan is de bevoegdheid gedaan als jeugdrechter. Als
het dossier is van jongere die misdrijf heeft gepleegd kan het wel zijn dat het
dossier jaren na de 18 jaar nog wordt opgevolgd.
Hulpverlening: jongeren hebben nood aan begeleiding/ maatregelen. Dit kan
op 2 manieren; iemand die hulp nodig heeft kan zelf hulp gaan opzoeken (bv.
CLB) als je zit met een situatie waar je u thuis niet meer goed voelt en je wilt er
weg, maar niemand heeft daar oor naar, dan heb je hulpverlening nodig die
mogelijks dwingend is. bv. Je hebt verslavingsproblematiek thuis is het
onhoudbaar op school ook, dan kan het zijn dat je die jongeren moet helpen,
die jongeren gaan zichzelf niet openstellen voor hulpverlening dus dan met je
gedwongen tussenkomen. Hulpverlening is ofwel vrijwillig of gedwongen.
MOF= misdrijf omschreven feit. Feiten voldoen aan een misdrijf maar er is
geen strafwet die van toepassing is, want het is het jeugdrecht is dus nu
jeugddiliquent en niet meer over MOF-jongeren. Veel van die jeugddeliquenten
hebben hulp nodig en veel jongeren plegen een feit omdat ze zich bv. Slecht
voelen.
10% van de leerstof:
De collocatie: zijn jongeren die in moeilijke situatie zitten want die brengen
anderen in gevaar. De regelgeving van gedwongen opnames, is aparte
wetgeving. Dezelfde jeugdrechter
Uithandengeving: dit is het jeugdrecht, met jeugdeliquenten die zware feiten
plegen, dat zijn gasten die niet meer vatbaar zijn voor maatregelen, dus we
geven die uit handen om te laten berechten onder het recht van volwassenen.
Het gaat hier om zware feiten.
Maatregelen tegen ouders: soms kan het zijn dat de ouders hard
tegenwerken. Vaak zijn de jongeren het slachtoffer van de slechte situatie. Bv.
, Geweld thuis. Wij kunnen maatregelen nemen tegen minderjarigen, maar heel
weinig tegen ouders.
Geschillen tijdens of na scheiding van ouders: stuk vooral met relatie
familierechtbank en jeugdrechtbank.
Geschiedenis (geen examenvragen)
19e eeuw
De verlichting in Europa is zeer belangrijke periode. = het rationaliseren van
zaken.
Wet van 1912
- Apart soort strafrecht
- Niet meer straffen maar begeleiden
- >16 jaar: strafrechter
- < 16 jaar: kinderrechter
Kinderrechter bevoegd misdrijf (MOF) en preventief optreden (VOS)
(beschermingsrecht) zonder dat misdrijf werd gepleegd.
Ontzetting uit ouderijke macht.
Wet van 1965
- Jeugdbescherminsrecht
- Strafrechtelijke verantwoordelijkheid 18 jaar
- Kinderrecht jeugdrechter
- Jeugdbeschermingscomité POS(VOS)
- Focus op persoonlijkheids van minderjarige en omgeving
- Minderjarige worden afzonderlijk berecht (mededaders)
- POS(VOS) en MOF jongeren worden niet gescheiden in voorzieningen
Zesde staatshervorming sinds 1980
Hoe kijken we naar een staat/land? Het land gaat zoeken, hoe moet het zich
gaan vormen? Dat zijn de staatshervorming die zich hebben gemanifisteerd; de
evolutie is op federaal vlak hoe langer hoe meer daar dingen wegnemen en
toevertrouwen aan de gemeenschappen persoonsgebonden materie.
(decreten/ordonnanties).
Uiteindelijk hebben we nu de wet van 65 uitgehold en overgegaan in 2
decreten, er is nog een stuk die daarin geregeld staan. Als je op examen een
casus krijgt en gaat over ontzetting van ouderlijk gezag dan moet je gaan
zoeken in de wet van 65. Omdat ouderlijk gezag bij burgerlijke materie
behoort, maar is wel van belang binnen het jeugdrecht.
Laatste stand van zaken mbt overdracht van bevoegdheden
naar de gemeenschappen.
- Decreet integrale jeugdhulp (2013)
- Decreet jeugddelinquentierecht (2019)