In dit document staan de: lijdende/bedrijvende vormen, werkwoords soorten, naamwoordelijk/werkwoordelijk gezegde, zinsontleding, tekstdoelen/tekstsoorten/tekstvormen/tekstverbanden/tekststructuren, functies van tekstgedeelten, regels werkwoord spelling, wanneer gebruik je trema’s/koppeltekens.
lijdende en bedrijvende vorm
Zinnen kunnen in de lijdende of bedrijvende vorm staan.
- Een zin staat in de bedrijvende vorm als het onderwerp iets doet. In bedrijvende zinnen kan
een lijdend voorwerp staan.
- Een zin staat in de lijdende vorm als er iets met het onderwerp wordt gedaan. In lijdende
zinnen kan geen lijdend voorwerp staan.
➔ Bedrijvend: De postbode geeft mij het pakketje.
Lijdend: Het pakketje wordt mij door de postbode gegeven.
Werkwoordsoorten
Een zelfstandig werkwoord (zww) is de werkwoordsvorm die de handeling aangeeft in de zin. Het
zelfstandig werkwoord is dus het belangrijkste werkwoord in de zin.
➔ De directeur vergadert urenlang met de bestuursleden. Handeling = vergaderen.
In een zin staat altijd maar één zelfstandig werkwoord. De andere werkwoorden in de zin zijn
hulpwerkwoorden (hww). De vorm van het zelfstandig werkwoord verandert als er
hulpwerkwoorden in de zin staan. Hoe dat gebeurt, kun je lezen in onderstaande voorbeelden.
➔ De directeur vergadert urenlang met de bestuursleden.
vergadert = zww
De directeur heeft urenlang vergaderd met de bestuursleden.
heeft = hww vergaderd = zww
➔ Help je jouw moeder vandaag met de schoonmaak?
help = zww
Zou je jouw moeder vandaag met de schoonmaak willen helpen?
Zou = hww willen = hww helpen = zww
Een koppelwerkwoord (kww) geeft geen handeling aan in de zin (zoals een zelfstandig werkwoord),
maar het koppelt het onderwerp in de zin aan een ander zinsdeel, waarin een bijvoeglijk of
zelfstandig naamwoord staat. Het onderwerp in zo’n zin doet niet iets, maar is iets.
Er zijn in totaal negen koppelwerkwoorden, waarvan je zes moet kennen. De laatste drie gebruiken
we in het hedendaags Nederlands bijna niet meer. De negen koppelwerkwoorden zijn:
zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, (heten, dunken, voorkomen)
Als het koppelwerkwoord het onderwerp koppelt aan een zelfstandig naamwoord, kun je het
koppelwerkwoord vervangen door een =-teken.
, ➔ Mijn broer is een goede atleet. Mijn broer = een goede atleet.
➔ Dit werkstuk wordt een topper! Dit werkstuk = een topper.
Als het koppelwerkwoord het onderwerp koppelt aan een bijvoeglijk naamwoord, kun je het
bijvoeglijk naamwoord voor het onderwerp zetten.
➔ Het ijs van de ijssalon op de hoek blijft lekker. Het lekkere ijs van de ijssalon op de hoek.
➔ Het gordijn blijkt veel geler te zijn dan in de winkel. Het gelere gordijn.
In zinnen met een koppelwerkwoord, kan ook een hulpwerkwoord staan. Het koppelwerkwoord is
dan de infinitief of het voltooid deelwoord (en de persoonsvorm het hulpwerkwoord).
➔ De school is de hele zomer dicht geweest.
is = hww geweest = kww
➔ Zal hij later professioneel zanger worden?
zal = hww worden = kww
Het werkwoordelijk gezegde (wwg) bestaat alleen uit werkwoorden. In een werkwoordelijk gezegde
kunnen alleen zelfstandige werkwoorden en hulpwerkwoorden zitten.
➔ In het kuuroord heeft Ellie zich heerlijk laten masseren.
heeft = hww laten = hww masseren = zww
Naamwoordelijk gezegde en werkwoordelijk gezegde
Het naamwoordelijk gezegde (nwg) bestaat uit een naamwoordelijk deel en een werkwoordelijk
deel.
Werkwoordelijk deel (wwd):
- In een zin met één werkwoordsvorm is dit de persoonsvorm. De persoonsvorm is dan een
koppelwerkwoord.
- In een zin met meer werkwoordsvormen is het voltooid deelwoord of de infinitief een
koppelwerkwoord en de andere werkwoorden zijn hulpwerkwoorden.
Naamwoordelijk deel (nwd):
- Het koppelwerkwoord koppelt het onderwerp aan een naamwoord in de zin. Het
naamwoordelijk deel is dus het zinsdeel waaraan het onderwerp is gekoppeld.
Het naamwoordelijk gezegde bestaat dus niet alleen uit werkwoorden, maar er hoort ook een
zinsdeel met een (bijvoeglijk of zelfstandig) naamwoord bij.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur kyramulder. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
