Basisprincipes van humane voeding
WHAT IS NUTRITION?
Bestanddelen in voedsel voorzien essentiële voedingsmiddelen voor onderhoud van het leven
NUTRITION – INTEGRATED APPROACH
Human nutrition:
Proces waarbij cellulaire organellen, cellen, weefsels, organen, systemen en het lichaam als een
geheel noodzakelijke bestanddelen verkrijgen en gebruiken uit het voedsel om structurele en
functionele integriteit te behouden
Van moleculair tot maatschappelijk level
Is een mengeling van versch wetenschappen (ook economie en antropologie)
NUTRITION – CONCEPTUAL FRAMEWORK
Voeding bevindt zich al op niveau van de cel
DNA-RNA expressie
Celniveau, combinaties, interacties spelen rol in
metabolisme
Allerlei voedingscomponenten spelen op heel veel
niveaus een rol
RELATIONSHIP NUTRITION &HEALTH
Goed voedingspatroon: geen probleem
Ondervoeding: verhoogde vatbaarheid
voor infecties &mentale + fysieke ontw
loopt minder goed
Overvoeding: te veel aan E,
overgewicht, obesitas, DM type 2
Malnutritie: overvoede mensen met
teveel aan E (macronutriënten), maar
tekort aan micronutriënten
1
,Cardiovasculaire aandoeningen kan met voeding te maken hebben, want ischemic heart disease is de
oorzaak van de meeste sterftes en longkanker staat ook in de top 5
Door wat wordt dat gedreven? Tabak, hoge bp, high body mass index, hoge plasmaglucose, hoge
totale cholesterol, verminderde nierfunctie …
DALY = Disability-adjusted life years, gecorrigeerde gezonde levensjaren
Contribution of dietary risk factors to DALY’s (low fruit, low whole grains, low vegetables, low nuts
and seeds …)
LINK BETWEEN DIET AND HEALTH OUTCOMES (!!!)
Wat betekent voeding, wat k we doen met voeding?
Exposure: wat wij consumeren heeft effect op indicatoren v exposure (bv ijzer in granola en yoghurt,
je ziet dat in bloedstaal als niet ontbijten dan is dat nihil)
Wat betekent dat nu? Hoge ijzer in ene en laag bij andere, dan kijken we naar de clinical outcome,
ijzer status is interessant, maar we k geen uitspraak doen over wat gezond is en wat niet!! We k
hiermee enkel bevestigen dat er een voedingsmiddel met ijzer gegeten is via indicator of exposure
Anemie zou een clinical outcome k zijn, tgv een ijzertekort, dan k we een uitspraak doen → dan
nadenken over volledig voedingspatroon en wat geconsumeerd wordt
Ander voorbeeld: studies naar osteoporose, dan moet je 60j wachten, lang!! Dus daarom w er
gewerkt via surrogate outcomes en intermediate outcomes (in dit geval surrogate)
We maken gebruik van een surrogate marker, botdensiteit
Andere markers k zijn bloeddruk en cholesterolgehalte bv voor cardiovasculair event, maar niet
omdat je verhoogde bp (intermediate outcome) hebt dat je daaraan gaat overlijden
Waarde van je studie hangt af of je iets kan aantonen in deze cascade en dus kan eindigen bij clinical
outcomes
Bij voeding is het heel moeilijk om tot daar aan te tonen, lange termijn studies, drm werken we met
die surrogate en intermediate outcomes
2
,Disease → under/over nutrition → inflammatory activity → malnutrition → abnormal body
composition → diminished function → mobility, muscle strength, cognitive function, immune
function → chronic effects → CV diseases, aging, diabetes
En dit onderling ook nog met elkaar verbonden (vooral in begin)
DUS dit is heel sterk geassocieerd met ziektes
Wat k we doen met voeding?
Rechts: voedingspatroon aanpassen of supplementen, voeding kan een !r sturende rol h
Bij genetische aandoeningen k voeding niet veel doen
Healthy aging, moeilijk om mensen te overtuigen voor iets wat zich zal voordoen binnen 30j (chronic
diseases)
Role of nutrient quantity and quality = onze leeftijd, timely intervention produces substantial risk
reduction, nu ingrijpen voor later!!
RELATIONSHIP NUTRITION &HEALTH
Ook andere factoren (levensstijl en omgeving) beïnvloeden gezondheid en welzijn, maar voeding is
een !r aanpasbare en krachtige factor in het promoten van gezondheid, voorkomen en behandelen
van ziektes en om de kwaliteit vh leven te verbeteren
Basisfactoren die heel sterke invloed k h: food (betaalbaar en access), social (als je bij je oma gaat
eten), health (toegang tot preventieve en genezende services) en living environment (water
voorziening)
3
, NUTRIENTS: THE BASICS
Combinatie en de hoeveelheid van voedingsstoffen bepalen de gezondheid + mensen eten voedsel
geen voedinsstoffen
• NUTRITION DEFINED
Acties die in het lichaam optreden: (!!!)
Ingestie
Digestie
Absorptie
Transport
Metabolisme
Excretie
Het is niet omdat je het in je mond steekt dat het verteerd en geabsorbeerd w en door het
metabolisme w opgenomen
DUS niet omdat het voedingsmiddel verrijkt is, dat er absorptie is
• WHAT IS CONSIDERED FOOD
Voedsel = bevatten voedingsstoffen en zijn van dierlijke of plantaardige oorsprong
Voedingsstoffen = w gebruikt door het lichaam om energie te voorzien en groei, onderhoud en
herstel te ondersteunen van lichaamsweefsels
CLASSIFYING NUTRIENTS
1 koolhydraten
2 lipiden (vetten)
3 proteïnen
4 vitaminen
5 mineralen
6 water
A LITTLE MORE ON ENERGY
Kilocalorieën = hoeveelheid E nodig om de temperatuur van 1 kg water met 1 graad te doen stijgen
Kilojoules w ook gebruikt in sommige landen
4
