De Geo bovenbouw Globalisering leeropdrachtenboek vwo
Samenvatting - VWO - Aardrijkskunde - de Geo: Globalisering - Hoofdstuk 1. Bij ieder cultuurgebied staan de kenmerken beschreven op basis van politieke, culturele, economische en demografische inzichten
1 – de wereld indelen
Mensen vanuit verschillende sociale en culturele achtergronden en vanuit allerlei
landen zijn door de moderne informatie en communicatietechnologie met elkaar
verbonden, een global village. Toename van de politieke, culturele en economische
banden en de groei van sociale netwerken zorgen voor versterking van
globalisering.
De globaliseringsindex geeft aan hoe sterk gebieden vervlochten zijn met andere
delen van de wereld. Verschillen hebben te maken met historische ontwikkelingen en
met (vroegere) culturele, politieke, economische en demografische kenmerken van
gebieden.
Op grond van overeenkomsten tussen bewoners en gebieden delen we de wereld in
gebieden met soortgelijke kenmerken, regio's. Het verschil in globalisering heeft te
maken met het verleden.
Welke politieke, culturele, economische en demografische kenmerken kun je
gebruiken om cultuurgebieden af te bakenen?
Cultuur:
Cultuurgebieden zijn (macro-)regio’s met gemeenschappelijke
cultuurkenmerken (zoals taal, religie, gewoonten, kunst, technologie of
waarden en normen).
De bevolking ontwikkelde eigen identiteit. Toch soms grote verschillen.
Bij taalverschillen soms lingua franca.
De godsdienst bepaalt vaak normen en waarden van samenleving.
Politiek:
Machtsverdeling, verschillen
sterk
Democratie gehalte
Top 10 in de westerse wereld,
onderaan de lijst Noord-Korea &
Saudi-Arabië
Economisch:
Bruto binnenlands product per
inwoner.
Betrouwbaar?
Wat is er meegerekend? (zelfvoorziening).
Is er gelet op koopkracht
Is er binnen het land sprake van grote of kleine sociale
ongelijkheid.
Beroepsbevolking -> het verband tussen ontwikkelingspeil en
beroepsbevolking.
Demografisch:
Urbanisatiegraad
Verstedelijkingstempo
o De totale stedelijke bevolking is in rijke regio’s kleiner dan in
arme landen. Verstedelijkingstempo in arme macroregio’s is hoog.
2 – scheidslijnen in Europa
, Tussen Europa en Azië ontbreekt een natuurlijke en culturele grens. Er is een brede
overgangszone. De geleidelijke overgang naar Azië hangt samen met de vele
(historische-) contacten en migratie. De Indo-Europese talen (de Romaanse, de
Baltisch-Slavische, de Germaanse) hebben hun oorsprong in cultuurhaarden in Azië.
Van daaruit vond diffusie plaats.
Welke politieke, culturele, economische en demografische kenmerken zijn
typerend voor Europa?
Europa kent relatief veel staten. Het aantal en de grenzen ervan veranderde vaak.
Dat komt onder meer door geopolitieke, culturele en economische
factoren. Geopolitiek -> machtsverhoudingen tussen (groepen) landen.
Voorbeelden: staatkundige veranderingen in Oost-Europa door kleinere geopolitieke
invloed van de (voormalige) Sovjet-Unie
Culturele verschillen (ook economische) hebben invloed op de staatkundige stabiliteit
in Europa. Bij beperkte natievorming (op nationale schaal!) kan regionalisme of zelfs
separatisme optreden. (Catalonië).
Meer economische en politieke macht en stabiliteit door blokvorming bijv. EU. Na de
Koude Oorlog traden in korte tijd veel Midden- en Oost-Europese landen toe tot de
Europese Unie. Onenigheid over financiële crisis, vluchtelingen en de Brexit bedreigt
nu de eenwording. De economische blokvorming is veel krachtiger dan de politieke
blokvorming.
Demografisch
Fase 1 - de geboorte- en (schommelende) sterftecijfers zijn hoog
- de natuurlijke groei is traag
Fase 2 - het geboortecijfer blijft hoog
- het sterftecijfer begint te dalen
Fase 3 - ook het geboortecijfer gaat dalen
- de vruchtbaarheid en kindersterfte nemen af
Fase 4 - geboorte- en sterftecijfers zijn laag
- de bevolkingsgroei stagneert door lage vruchtbaarheid en
- het klein aandeel van jonge vrouwen (15 tot 45 jaar)
Fase 5 - vergrijzing zorgt voor een stijgend sterftecijfer en een laag
- geboortecijfer. Er ontstaat mogelijk een sterfteoverschot
Voor de groei of de krimp van de totale bevolking
van een land speelt ook de sociale bevolkingsgroei
mee. (Immigratie en emigratie).
Een bevolkingsdiagram toont de leeftijdsopbouw.
Die opbouw is in elke fase van de demografische
transitie anders.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur nathalievanbeelen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
