Notes de cours
Lesnotities H3: spellen
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Lesnotities H3: spellen
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
H3 SpellenTeksten behorend bij dit hoofdstuk:
Henneman, K. (1994). Problemen van gevorderde spellers. Signalering, diagnostiek en
begeleiding. Bussum: Dick Coutinho.
o Hoofdstuk 1: Spellingsysteem en spellingproces (p. 15-28)
Ghesquière, P. & Van der Leij, A. (2016). Technisch lezen en spellen. In: K. Verschueren en H.
Koomen (red.). Handboek diagnostiek in de leerlingenbegeleiding. Kind en context (pp. 71-
91). Antwerpen: Garant
Inhoudsopgave
1 De spelling van het Nederlands...........................................................................................................2
1.1 Fonologisch/fonemisch principe...................................................................................................2
1.2 Morfologisch principe...................................................................................................................4
1.3 Etymologisch principe...................................................................................................................5
2 Spellingmodellen.................................................................................................................................7
2.1 Taakanalytisch spellingmodel.......................................................................................................7
2.2 Procesmodel voor spelling............................................................................................................9
3 Spelling in de leerplannen.................................................................................................................12
4 Diagnostiek spellen............................................................................................................................13
4.1 Niveaubepaling via dictee...........................................................................................................13
4.1.1 Vormen van dictees.............................................................................................................13
4.1.2 Normtoetsen.......................................................................................................................13
4.1.3 Leerlingvolgsystemen (LVS).................................................................................................14
4.2 Foutenclassificatie......................................................................................................................15
4.2.1 Vuistregels/criteria voor een goed systeem........................................................................15
4.2.2 Verkort Utrechts Classificatiesysteem voor Spelfouten (V-UCS)..........................................15
4.3 Kwalitatieve analyse...................................................................................................................17
5 Taakgerichte leerhulp: spellen (orthodidactisch niveau)...................................................................19
5.1 Opbouwmethodiek.....................................................................................................................20
5.2 Strategiemethodiek....................................................................................................................20
5.3 Inprentingsmethodiek................................................................................................................23
Eerst voorbeeld: TASK (spellingtest) uitvoeren zie practicum
1
,1 De spelling van het Nederlands
PAS OP: niet zo dat elk taalkundig principe wordt uitgelegd in het onderwijs
Hoe zit onze Nederlandse taal taalkundig in elkaar
Hoe wordt die onderwezen in eerste jaren lager onderwijs
Orthografie = systeem van regels waarmee gesproken taal in geschreven taal kan worden omgezet
=> Orthografie van Nederlandse taal volgt 3 principes:
1) Fonologisch/ fonemisch principe
o ‘fonos’ – geluid, klank (telefoon etc)
2) Morfologisch principe
o ‘morfè’ – vorm
3) Etymologisch principe
o Étymos – werkelijk, echt
Ingaan op elk principe in detail
1.1 Fonologisch/fonemisch principe
Basisregel: 1 foneem/klank = 1 grafeem/letter
=> zoveel mogelijk (indien mogelijk alle) klanken door 1 beeld representeren
Nederlands is redelijk klankzuiver
NL = transparante taal: door goed luisteren naar klanken, zelf weten welke grafemen erbij horen
MAAR geen perfecte 1 op 1 relatie
Been niet perfect zuiver: b -ee - n
School niet perfect zuiver: sch -oo-l
Helmgras perfect zuiver: h-e-l-m-g-r-a-s
=> klankbeeld blijft in al deze gevallen wel een houvast
=> hoe transparanter taal en als je goed bent in auditieve discriminatie, dan gemakkelijker spellen
Andere talen:
nog transparantere talen: Spaans, sommige Scandinavische talen
veel minder transparante talen: Engels (heel veel klanken die je op verschillende manieren
kan schrijven – niet vasthouden aan gesproken taal alleen)
MAAR Nederlands kent uitzonderingen op het fonologisch principe:
1) Digrafen
o = 1 foneem wordt door vaste combinatie van twee letters (grafemen) voorgesteld
2
, o 1) Homogeen: zelfde letters
Aa ee oo uu
o 2)heterogeen: verschillende letters
Oe ie ui eu ch ng
PAS OP: ‘ng’ is niet combinatie van n en g, spreek je nog anders uit
2) 1 grafeem gekoppeld aan meerdere verschillende fonemen
o E bvb: wet – benen- de
o Ook omgekeerd: 1 foneem gekoppeld aan meerdere verschillende grafemen
Is leesprobleem, niet spelprobleem
Eg ‘e’: de – lelijk
PAS OP: is niet digrafe, gaat hier om 1 zelfde uitspraak die gekoppeld wordt
aan verschillende lettertekens
3) Abstractie van verbindingsklanken
o > fonologie: in sommige woorden zitten bepaalde uitgesproken klanken niet in het
schriftbeeld
=> er zitten klanken in die je wel schrijft en klanken in die je niet schrijft
=> klanken die je niet schrijft zijn verbindingsklanken die de uitspraak
vergemakkelijken: woorden zijn 1 geheel in betekenis, maar ook in klank, dus
geen auditieve pauze tussen moeilijke overgangen
o Eg melk: m-e-l-e?-k
o Eg janu-w?-ari
o Eg twee-j?-ën
4) Invloed van klankpositie binnen woord
o Eg slaap – slapen – slappe => 1e keer met lange klinker, tweede keer met korte
klinker, derde keer met dubbele medeklinker
o = wat wij nu gebruiken als spellingregel: verenkelen en verdubbelen
Met ‘korte klinker verdubbel’ = regel gesloten lettergreep – korte klinker => VERDUBBELEN
UITZ: ‘Open onbeklemtoonde lettergreep’
Met ‘lange klinker ‘verenkel’ = regel open lettegreep – lange klinker => VERENKELEN
UITZ: als lange klank op einde van een woord: enkele letter
Eg nu, sla
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur LuGi. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
52510 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans