HS 2: Lezen
Doelstellingen
Hoe verloopt lezen
Deelvaardigheden lezen
Cognitieve processen
Welke cognitieve processen leveren moeilijkheden op bij dyslexie
Diagnostiek van leesproblemen
Behandeling van leesproblemen
Inhoudsopgave
1 Het leesproces.....................................................................................................................................3
1.1 Ontwikkelingspsychologische benadering: taakanalytisch leesmodel..........................................3
1.2 Informatieverwerkingsbenadering: procesmodellen van lezen....................................................5
2 Leesontwikkeling...............................................................................................................................12
3 Cognitieve oorzaken van dyslexie......................................................................................................13
3.1 Fonologisch deficit......................................................................................................................14
3.2 Rapid naming deficit...................................................................................................................15
3.3 Werkgeheugen deficit.................................................................................................................17
4 Orthodidactische aspecten van diagnostiek van leesproblemen.......................................................19
4.1 Niveaubepaling...........................................................................................................................20
4.1.1 Woordniveau.......................................................................................................................20
4.1.2 Zinsniveau............................................................................................................................24
4.1.3 Gecombineerde tests...........................................................................................................27
4.2 Foutenclassificatie......................................................................................................................27
4.2.1 Basisfouten..........................................................................................................................27
4.2.2 Regelfouten.........................................................................................................................28
4.2.3 Fouten tegen weetwoorden................................................................................................29
4.3 Kwalitatieve analyse leesproces.................................................................................................29
4.3.1 Woordniveau.......................................................................................................................29
4.3.2 Zinsniveau............................................................................................................................30
4.3.3 Nog stap verder gaan dan leesstrategie en foutenanalyse: dieper gaan.............................30
5 Taakgerichte leerhulp: lezen (orthodidactisch niveau)......................................................................32
5.1 Opbouwmethodiek.....................................................................................................................32
5.1.1 Aanleren van deelvaardigheden..........................................................................................33
5.1.2 Aanleren van decodeerstrategieën......................................................................................34
5.1.3 Hardnekkig spellen/ raden afleren.......................................................................................35
5.1.4 Feedback over accuratesse..................................................................................................36
1
,5.2 Inprentingsmethodiek................................................................................................................36
5.2.1 Associaties leren op hoger niveau.......................................................................................36
5.2.2 Versnellen............................................................................................................................37
5.2.3 Feedback over de snelheid..................................................................................................37
5.3 Begripsstrategiemethodiek.........................................................................................................38
5.3.1 Mobiliseren en implementeren van voorkennis..................................................................38
5.3.2 Begripsstrategieën leren toepassen.....................................................................................39
2
,1 Het leesproces
Twee perspectieven
1) Ontwikkelingspsychologische benadering (welke stappen zet je)
o Lezen = proces van stapsgewijze verwerVing (aanleren)
Hoe kan kind dat nog niet kan lezen, stapsgewijs in de tijd
komen tot vaardigheid vh lezen?
Analfabeet perfecte lezer
o TAAKANALYTISCHE modellen van lezen: DEELVAARDIGHEDEN van
lezen
2) Informatieverwerkingsbenadering
o Lezen = proces van verwerKing van informatie (uitvoeren)
Niet kijken naar ontw in tijd, wel naar leesproces zelf: welke
processen gaande in hersenen om tot lezen te komen?
o PROCES- modellen van lezen: COGNITIEVE PROCESSEN bij lezen
1.1 Ontwikkelingspsychologische benadering: taakanalytisch
leesmodel
Taakanalytisch leesmodel spellend tot herkennend lezen
cf. Struiksma & van der Leij: later ook gebruiken bij diagnostiek van technisch
lezen en aanvankelijk spellen
Dit schema zullen we nu gebruiken op 2 manieren:
Deelaspecten ontrafelen: wat houdt dit deelaspect in?
Testjes om de deelaspecten te onderzoeken: hoe onderzoek ik dit
deelaspect?
3
, Deelaspecten van taakanalytisch model: DEELVAARDIGHEDEN van lezen
1) Woordherkenning
WAT: Herkennen en kunnen oplezen van enkelvoudige woorden =
eindproduct lezen
TEST: een minuut test: zoveel mogelijk woorden lezen in 1 minuut
=> Hiervoor heb je 2) auditieve synthese en 3) klank-tekenkoppeling/grafeem-
foneem nodig
2) Auditieve synthese
WAT: Tekens die je hebt gekoppeld, aan elkaar in woord vastmaken
o Dus niet b-r-u-i-n, wel bruin
o => Klanken moeten 1 geheel vormen
TEST: leraar geeft fonemenreeks s-t-o-k waarop de leerling met het woord
‘stok’ moet reageren
=> Hiervoor heb je 5) auditieve discriminatie en 6) Sequentieel geheugen nodig
3) Klank-teken koppeling
WAT: Aan elk grafeem juiste foneem koppelen (luidop/ intern)
TEST: letters laten zien, leerling vragen letter te zeggen
=> Hiervoor heb je 4) Visuele discriminatie en 5) Auditieve discriminatie nodig
4) Visuele discriminatie
WAT: Weten wat belangrijke verschillen zijn om geschreven letters te
onderscheiden
o Ook bij verschillende lettertypes!
TEST: Welke van de twee grafemen na de lijn (2 kolommen) gelijk is aan
die voor de lijn
5) Auditieve discriminatie
WAT: Weten wat belangrijke verschillen zijn om uitgesproken klanken te
onderscheiden
TEST: iedere keer 2 klanken noemen, dan kind zegt of klanken dezelfde
zijn
6) sequentieel geheugen
WAT: Klanken in juiste volgorde aan elkaar breien kunnen vasthouden in
geheugen
TEST: random volgorde van klanken/woorden aanbieden, dan vragen welke
klanken aangeboden (en volgorde is belangrijk)
PAS OP: 7e deelvaardigheid die eig niet nodig is in heel gedetailleerde pad:
7) Visuele synthese
WAT: = weg die iets sneller/ stapje verder gaat in de leesontwikkeling
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur LuGi. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.