BOUWSTENEN VOOR EEN
LEVENSLOOPPSYCHOLOGIE
Definitie ontwikkelingspsychologie:
studie -> wetenschappelijk (gericht op achterliggende bewezen
objectieve mechanismen)
evolutie -> veranderingen
normaal <-> pathologisch
gedrag -> de 3 G’s gedrag, gedachten, gevoelens
doorheen het leven -> dus elke fase in het leven
= jonge discipline!
Wetenschappelijke benadering van ontwikkelingspsychologie:
maximaal anderhalve eeuw geleden gestart
sinds 20ste eeuw
Wel al heel wat historisch interessante evoluties voor de
verwetenschappelijking
Ontwikkelingspsychologie doorheen de tijd:
Al altijd interesse in kinderen
Opvoeding
Onderwijs
bestuderen van kinderen altijd al aanwezig -> levert belangrijke
inzichten op
≠ wetenschap – te weinig gericht op achterliggende mechanismen
De oudheid:
Oud-Griekse en Romeinse samenleving: reeds visie op individuele
menselijke ontwikkeling
Plato
o Kind wiegen -> goeie atleet
o Kind verwennen -> prikkelbaar
o Tirannieke houding -> sombere futloos
Cicero
o Stadia in het leven
o Elk stadium – eigenheid
Kindertijd -> zwakte
Pubertijd -> onstuimigheid
Kindertijd belangrijk
Investering in kinderen komt de maatschappij ten goede
Kinderen vormen samenleving van morgen
De middeleeuwen:
Kind = geschenk van God
Kind = erfzonde…
Ga en vermenigvuldig u liefst wel onbevlekt…
Geen beschermde kindertijd
, Kind = imperfecte miniatuurvolwassene
Kind werd als volwassene behandeld – extra werkkracht
Weinig emotionele benadering
Uitzondering: Erasmus:
Belang van liefdevolle bejegening
Belang van degelijk onderwijs
Goede band LK en LL is belangrijk
Imitatie is erg belangrijk bij taalverwerving
Achterstand in geval kind thuis taal niet aangeleerd krijgt
De verlichting:
Wat?
Tegenreactie tegen Kerk & dogma’s
Ratio !
Idee van ‘maakbaarheid van de samenleving’
Filosofische benadering blijft belangrijk
Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)
o Kind = innergoed
o Verdorven door slechte invloeden
o Kennis via interactie met omgeving
o Ouders moeten kind kans bieden om natuurlijke
mogelijkheden te ontplooien
John Locke (1632-1704)
o Kind = tabula rasa
o Belangrijke taak voor ouders ikv opvoeding en
ervaringen bijbrengen
o Onredelijke kinderen moeten aan banden worden gelegd
door ouders
° SOCIOGENESE van de kindertijd:
kindertijd wordt ontdekt als belangrijke aparte periode
in de ontwikkeling die welbepaalde benadering vraagt
De moderne tijd:
2de helft 18° E
Charles Darwin
Survival of the fittest
Biologische evolutieleer
Scheppingsverhaal
Sterke interesse in ‘ontwikkeling’ – mens is doorheen duizenden
jaren geëvolueerd uit andere diersoorten
Observaties van zoon – op welke leeftijd gebeurt wat?
Voor eerst accuraat en systematisch in kaart brengen van
ontwikkelingsstappen
Babybiografieën
Wetenschappelijk? Nee! Want casestudies door eigen vaders!
Structuur & mechanismen proberen te ontdekken in
ontwikkeling van een kind
, Ernst Haeckel (1834-1919)
“De ontogenese is een recapitulatie van de fylogenese”
“Ontwikkeling van een individu van een soort is de herhaling
van de ontwikkeling van een soort”
dus
de ontwikkeling van elke individuele mens is een herhaling
van de ontwikkeling doorheen duizenden jaren van primitieve
naar ingewikkelde levensvormen
genetische psychologie:
psychologische groei is sterk parallel aan biologische groei
biologische mechanismen zijn sturend voor psychologische
ontwikkeling
De recentere geschiedenis:
De vorige eeuw tot nu:
Maatschappelijke visie op kindertijd & wat aangepaste
verwachtingen mogen zijn tav kinderen is veranderd doorheen
de tijd
Begin 1900: kinderen werkten fulltime in de mijnen
Een stand van zaken en blik in de toekomst:
Wetenschappelijke Ontwikkelingspsychologie
Nieuwe wetenschappelijke onderzoeksmethodes en nieuwe
theorieën
o Alfred Binet
Normeringsprincipe -> wat is de norm om een kind
intelligent te noemen -> grondlegger van latere
IQtest
o Stern
Cross-sectioneel onderzoek
op 1 moment groep van zelfde leeftijd
onderzoeken/bestuderen om bepaalde
patronen ontdekken
o Hall
Vragenlijsten van grote groepen kinderen om zicht
te krijgen op attitudes, interesses, gedragingen,…
Verwetenschappelijking
Biologische kijk maakt plaats voor andere invalshoeken
20 eeuw:
ste
Naast verwetenschappelijking ook aantal toonaangevende
theorieën vanuit verschillende invalshoek
o Psychodynamisch
o Gedragspsychologisch
o Cognitief
Biologische kijk op ontwikkeling schuift naar achtergrond
Ook aandacht voor levensfasen nà kindertijd en jeugd
Volwassenheid en ouderdom nu ook in het vizier
, ontwikkelingspsychologie als wetenschappelijk VAKGEBIED
Hoekstenen: basisbegrippen en -inzichten in de psychologie:
Ontwikkelingspsychologie evolueert nog steeds
Veel verschillende theorieën
Nood aan samenwerking andere disciplines
Neurowetenschap, genetica, sociologie, algemene Ψ
Belangrijke wetenschap :
Kennis voor opvoeding en onderwijs
Kennis voor afwijkende ontwikkelingen
Kennis voor preventie
Beschrijven versus verklaren:
Ontwikkelingspsychologie:
Méér dan beschrijven van wat men ziet op welk moment
Werkzame processen en mechanismen verklaren
Predictie van ontwikkelingsfenomenen
Nomothetische versus idiografische invalshoek:
Nomos – thèsis
(wet – stelling)
Observatie van grote groep mensen wetmatigheden
Idios – graphein
(eigene – beschrijven)
Beschrijven van individu mechanismen
Complementair
Differentiatie, integratie en organisatie:
Ontwikkeling verloopt via processen van (DIO):
Differentiatie
o Verfijning van capaciteiten
Ongecontroleerde handbeweging -> grijpen ->
pincetgreep
Integratie
o Samenwerking van verschillende domeinen van
functioneren
Oog-hand coördinatie = visus + motoriek
Organisatie
o Complexere gedragsvormen
Tennis = lopen + zien + grijpen
Niet enkel in de richting van grotere complexiteit
Structuur versus functie:
In bestuderen van ontwikkeling kan je aandacht hebben voor:
Structuur = waaruit iets bestaat
Functie = werking
Beide belangrijk en interactief:
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Milantjeeeuh. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
