Psychopathologie
Sem 1 P 2
Inhoudsopgave
HC1 1 nov Classificeren en Classificatiesystemen............................................................................................ 3
Rigter H1: Introductie...........................................................................................................................................3
Rigter H2: Classificatie, diagnostiek en epidemiologie........................................................................................5
HC2 5 nov Slaapstoornissen en zindelijkheidsstoornissen...............................................................................9
Rigter H5: Slaapstoornissen en slaapproblemen.................................................................................................9
Rigter H9: Zindelijk worden en zindelijkheidsstoornissen..................................................................................15
Van der Wal, M. F., Benninga, M. A., & Hirasing, R. A. (2005). The prevalence of encopresis in a multicultural
population. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition, 40(3), 345-348...........................................18
HC3-8 nov ASS en hechtingsstoornissen....................................................................................................... 18
Riger H7: Gehechtheid en hechtingsstoornissen................................................................................................18
Allen, B., & Schuengel, C. (2020). Attachment disorders diagnosed by community practitioners: a replication
and extension. Child and Adolescent Mental Health, 25(1), 4-10.....................................................................24
Hornor, G. (2019). Attachment disorders. Journal of Pediatric Health Care, 33(5), 612-622...........................25
Rigter H8: Autismespectrumstoornissen............................................................................................................27
James, S. N., & Smith, C. J. (2020). Early autism diagnosis in the primary care setting. In Seminars in Pediatric
Neurology (Vol. 35, p. 100827). WB Saunders...................................................................................................31
Mottron, L., & Bzdok, D. (2020). Autism spectrum heterogeneity: fact or artifact?. Molecular
Psychiatry, 25(12), 3178-3185...........................................................................................................................32
HC4: PTSS.................................................................................................................................................... 32
Rigter H13 p338-339 – PTSS...............................................................................................................................32
Ford, J. D., & Greene, C. A. (2017). Psychological and biological theories of child and adolescent traumatic
stress disorders. In Evidence-based treatments for trauma related disorders in children and adolescents (pp.
97-117). Springer, Cham....................................................................................................................................33
Lindauer, R. (2018). Traumaklachten (blz 51-64). Uit: Hulp bij trauma in de kindertijd: Praktische gids voor
opvoeders. Amsterdam: Lannoo Campus..........................................................................................................36
HC 5 – Psychotische stoornissen................................................................................................................... 37
Rigter H17 – Psychotische stoornissen...............................................................................................................37
Kapur, S. (2003). Psychosis as a state of aberrant salience: a framework linking biology, phenomenology, and
pharmacology in schizophrenia. American Journal of Psychiatry, 160(1), 13-23.............................................45
HC6 19 nov: OCS en ticstoornissen............................................................................................................... 46
Rigter H13 p336-338 – Obsessieve compulsieve stoornis (OCS)........................................................................46
Barton, R., & Heyman, I. (2013). Obsessive–compulsive disorder in children and adolescents. Paediatrics and
Child Health, 23(1), 18-23..................................................................................................................................47
, Efron, D., & Dale, R. C. (2018). Tics and Tourette syndrome. Journal of Paediatrics and Child Health, 54(10),
1148-1153..........................................................................................................................................................50
Heijerman-Holtgrefe, A., Verdellen, C., van de Griendt, J., Bus, M., Beljaars, L., Kan, K. J., ... & Utens, L.
(2020). Tics behandelen met een korte, intensieve groepstraining. Kind & Adolescent Praktijk, 19(3), 22-28.
............................................................................................................................................................................52
HC7: stemmingsstoornissen......................................................................................................................... 52
Rigter H14:.........................................................................................................................................................52
Twenge, J. M., Cooper, A. B., Joiner, T. E., Duffy, M. E., & Binau, S. G. (2019). Age, period, and cohort trends
in mood disorder indicators and suicide-related outcomes in a nationally representative dataset, 2005–
2017. Journal of Abnormal Psychology, 128, 185-199......................................................................................60
HC8 – 26 nov................................................................................................................................................ 61
Rigter H11: Zelfregulatie en de aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis (ADHD)..................................61
Dovis, S., Van der Oord, S., Wiers, R. W., & Prins, P. J. (2012). Can motivation normalize working memory and
task persistence in children with attention-deficit/hyperactivity disorder? The effects of money and
computer-gaming. Journal of Abnormal Child Psychology, 40(5), 669-681.....................................................66
Rigter 12: Agressie en gedragsstoornissen........................................................................................................66
Frick, P. J. (2016). Current research on conduct disorder in children and adolescents. South African Journal of
Psychology, 46(2), 160-174................................................................................................................................71
Over risicofactoren voor CD...............................................................................................................................71
HC9: Angststoornissen................................................................................................................................. 71
Rigter H13: Angststoornissen.............................................................................................................................71
Drake, K. L., & Ginsburg, G. S. (2012). Family factors in the development, treatment, and prevention of
childhood anxiety disorders. Clinical Child and Family Psychology Review, 15(2), 144-162............................75
HC 10: Verslavingsstoornissen...................................................................................................................... 77
Rigter H16: Middelengebruik en middelenmisbruik..........................................................................................77
Defoe, I. N., Semon Dubas, J., Somerville, L. H., Lugtig, P., & van Aken, M. A. (2016). The unique roles of
intrapersonal and social factors in adolescent smoking development. Developmental Psychology, 52(12),
2044-2056..........................................................................................................................................................84
Gladwin, T. E., Figner, B., Crone, E. A., & Wiers, R. W. (2011). Addiction, adolescence, and the integration of
control and motivation. Developmental Cognitive Neuroscience, 1(4), 364-376.............................................84
HC 11: Eetstoornissen.................................................................................................................................. 85
H15: eten en eetstoornissen...............................................................................................................................85
Alleva, J., Jansen, A., Martijn, C., Schepers, J., & Nederkoorn, C. (2013). Get your own mirror. Investigating
how strict eating disordered women are in judging the bodies of other eating disordered
women. Appetite, 68, 98-104............................................................................................................................92
Poppe, I., Simons, A., Glazemakers, I., & Van West, D. (2015). Vroeg ontstane eetstoornissen:
literatuuroverzicht. Tijdschrift voor psychiatrie, 57(11), 805-814.....................................................................93
HC 12: Persoonlijkheidsstoornissen.............................................................................................................. 94
Personality Psychology (3rd ed.). R. Larsen, D. Buss, A. Wismeijer, J. Song & S. van den Berg (2020). McGraw-
Hill Education.....................................................................................................................................................94
Feenstra, D., & Hutsebaut, J. (2009). Persoonlijkheidsstoornissen bij adolescenten. Tijdschrift voor
Psychotherapie, 35(3), 193-206.......................................................................................................................102
,HC1 1 nov Classificeren en Classificatiesystemen
Rigter H1: Introductie
- Wat is er aan de hand?
- Hoe is dit zo gekomen?
o Risico en beschermingsfactoren
- Wat kan er gedaan worden?
- Hoe zal het hem of haar verder vergaan?
Psychopathologie de wetenschap waarin psychische stoornissen
worden bestudeerd. Richt zich op het voorkomen en
behandelen van stoornissen. Houdt zich bezig met de
theorie over psychische stoornissen, psychiatrie met de
hulpverleningspraktijk aan mensen met een psychische
stoornis.
Verzameld kennis over algemene kenmerken van
psychische stoornis (bij psychiatrie gaat het meer over
(effecten van) hulpverlening aan mensen met psychische
stoornissen).
Richt zich op de ontwikkeling en het proces van het kind
en de stoornis.
Is geen wetenschap, maar een benadering die meerdere
inzichten vanuit verschillende invalshoeken combineert.
3 belangrijke thema’s
1. Vroeger en nu
Veronderstelling dat gedrag in de loop van iemands
leven veranderd en complexer wordt (emotie,
cognitie, gedrag, lichamelijk functioneren en
gezondheid zijn allemaal op elkaar afgestemd en
beïnvloeden elkaar).
Zowel het verleden als het heden van het kind heel
belangrijk (geschiedenis beïnvloed actuele ervaringen
en actuele ervaringen beïnvloeden de geschiedenis).
Door andere ervaringen aan te bieden wordt
geprobeerd het kind te helpen zijn geschiedenis wat
zonniger neer te zetten.
2. Dynamisch gezichtspunt
Een psychische stoornis is niet statisch maar
dynamisch; je hebt er soms veel last van en soms
niet.
De verschijningsvorm van afwijkend gedrag verandert
dus gedurende de levensloop. En wat afwijkend is
verschild per leeftijd.
3. Uniek individu met unieke ervaringen
Elk kind is uniek en het gedrag wordt beïnvloed door
kind- en omgevingsfactoren en culturele en
maatschappelijke normen. Is nooit maar 1 oorzaak.
, Differentiaaldiagnose op welke andere stoornissen kunnen de
besproken stoornissen lijken?
Comorbiditeit Met welke andere problematiek en stoornissen kan
de stoornis samengaan? Iemand heeft meerdere
stoornissen. Er komt tegelijkertijd aan depressie
ook een gedragsstoornis voor bijv. Comorbiditeit is
bij kinderen/jeugdigen eerder regel dan
uitzondering.
Prevalentie Hoe vaak komt een stoornis voor?
Cultuur Kan de kans op bepaald gedrag vergroten of verkleinen. Ook
de wijze waarop normen en waarden uit een cultuur de
opvattingen van volwassenen over het gedrag van kinderen
beïnvloeden (bijv. hoe zorgelijk iemand iets vindt en of dat
reden is om hulpverlening in te zetten)
Attributie van het gedrag De oorzakelijke interpretatie van het
gedrag door de
van kinderen volwassenen. Wat de oorzaak is volgens de
volwassene van het gedrag van het kind.
Er is geen gedrag zonder erfelijke invloed en zonder omgeving (zoals er
geen tromgeroffel is zonder trommel of trommelaar)
