MEDIA EN DIGITALE SAMENLEVING 2021-2022
MEDIA EN DIGITALE SAMENLEVING
1
, MEDIA EN DIGITALE SAMENLEVING 2021-2022
INHOUDSOPGAVE
INHOUDSOPGAVE ....................................................................................................................................... 2
1. ARTIFICIAL INTELLIGENCE & HUMAN AI INTERACTION ............................................................................ 7
1.1 WAT IS AI (PETER HELLINCKX) ..................................................................................................................... 7
INLEIDING .............................................................................................................................................................. 7
INTERNET OF THINGS ............................................................................................................................................... 7
Definitie .............................................................................................................................................................. 7
Geschiedenis ....................................................................................................................................................... 7
Sensoren ............................................................................................................................................................. 8
Communicatie..................................................................................................................................................... 8
Software ............................................................................................................................................................. 9
GEDISTRIBUEERDE SOFTWARE ................................................................................................................................... 9
ARTIFICIAL INTELLIGENCE ........................................................................................................................................ 10
CURRENT AI CHALLENGES ....................................................................................................................................... 11
Technical AI Challenges .................................................................................................................................... 11
Pitfalls ............................................................................................................................................................... 11
Risico................................................................................................................................................................. 12
Ethiek ................................................................................................................................................................ 12
CONCLUSIE .......................................................................................................................................................... 13
ONDERZOEK ......................................................................................................................................................... 13
1.2 AI EN ETHIEK (STIJN RAMMELAERE & VINCENT SPRUYT) .................................................................................. 14
ETHICAL AI (VINCENT SPRUYT) ................................................................................................................................ 14
Context defined ................................................................................................................................................ 14
What is this Ethical AI nonsense? ..................................................................................................................... 14
Ethical AI: Why? ................................................................................................................................................ 14
Ethical AI: Why now? ........................................................................................................................................ 15
Ethical AI pillars ................................................................................................................................................ 16
Ethical AI: Bias................................................................................................................................................... 16
1.3 SIRI, SIRI, IN MY HAND: WHO’S THE FAIREST IN THE LAND? ON THE INTERPRETATIONS, ILLUSTRATIONS, AND IMPLICATIONS
OF ARTIFICIAL INTELLIGENCE ANDREAS KAPLAN A,*, MICHAEL HAENLEIN .................................................................. 18
DEFINITIE ............................................................................................................................................................. 18
STAGES VAN AI ..................................................................................................................................................... 18
INTERPRETATION OF AI........................................................................................................................................... 18
1. definition ...................................................................................................................................................... 18
2. classificatie.................................................................................................................................................... 19
ILLUSTRATIES VAN AI: TOEPASSING IN UNIVERSITEITEN, BEDRIJVEN EN OVERHEDEN ........................................................... 21
1. universiteiten ................................................................................................................................................ 21
2. bedrijven ....................................................................................................................................................... 22
3. overheden..................................................................................................................................................... 22
IMPLICATIES VAN AI: DE 2 C’S .................................................................................................................................. 23
1. intern ............................................................................................................................................................ 23
2. EXTERN ......................................................................................................................................................... 23
AND THEY LIVED HAPPPILY EVER AFTER ...................................................................................................................... 24
1.4 BIAS IN AI EN BEPERKINGEN VAN GELAAT- EN EMOTIEHERKENNING ..................................................................... 25
2
, MEDIA EN DIGITALE SAMENLEVING 2021-2022
BIAS DIE AI SYSTEMEN KUNNEN HEBBEN OP HET VLAK VAN GENDER EN RAS: HOE RACISTISCH & SEKSISTISCH ZIJN COMPUTERS,
UNIVERSITEIT VAN VLAANDEREN DOOR NATHALIE SMUHA (KU LEUVEN) ........................................................................ 25
BEPERKINGEN VAN GEZICHTS- EN EMOTIEHERKENNING:................................................................................................ 27
1. Teaching algorithms responsibly | Gary McKeown & Magdalena Rychlowska over de challenges bij het
gebruik van gezichts- en emotieherkenning door AI ........................................................................................ 27
2. ‘Scientists create online games to show risks of AI emotion recognition’ ................................................... 28
3. Time to regulate AI that interprets human emotions................................................................................... 29
1.5 QUESTIONS AND ANSWERS ........................................................................................................................ 30
2. SOCIAL MEDIA & DESINFORMATION & DEMOCRATIE............................................................................ 37
2.1 PETER VAN AELST – NEPNIEUWS, NEPTERM, NEPPROBLEEM? .............................................................. 37
FAKE NEWS ....................................................................................................................................................... 37
ONLINE MISINFORMATIE .................................................................................................................................. 38
CORONA EN MISINFORMATIE ................................................................................................................................... 39
OPLOSSINGEN ....................................................................................................................................................... 40
EN DAN NU... DE ECHTE OPLOSSINGEN ...................................................................................................................... 41
VRAgen ............................................................................................................................................................. 42
2.2 DESINFORMATIE OVER DE COVID-19 VACCINS: REDEN TOT VACCINATIETWIJFEL? - KAROLIEN POELS.......................... 43
INLEIDING ............................................................................................................................................................ 43
Wat is vaccinatievertrouwen en -twijfel? ......................................................................................................... 43
Vaccine confidence project .............................................................................................................................. 43
Vaccinatie: bewezen effectiviteit en veiligheid ................................................................................................ 44
VACCINATIETWIJFEL: EEN WERELDWIJD PROBLEEM, SNEL EVOLUERENDE, ERNSTIGE IMPACT EN VERSPREIDING VER VAN DE
OORSPRONG ......................................................................................................................................................... 45
Veranderde wereldwijde omgeving ................................................................................................................. 45
Redenen van vaccinatietwijfel .......................................................................................................................... 45
FLASH BACK .......................................................................................................................................................... 46
(1) Eerste bevraging in november 2020: .......................................................................................................... 46
(2) monitoren van sociale media ...................................................................................................................... 47
(3) Antivax/desinformatie................................................................................................................................. 47
TEGENGAAN VAN DESINFORMATIE............................................................................................................................ 48
OMGAAN MET VACCINBEZORGDHEDEN EN -TWIJFELS .................................................................................................. 48
GROTE CORONA STUDIE VAN UNIVERSITEIT ANTWERPEN ............................................................................................. 49
2.3 FAKE NEWS – WHAT’S IN A NAME ................................................................................................................ 50
VORMEN VAN DESINFORMATIE ................................................................................................................................ 50
claire wadle....................................................................................................................................................... 50
HOE HERKEN JE FOUTIEVE EN MISLEIDENDE NIEUWSBERICHTEN? ................................................................................... 51
IS ER SPRAKE VAN EEN FILTER (BUBBLE) ..................................................................................................................... 52
invloed van media ............................................................................................................................................ 52
rol van algoritmes ............................................................................................................................................. 52
andere filters .................................................................................................................................................... 52
MISLEIDENDE FOTO’S EN VIDEO’S ............................................................................................................................. 53
Wanneer je met beeldmateriaal aan de slag gaat, stel je best volgende vragen: ............................................ 53
2.4 WAAROM GELOOF JIJ IN FAKE NEWS – IKE PICONE VUB .................................................................................... 54
WANNEER GELOOF JE FAKE NEWS? ........................................................................................................................... 54
WAT KUNNEN WE DOEN OM FAKE NEWS TEGEN TE GAAN.............................................................................................. 55
3
, MEDIA EN DIGITALE SAMENLEVING 2021-2022
2.5 HOW DOES PROPAGANDA CHANGE OUR BELIEFS – ETIENNE AUGE ....................................................................... 56
6 PRINCIPES VAN EFFECTIEVE PROPAGANDA ............................................................................................................... 56
PROPAGANDATECHNIEKEN ...................................................................................................................................... 56
DOELWIT VAN PROPAGANDA ................................................................................................................................... 57
PUBLIC RELATIONS ................................................................................................................................................. 57
TOEKOMST VAN PROPAGANDA ................................................................................................................................. 58
HANDIGE TIPS OM TE BESCHERMEN TEGEN P: ............................................................................................................. 58
2.6 HOW CAN WE PROTECT THE TRUTH IN AN AGE OF DESINFORMATION – SIN ARAL .................................................... 59
PAPER OVER FAKE NEWS ......................................................................................................................................... 59
PROBLEMEN OPLOSSEN .......................................................................................................................................... 60
2.7 QUESTIONS AND ANSWERS ........................................................................................................................ 61
3. ONLINE HAATSPRAAK EN CYBERPESTEN ............................................................................................... 67
3.1 ONLINE HAATSPRAAK DOOR DR. KONRAD RUDNICKI ....................................................................................... 67
INTRO.................................................................................................................................................................. 67
WAAROM BESTAAT ONLINE HAAT .................................................................................................................... 67
VERTROUWEN .................................................................................................................................................. 67
VOORSPELLEN VAN HET GEDRAG ..................................................................................................................... 67
KAMELEONEFFECT ............................................................................................................................................ 67
SOCIALE NORMEN ............................................................................................................................................ 68
UITSLUITEN VAN DE GROEP.............................................................................................................................. 68
SOCIALE PIJN ..................................................................................................................................................... 68
ECONOMIE VAN COGNITIEVE PROCESSEN ....................................................................................................... 68
STEREOTYPES .................................................................................................................................................... 69
NEGATIVITEITSBIAS........................................................................................................................................... 69
HAAT ................................................................................................................................................................. 69
DE GEBREURTENISHORIZON VOOR ONZE EMOTIES ......................................................................................... 69
OMSTAANDERS VAN HAAT BESTUDEREN IS CRUCIAAL .................................................................................................. 70
DE ONGEKENDE – VOLWASSENEN ................................................................................................................... 70
RESULTATEN ......................................................................................................................................................... 71
MORAAL VAN HET VERHAAL ..................................................................................................................................... 72
VRAGEN ............................................................................................................................................................ 73
3.2 WAT DOEN ALS JE ONLINE GEPEST WORDT (CYBERPESTEN) ............................................................................ 74
Wat is (CYBER)pesten? ..................................................................................................................................... 74
Hoeveel komt cyberpesten voor?..................................................................................................................... 74
Wat is de impact van het probleem?................................................................................................................ 74
Niet alle vormen van cyberpesten heeft zelfde schade.................................................................................... 75
Kan je cyberpesten voorkomen en wat doe je als je gecyberpest wordt? ....................................................... 75
Wie zijn de slachtoffers?................................................................................................................................... 76
Angst voor overreactie ouders, hoe moeten ouders reageren? ...................................................................... 76
3.3 ONLINE HAAT – INTRODUCTIE IN MOTIVERENDE OORZAKEN, GEVOLGEN EN REGELGEVING CONTEXTEREN..................... 77
A. WAT IS ONLINE HATE SPEECH ............................................................................................................................... 77
EEN VAAG CONCEPT DEFINIËREN ..................................................................................................................... 77
PRAKTISCHE DEFINITIE...................................................................................................................................... 77
HAAT – EEN EMOTIE.......................................................................................................................................... 77
EEN PSYCHOLOGISCH PERSPECTIEF .................................................................................................................. 77
4
, MEDIA EN DIGITALE SAMENLEVING 2021-2022
WAAROM IS HET OVERAL ................................................................................................................................. 78
GLOBALISEREN VAN HAAT ................................................................................................................................ 78
SLACHTOFFER VAN HAAT .................................................................................................................................. 79
GENDER ............................................................................................................................................................ 79
RAS/ ETNICITEIT/ NATIONALITEIT ..................................................................................................................... 79
SEKSUALITEIT .................................................................................................................................................... 81
HAAT VANUIT HET PERSPECTIEF VAN HET SLACHTOFFER ................................................................................. 82
CONSEQUENTIES .............................................................................................................................................. 82
MODERATOREN ................................................................................................................................................ 82
HAAT VANUIT HET PERSPECTIEF VAN DE DADERS ............................................................................................ 83
MOTIVATIE........................................................................................................................................................ 83
MODERATOREN ................................................................................................................................................ 83
HAAT VANUIT HET PERSPECTIEF VAN DE OMSTANDERS .................................................................................. 84
PERCEPTIE ......................................................................................................................................................... 84
MODERATOREN ................................................................................................................................................ 84
TEGENCOMMUNICATIE .................................................................................................................................... 86
DEFINITIE .......................................................................................................................................................... 86
EFFECTIVITEIT ................................................................................................................................................... 86
UITDAGINGEN ................................................................................................................................................... 87
AANBEVELINGEN .............................................................................................................................................. 87
CONTENT MODERATIE ...................................................................................................................................... 89
DEFINITIE .......................................................................................................................................................... 89
EFFECTIVITEIT ................................................................................................................................................... 89
UITDAGINGEN ................................................................................................................................................... 90
AANBEVELINGEN .............................................................................................................................................. 91
PSYCHOEDUCATION ......................................................................................................................................... 92
DEFINITIE .......................................................................................................................................................... 92
EFFECTIVITEIT ................................................................................................................................................... 92
AANBEVELINGEN .............................................................................................................................................. 92
HATE SPEECH EN POLITIEKE REGELGEVING ...................................................................................................... 94
METHODEN VAN HATE SPEECH REGELGEVING .................................................................................................. 95
HATE SPEECH REGELGEVING IN DUITSLAND ...................................................................................................... 96
WETTELIJK KADER ............................................................................................................................................. 96
RECENTE ONTWIKKELINGEN............................................................................................................................. 96
RAPPORTERING EN SANCTIONERING ............................................................................................................... 96
HATE SPEECH REGELGEVING IN IERLAND ........................................................................................................... 97
WETTELIJK KADER ............................................................................................................................................. 97
RECENTE ONTWIKKELINGEN............................................................................................................................. 97
RAPPORTERING EN SANCTIONERING ............................................................................................................... 97
HATE SPEECH REGELGEVING IN NEDERLAND ..................................................................................................... 98
WETTELIJK KADER ............................................................................................................................................. 98
RECENTE ONTWIKKELINGEN............................................................................................................................. 98
RAPPORTERING EN SANCTIONERING ............................................................................................................... 98
HATE SPEECH REGELGEVING IN BELGIË .............................................................................................................. 99
WETTELIJK KADER ............................................................................................................................................. 99
RECENTE ONTWIKKELINGEN............................................................................................................................. 99
RAPPORTERING EN SANCTIONERING ............................................................................................................... 99
HAAT SPEECH REGELGEVING IN HONGARIJE .................................................................................................. 100
5
, MEDIA EN DIGITALE SAMENLEVING 2021-2022
WETTELIJK KADER ........................................................................................................................................... 100
RECENTE ONTWIKKELINGEN........................................................................................................................... 100
RAPPORTERING EN SANCTIONERING ............................................................................................................. 100
ALGEMENE OPMERKINGEN ............................................................................................................................ 101
3.4 QUESTIONS AND ANSWERS .................................................................................................................. 102
4. PRIVACY, SOCIALE MEDIA EN RECLAME .............................................................................................. 108
4.1 SOCIALE MEDIA, PERSOONLIJKE DATA EN RECLAME – KAROLIEN POELS ............................................. 108
SOCIALE MEDIA ................................................................................................................................................... 108
3 PROBLEMEN/ UITDAGINGEN ............................................................................................................................... 108
(1) Overredingskennis (persuasion knowledge) ............................................................................................. 108
(2) Privacy (bezorgdheid, paradox) ................................................................................................................. 109
(3) Controle ..................................................................................................................................................... 111
IMPLICATIES EN AANBEVELINGEN ............................................................................................................................ 111
4.2 PERSONALISATIE: HET ALGORITME – BART GOETHALS ..................................................................................... 112
INTRO................................................................................................................................................................ 112
FROOMLE ........................................................................................................................................................... 112
Concreet ......................................................................................................................................................... 112
DOEL ............................................................................................................................................................... 112
PERSONALISATIE BETEKENT RELEVANTIE ................................................................................................................... 113
ALGEMENE PROBLEEM.......................................................................................................................................... 113
IMPLICIETE VS EXPLICIETE PERSONALISATIE ........................................................................................................... 113
PERSONALISATIE: DE TECHNIEK, DE MAGIE ERACHTER .............................................................................................. 114
algoritme 1: populariteit................................................................................................................................. 114
algoritme 2: click-through rate ....................................................................................................................... 114
algoritme 3: collaboratief filteren................................................................................................................... 114
ALGORITME: PUUR SLECHT OF NOODZAKELIJK? ......................................................................................................... 117
4.3 “PERSOONLIJKE DATA, ONLINE PRIVACY” - ZELFSTUDIE ............................................................................... 118
RECLAME OP SOCIALE NETWERKEN................................................................................................................ 118
sociale media en reclame ............................................................................................................................... 118
Hoe werken advertenties? ............................................................................................................................. 118
toekomst van jouw persoonlijke data ............................................................................................................ 119
IS HET SLIM OM ZOMAAR COOKIES TE ACCEPTEREN? .................................................................................... 120
Wat zijn cookies .............................................................................................................................................. 120
HOE WERKT EEN COOKIE? .............................................................................................................................. 120
NIET ESSENTIËLE COOKIES .............................................................................................................................. 120
Gepersonaliseerde advertenties zijn handig .................................................................................................. 120
cookies-banners.............................................................................................................................................. 120
technisch gezien kan men niet vermijden dat sites cookies opslaan ............................................................. 121
4.4 SMART CITIES .................................................................................................................................... 122
ADAM GREENFIELD ON THE DANGERS OF SMART CITIES............................................................................................. 122
Intro ................................................................................................................................................................ 122
Close reading .................................................................................................................................................. 122
4.5 QUESTIONS AND ANSWERS............................................................................................................... 126
6
, MEDIA EN DIGITALE SAMENLEVING 2021-2022
1. ARTIFICIAL INTELLIGENCE & HUMAN AI INTERACTION
1.1 WAT IS AI (PETER HELLINCKX)
Combinatie “internet of things” + AI is essentieel om het hele verhaal te begrijpen. Je kan ze moeilijk van elkaar
loskoppelen.
INLEIDING
Atypische verkeerssituatie waarin veel weggebruiker korte van elkaar en door elkaar bewegen.
• Dat is theoretisch mogelijk
o Als auto’s weten wat er gaat gebeuren en hoe ver ze heel de tijd van elkaar zijn etc
• Je kan huidige verkeerssituaties kunnen gaan optimaliseren (bv. files vermijden door trager en dichter op
elkaar te gaan rijden)
Google heeft autonome wagens die binnen eenzelfde omgeving mensen van punt A naar punt B kunnen vervoeren.
Dit is echt MAAR de omgeving waarin deze wagens zich begeven (VS) is veel eenvoudiger dan onze omgeving. De
omgevingscomplexiteit is in sommige plaatsen erg hoog waardoor het moeilijk wordt om dit daar te realiseren.
Wat draagt daaraan bij? Internet of things: sensoren die verbonden zijn met een netwerk en Artificiële intelligentie
INTERNET OF THINGS
DEFINITIE
Internet of Things: applicaties waar kleine computers verbinden met sensoren en met elkaar en op basis van wat
ze waarnemen kunnen ze actuatoren aansturen, kunnen we acties ondernemen
• = geheel aan apparaten ("dingen") die via internetverbindingen met andere apparaten of systemen in
contact staan en daarmee gegevens uitwisselen
Gartner Hype Cycle for Emerging Technologies:
= verwachtingen van technologieën en hoe ze staan in de evolutie van de
technologie
• Hoe hoger, hoe meer verwachtingen er rond die bepaalde
technologie zijn
• Curve daalt terug : met elke nieuwe technologie is er in het begin
een hype, op een bepaald moment kom je de limieten tegen en
daalt het, nadien komt het terug omhoog omdat de technologie
dan effectief gebruikt wordt
• Het komt uiteindelijk op een soort plateau
GESCHIEDENIS
1974: uitvinding van de eerste ATM-machine en dat is op basis van senoren kaart lezen etc
• 2008: grens overschreden: meer apparaten geconnecteerd met internet dan mensen
• 2015: 5 miljard devices die wereldwijd aan het internet verbonden waren
• 2020: 50 miljard devices geconnecteerd
7
, MEDIA EN DIGITALE SAMENLEVING 2021-2022
Auto aan internet verbonden
• Vanaf 2020 zeker 250 miljoen wagen verbonden aan het internet
• Ongeveer 100 kleine computers in auto die verbonden zijn met een netwerk:
o Airbag laten ontploffen → auto gecrasht
o Juiste inspuiting in motor op basis van snelheid
o Wielsnelheden → file meten
o Wanneer ruitenwissers opstaan → buienradar opstellen
Als je wil weten of een technologie in IoT hot wordt moet je kijken naar google, amazon, facebook enz ... Kijken
welke bedrijven die bedrijven aan het opkopen zijn, zo blijven grote spelers groot door op juiste moment in juiste
dingen te investeren
• Hiermee kan je zien dat IoT een big thing gaat worden, IoT is big business (mijn gedacht)
• 61% of executives agree companies that are slow to integrate the IoT will fall behind
• IoT is the new internet adopt or vanish: bedrijven die zich niet aanpassen verdwijnen
o Als je niet meegaat als bedrjf met nieuwe dingen (internet en nu IoT) dan ga niet mee kunnen en ga
je verdwijnen
Er zijn 3 dingen die aan basis van IOT liggen: sensoren – communicatie - software
SENSOREN
Sensoren kennen we al lang (bv warmtesensoren) en sterke evolutie
• Gaat over grootte, accuraatheid en hoeveelheid energie ze gebruiken
• Voorbeeld: google glasses
• Voorbeeld: sensoren die hersengolven capteren en dan via juiste impuls verlamde mensen terug hun
armen en benen te laten bewegen
o Hoe kleiner hoe makkelijk te gebruiken en hoe minder energie het gebruikt
o Zo energiezuinig mogelijk maken zodat ze weken, maanden, jarenlang gebruikt kunnen worden
COMMUNICATIE
Als je iets wilt communiceren heb je energie nodig, hoe minder energie moet gebruiken hoe beter dus weer zelfde
verhaal als hiervoor
• Devices connecteren zoals met internet, bluetooth, …
• Hoe meer communicatie er van die devices is, hoe meer moeite je moet doen
• Bv. tommorrowland via bandjes en dan 80.000 bandjes tezamen die allemaal moeten connecteren
• Gsm’s zijn verbonden met server en daartussen zit internet of things
Communicatie: golflengtes/frequenties, worden ontvangen door antenne en dan omgezet
• Fysica zorgt ervoor dat aantal frequenties beperkt zijn
• Tabel die zegt hoe frequenties zijn verdeeld in VS bv brandbreedte die gebruikt wordt door brandweer en
politie mag je niet voor iets anders gebruiken
• 2 kleine balkjes zijn er om al die devices te connecteren, is niet veel
• Steeds meer devices dus er ontstaat interferentie en dus chaos
o Bv haven: wifi, drones, video surveilance, security en safety, … even complex of zelfs nog moeilijker
want ertussen staan allemaal stalen containers, houden signalen tegen
8
, MEDIA EN DIGITALE SAMENLEVING 2021-2022
Evolutie van 2G naar 5G is belangrijk want 5G heeft verschillende banden en dan aparte voor FirstAid en dan kunnen
die blijven communiceren
Probleem: we zijn sterk beperkt in het aantal frequenties of kanalen die we kunnen gebruiken. We werken in een
zeer kleine ruimte van plaatsen waar we radiogolven mogen sturen. Dit toont een kaart van het spectrum in de
Verenigde Staten: de frequenties waar iemand iets mag op sturen.
Zoals je kan zien is het echt een lappendeken van mogelijke toepassingen zoals het versturen van een radio zoals
Studio Brussel, het versturen van TV signalen, de satellieten en raketten in de ruimte houden, enz. Allemaal
toepassingen die ook zeer belangrijk zijn.
SOFTWARE
CERN: gigantische tunnel waarin ze 2 kleine deeltjes laten botsen, gigantische sensor die bestaat uit heel veel
kleinere sensoren die op moment van botsing van deeltjes in welke deeltjes ze opsplitsen, banen volgen enzovoort
(op grens Zwitserland en Frankrijk)
• Probleem 1: aantal sensoren die daarrond hangen zijn zo groot dat het datacentrum het niet kan
verwerken => En dat zie je ook bij IoT
• Probleem 2: op heel kort moment zo veel informatie tezamen dat ze het niet verplaatst krijgen naar dat
datacentrum
IOT heel veel data op onderste laag driehoek
Hoogste niveau veel datacenters die veel kunnen
verwerken maar we kunnen niet alle data verplaatsen
naar die centers want te veel energie, niet genoeg
bandbreedte en we kunnen dat ook niet allemaal gaan
verwerken want daar hebben we computationele kracht
niet voor
GEDISTRIBUEERDE SOFTWARE
Eerst devices gewoon verbonden met internet
Daarna met tussenstukken, en zelfs verbonden met elkaar zoals bv interactie tussen auto’s als auto voor je stopt
dat je dan direct noodstop kan maken als nodig
Video van vogels: elke vogel kiest zelf of hij mee naar rechts of links vliegt en dat creëert zo globaal gedrag
• Stel elke vogel is stukje software: als je zoveel devices maakt is het moeilijk om te testen of applicatie
effectief werkt
• Emergent behaviour: gedrag dat ontstaan door samenwerken van al die devices
o Probleem: als je die software schrijft kan je die niet testen want je hebt in het begin niet al die devices
(bv. waze)
o Probleem in toekomst dat soort emergent behaviour ontstaat dat we niet verwachten doordat we
het op voorhand niet hebben kunnen testen
9
, MEDIA EN DIGITALE SAMENLEVING 2021-2022
ARTIFICIAL INTELLIGENCE
Verschil tussen artificiële intelligentie en machine learning?
• (1) AI = kan beslissingen nemen waarvan je niet kan onderscheiden
of de beslissing door een persoon of door de machine zelf (sense,
reason, act, adapt) wordt gemaakt
• (2) ML = algoritme waarvan prestatie verbetert, machine leert bij
met verschillende leer-methodieken door er informatie aan te
geven
• (3) Deep learning = gigantische neurale netwerken met heel veel
lagen (je kan er dus heel complexe zaken mee moduleren)
Hoe werkt machine learning
• Menselijk brein bestaat uit neuronen die verbonden zijn via banen, als neuron geactiveerd wordt door
prikkel zal neuron impuls sturen door baan die ander neuron zal activeren
• Neuronen in rijen, elk neuron uit een rij is verbonden met alle neuronen van de rij ervoor
o Vooraan in een neuron komt een waarde binnen (een getal dat bepaald hoe belangrijk umput is voor
hetgeen je wil bereiken), dat wordt vermenigvuldigd met een bepaald gewicht en als we dat hebben
zit in het neuron nog een functie die op basis daarvan een bepaalde waarde geeft
o Input gaat door neuraal netwerk en geeft output
o Het is een speciale functie: de waarde die eruit komt, je kan de input een beetje laten variëren zodat
de outputwaarde gigantisch gaat verschillen à zo kan je makkelijker dingen bijleren
Wat doen lagen van netwerk? Je geeft bv. een foto en je naar de output gaat kijken dan zegt die output dat het
duidelijk een parkeerplaats is, dit is niet zo want het is een zebrapad, zou dus vervelend zijn moesten we dit netwerk
gaan gebruiken in wagens
• We gaan eigenlijk de kleur van al die pixels meegeven aan het netwerk
• Wat kunnen we doen als we de outputwaarde kennen en we weten wat dat wilt zeggen (bv. foto van een
zebrapad), dan kunnen we het netwerk aanpassen aan de juiste foto (nl. zebrapad en geen parkeerplaats)
à hiervoor passen we de verschillende gewichten aan
• Na een tijd gaat die technologie effectief leren bij de foto dat het een zebrapad is
Er is veel data voor nodig
• Heb ik randen in beeld? Welke vorm hebben randen? Beweegt het? …
• Zo ga je lijn per lijn steeds gedetailleerde zaken identificeren
• Dit is ook zo bij mensen (bv. bij je buur, je ziet direct dat hij/zij blond haar heeft, …)
10
