Resume
Samenvatting Nederlands: Taalbeschouwing 1
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting van 49 pagina's, duidelijk gestructureerd en bevat alle belangrijke info
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
HoorcollegeInleiding
1. Taalbeschrijving (p. 8-9)
a) Lexicon
= beschrijving van de elementen van een taal
- woorden & uitdrukkingen
- morfemen = kleinste betekenisdragende elementen (veranderen betekenis)
= bouwstenen van woorden
bv. tafel + -s/-tje/-tjes
morfemen
- fonemen = kleinste betekenisonderscheidende elementen
(klanken die voor een betekenisverschil zorgen)
= kleinste klankeenheden in klanksysteem
bv. fiets <-> niets
fonemen
b) Grammatica
= beschrijving van de regels om taalelementen te verbinden tot grotere gehelen
- syntaxis (= zinsleer)
-> verbinding van woorden tot woordgroepen en van woordgroepen tot zinnen
- morfologie (= vormleer)
-> verbinding van morfemen tot woorden
-> concreet: regels voor vervoeging, verbuiging en woordvorming
- fonologie (= klankleer)
-> verbinding van fonemen tot morfemen
- semantiek (= betekenisleer)
-> grammaticaal: semantische beperkingen op grammaticale verbindingen
-> lexicaal: betekenis van woorden en morfemen
1
,2. Traditionele grammatica (= schoolgrammatica) (p. 10-12)
a) Algemeen
- ontworpen voor Latijn & Grieks
- later: toegepast op volkstalen, bv. het Nederlands
- 2 delen: 1. Woordleer
2. Zinsleer
b) Woordleer
= woordontleding, taalkundige ontleding
- woordsoorten: -- zelfstandig naamwoord (substantief)
-- voornaamwoord (pronomen)
-- lidwoord (artikel)
-- telwoord (numerale)
-- bijvoeglijk voornaamwoord (adjectief)
-- bijwoord (adverbium)
-- werkwoord (verbum)
-- voorzetsel (prepositie)
-- voegwoord (conjunctie)
-- tussenwerpsel (interjectie)
c) Zinsleer
= zinsontleding, redekundige ontleding
- zinsdelen onderscheiden op basis van functie in de zin
- zinsdelen: -- gezegde: werkwoordelijk gezegde, naamwoordelijk gezegde
-- onderwerp
-- voorwerp: lijdend voorwerp (LV), meewerkend voorwerp (MV),
bezittend voorwerp (BV), voorzetselvoorwerp (VzV) ...
waarop of op wie is de handeling, werking of toestand gericht?
-- bijwoordelijke bepaling: tijd, plaats, reden ...
-- andere bepalingen (bv. niet)
3. ANS (p. 12-13)
= Algemene Nederlandse Spraakkunst (≠ spelling)
- Belgisch-Nederlandse samenwerking
- financiering: o.a. Nederlandse Taalunie
- karakter: descriptief (= beschrijvend) (<-> normatief (= voorschrijvend))
2
,- 1984: 1e editie, 1997: 2e editie
- 2002: Elektronische ANS
- 2021: online systematisch herwerkt
Reden?
o Taal verandert
o Normen over taal evalueren
o Nieuw onderzoek over Nederlandse grammatica
Nieuwe labels?
o Geografische variatie: Nederland, België en Suriname
o Stilistische variatie: wel of geen standaardtaal, formeel of informeel
Deel I: Het woord
1. Morfologie (= vormleer)
zie werkcolleges
2. Het zelfstandig naamwoord (substantief ) (p. 15-24)
A. Semantisch (~ betekenis)
soortnaam eigennaam (*)
(= unieke referentie)
CONCRETA
(= waarneembaar)
- voorwerpsnaam persoonsnaam (**) boer Ardennen
diernaam (**) paard Piet
zaaknaam (**) stad Brussel
- stofnaam hout /
- verzamelnaam (collectiva) vee Ardennen
ABSTRACTA liefde april
(= niet waarneembaar)
3
, *meestal beginnend met een hoofdletter, maar uitzonderingen
-> bv. maanden, dagen, culturele
stromingen
**telbaar
B. Morfologisch (~ vorm)
a. Getal
- algemeen: enkelvoud (singularis) + meervoud (pluralis) (= numerus of getal)
-- meervoud op -en, bv. boeren
-- meervoud op -s, bv. merries
-> laatste syllabe is meestal een doffe e
- stapelmeervoud: aan oorspronkelijk meervoud -er is nog een -en toegevoegd
(vb. kinderen, eieren)
- uitzonderingen:
-> singularia tantum: alleen enkelvoudsvorm - bv. vee, zand, buit, politie
-> pluralia tantum: alleen meervoudsvorm- bv. Ardennen, hersenen, manen
b. Naamval
- specifiek voor bezitsvorm van eigennamen: genitief (= casus of naamval)
bv. Jans paard
genitief = enige nog productieve naamval in het Nederlands
C. Syntactisch (~ zin)
- substantief: typisch in combinatie met de of het, bv. de boer, het vee
- verwijzing naar substantieven: lidwoord bepaald door genus (mv. genera)
= grammaticaal geslacht
! grammaticaal geslacht ≠ biologisch geslacht !
bv. een kleine koe -> koetje
bv. het meisje -> grammaticaal: O <-> biologisch: V
! grammaticaal geslacht is soms betekenisafhankelijk !
bv. pad -> de/het pad
1. Persoonlijk voornaamwoord
hij -> mannelijk (M)
zij -> vrouwelijk (V)
het -> onzijdig (O)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur MarjoleinVanmaercke. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67096 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans