Gezins- en contextbegeleiding: een eerste situering
Het gezin: een poging tot definitie
Van Dale:
Ouders met hun kinderen, vrouw of man met kinderen
Gezin bestaat uit minimaal 2 generaties
‘Hun’ staat voor enige bloedverwantschap
‘Vrouw of man’ ook één-oudergezinnen kunnen ‘volwaardige’ gezinnen zijn + ‘hun’ valt weg en zou kunnen
betekenen dat bloedverwantschap geen absolute voorwaarde is om tot gezin te behoren
Relatie tussen personen is belangrijke typering + verschillende mogelijkheden (adoptie, man(nen) en/of
vrouw(en), pleegouders, nieuw samengestelde gezinnen, stiefouders (plusouders), …)
Meer uitgebreide definitie:
Term voor alle samenwerkingsvormen die herkenbare sociale eenheid op microniveau vormen, met al dan niet
verwante personen die duurzame en affectieve banden hebben en elkaar onderling steun en verzorging verlenen
Herkenbare sociale eenheid = tonen op verschillende manieren dat ze bij elkaar horen
Al dan niet verwante personen = bloedverwantschap geen voorwaarde
Duurzame en affectieve banden = niet alleen in tijd duurzaam, maar kan tegen stootje + hebben gevoelsband
met elkaar
Elkaar onderling steun en verzorging verlenen = kunnen op elkaar rekenen en dragen zorg voor elkaar,
aanvoelen wat ieder nodig heeft en elkaar gepaste zorg kunnen geven
Definitie als basis voor ontwikkeling van Family Quality of Life concept: (niet kennen)
Immediate family are those people who are closely involved in the day-to-day affairs of your household and who
support each other on a regular basis. Family members may be related by blood or by close personal relationship
Immediate family = gezin, mensen dichter bij je
Family = familie
De geschiedenis van het gezin
Ontwikkeling van en denken over gezin bepaald door religie, politiek en beeldvorming van maatschappij
1875-1945: het gezin is de hoeksteen van de samenleving
Gezin (stereotype gezin)
= centrale plaats als ‘hoeksteen van de samenleving’ gezinnen zijn fundament van samenleving
en ‘gezonde’ gezinnen met ‘gezonde kinderen’ houden nationale volkskracht op peil
= enige juiste plek voor seksualiteit en voortplanting, opvoeding en geloofsoverdracht
= christelijk geloof bepaalt sterk dagelijkse leven van en in gezinnen
1945-1960: het gezin in wederopbouw
Oorlogen en economische crisis veel gezinnen in armoede
voor eerst echt gezinsbeleid, vooral aandacht voor goede huisvesting en toereikend
gezinsinkomen
enkel goed functionerende gezinnen kunnen bijdragen aan wederopbouw van land
Gezinsgericht werken ontstaan: maatschappelijk werkers ontdekken het gezin
gezinsverzorgsters met taak probleemgezinnen te helpen & onmaatschappelijke gezinnen op rechte spoor krijgen
1e gastarbeiders 1e allochtone gezinnen
,1960-1980: het gezin onder druk
Gezinstheorieën in volle ontwikkeling
Concept gezin wordt uitgedaagd door seksuele revolutie en emancipatie
bestaande rollenpatronen worden in vraag gesteld
moeders wilden niet meer thuis blijven en als enige instaan voor huishouden en opvoeding van kinderen
kinderopvangdiensten kwamen op zodat moeders buitenhuis konden gaan werken
Naast traditionele gezinnen ook allerlei andere leefvormen: eenoudergezinnen, lat-relaties, commune-achtige
leefvormen, … gezin niet langer hoeksteen van samenleving
Allochtone gezinnen nemen toe wanneer 1 e kinderen van 2e generatie geboren worden
Vanaf 1990 tot nu…: het gezin terug een hoeksteen?
Binnen hulpverlening toenemend belang van gezinsvervangende hulpvormen als eigen
gezin even niet meer lukt
Vanuit politieke gezin terug aandacht voor gezin, omwille stijgende jeugdcriminaliteit en
gewelddadige incidenten waarbij jongeren zowel daders als slachtoffers zijn
belang van ‘het veilige gezin’ = kinderen krijgen liefdevolle en gedisciplineerde opvoeding
De gezinskenmerken
Socio-demografische kenmerken Cultuurpedagogische kenmerken Affectieve kenmerken
= feiten, cijfers, kenmerken van = emoties
bevolking
Gezinsgrootte Gesproken thuistaal Opvoedingsstijlen
Gezinssamenstelling Aanbod van taal Protectiefactoren (aanwezigheid
van ernstige ziekte of beperking in
gezin)
Leeftijden van gezinsleden Betrokkenheid van ouders bij Al dan niet gebruik van medische en
scholen maatschappelijke zorg
Etnische achtergrond Mediagebruik
Opleidingsniveau
Huidige tewerkstelling
Maandinkomen
Gezinsvormen
Het kerngezin
= standaard in hedendaagse Westerse samenleving
= 2 ouders en eventuele nakomelingen
Het uitgebreid gezin
= extended family
= kerngezin aangevuld met minstens 1 verwant
Eén-oudergezinnen
= wanneer man/vrouw sterft, gezin verlaat of wanneer vrouw zwanger wordt
Alleenwonenden
= eenpersoonsgezin
Ongehuwd samenwonenden
= 2 mensen zonder huwelijkscontract wonen onder 1 dak
= kan als voorbereiding, equivalent, alternatief, principiële verwerking zijn of als gevolg van echtscheiding
, Living Apart Together (LAT)
= getrouwd zijn of relatie met iemand maar niet hetzelfde onderdak delen
Living Together Apart (LTA)
= samenwonen zonder echte (intieme) relatie met persoon te hebben
Nieuw samengesteld gezin
= na echtscheiding of verlies van echtgeno(o)t(e), hetrouwen, relatie aangaan of samenwonen met niet-biologische
ouder van haar/zijn eigen kind(eren)
Co-ouderschap
= kind wordt deel van tijd door beide ouders verzorgd en opgevoed
= binnen huishouden of verdeeld onder 2 huishoudens
Bird nesting = kind blijft in huiselijke kring en ouders verhuizen om de week
Holebi/homo-ouderschap
= 2 mannen of vrouwen van hetzelfde geslacht wonen samen
Mikado-gezin
= gezin waarvan in elk geval 1 van beide ouders 1/meer kinderen heeft uit 1/meer eerdere relaties en waarvan
ouders gezamenlijk ook 1/meer kinderen kunnen hebben
= 1 stukje (kind) kan deel zijn van meerdere gezinnen
Gezins- en contextbegeleiding: what’s in a name?
Inleiding
Gezins- en contextbegeleiding worden ‘basisopdrachten’ van opvoeder/begeleider
elke opvoeder dient te beschikken over competenties van gezins- en contextbegeleider
Gezins- en contextbegeleiding: een poging tot omschrijving
Contextbegeleiding: begeleiding heeft tot doel ouders te helpen bij opvoeding en ontwikkeling van hun kinderen
focust op kind/jongere en zijn context
gezins- en opvoedingsondersteunende functie
bv huiswerkbegeleiding, slaapritueel installeren, contact leggen met jeugdbeweging
Gezinsbegeleiding: ouders als primaire invalshoek, gezin als geheel (meer praktische zaken)
bv financiële problemen, begeleiden van relatieproblemen bij ouders, contact leggen met budgetbegeleider
Contextbegeleider Gezinswerker/gezinsbegeleider
Gericht op kind/jongere in zijn context Primaire invalshoek = ouders
Praktisch pedagogisch advies en begeleiding Permanente vraagverduidelijking en
Modelling zorgafstemming
Ondersteuning van kind/jongere Expert ivm gezinsondersteuning in team en beleid
Inclusie ondersteunen: informeren en Informatie geven over impact beperking
ondersteunen van andere contexten buiten gezin Administratieve regelingen
In praktijk loopt contextbegeleider en gezinsbegeleider door elkaar, mensen gaan het vaak door elkaar gebruiken
Contextversterkend werken: doel te zoeken naar en aan te sluiten op krachten binnen context van kind om deze om
te zetten als middel om groei en ontwikkelingskansen van kind/jongere en zijn context te steunen
En wat dan met vroegbegeleiding/Early Intervention?
= ontwikkeld om onderwijskansen van kinderen uit sociaal zwakkere milieus te optimaliseren
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur yentlgoeminne. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.