Samenvatting van het vak jaarrekeninganalyse en auditing gebasseerd op de slides, het handboek en de lessen gegeven door Prof. Dr. Stefanie Ceustermans.
JAARREKENING-
ANALYSE EN
AUDITING
Prof. Dr. Stefanie Ceustermans
Pauline Delphine Verhelst
VUB | 2021-2022
,INHOUDSOPGAVE
DEEL 1: JAARREKENINGANALYSE ..................................................................................................... 4
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE BOEKHOUDKUNDIGE BEGRIPPEN ......................................................................... 4
1.1. WAT IS DE JAARREKENING EN WAARUIT BESTAAT ZE? ............................................................................... 4
1.2. BALANS ........................................................................................................................................... 5
1.2.1. Wat?........................................................................................................................................... 5
1.2.2. Oefening .................................................................................................................................... 5
1.2.3. Onderverdeling .......................................................................................................................... 5
1.2.4. Principes..................................................................................................................................... 6
1.3. RESULTATENREKENING ....................................................................................................................... 7
1.3.1. Wat?........................................................................................................................................... 7
1.3.2. Structuur .................................................................................................................................... 8
1.3.3. Boekhoudkundig beginsel .......................................................................................................... 9
1.4. CASH VERSUS ACCRUAL BASIS ............................................................................................................ 10
HOOFDSTUK 2: THEORIE VAN DE EXTERNE VERSLAGGEVING ........................................................................ 12
2.1. HET BELANG VAN DE JAARREKENING ................................................................................................... 12
2.2. VERSCHILLENDE BENADERINGSWIJZEN ................................................................................................. 13
2.3. INTERNATIONAL FINANCIAL REPORTING STANDARDS ............................................................................. 14
2.4. EUROPA KIEST VOOR INTERNATIONALE STANDAARDEN ........................................................................... 15
2.5. KWALITATIEVE VEREISTEN VAN FINANCIEL̈ E INFORMATIE ......................................................................... 17
2.6. GRONDSLAGEN VOOR FINANCIEL̈ E VERSLAGGEVING ............................................................................... 18
2.7. GETROUW BEELD............................................................................................................................. 21
HOOFDSTUK 3: DE BELGISCHE JAARREKENINGVERPLICHTINGEN.................................................................... 24
3.1. HET BELGISCHE JAARREKENINGRECHT: EEN AFGELEIDE VAN HET EUROPEES RECHT ...................................... 24
3.2. WIE MOET IN BELGIË̈ EEN JAARREKENING OPSTELLEN EN NEERLEGGEN? .................................................... 24
3.2.1. Natuurlijke personen die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefenen ................................. 24
3.2.2. Handelsvennootschappen ....................................................................................................... 24
3.3. WETTELIJKE SCHEMA’S ..................................................................................................................... 28
3.3.1. Balans ....................................................................................................................................... 28
3.3.2. Resultatenrekening .................................................................................................................. 30
3.4. NEERLEGGING VAN DE JAARREKENING ................................................................................................. 30
3.4.1. Termijnen van neerlegging (wanneer?) ................................................................................... 30
3.4.2. Hoe neerleggen? ...................................................................................................................... 32
3.4.3. Taal & munt?............................................................................................................................ 32
3.4.4. Tarieven? ................................................................................................................................. 32
3.4.5. Sancties? .................................................................................................................................. 32
3.5. BIJ DE JAARREKENING NEER TE LEGGEN DOCUMENTEN ........................................................................... 33
HOOFDSTUK 4 EN 5: DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING IN DETAIL EN ANALYSETECHNIEKEN ............................... 35
5.1. INLEIDING ...................................................................................................................................... 35
5.1.1. Vaste Activa ............................................................................................................................. 35
5.1.2. Vlottende activa ....................................................................................................................... 36
5.1.3. Passief ...................................................................................................................................... 37
5.1.4. Resultatenrekening .................................................................................................................. 38
5.2. HORIZONTALE EN VERTICALE ANALYSE ................................................................................................. 38
5.3. RATIOANALYSE ................................................................................................................................ 39
5.3.1. Liquiditeit ................................................................................................................................. 40
5.3.2. Exploitatie ................................................................................................................................ 42
1
,5.3.3. Solvabiliteit .............................................................................................................................. 44
5.3.4. Rentabiliteit ............................................................................................................................. 46
5.4. KASSTROOMANALYSE ....................................................................................................................... 49
5.4.1. Kasstroom uit exploitatie-activiteiten...................................................................................... 49
5.4.2. Kasstroom uit investeringsactiviteiten .................................................................................... 50
5.4.3. Kasstroom uit financieringsactiviteiten ................................................................................... 50
HOOFDSTUK 6: CONSOLIDATIE ............................................................................................................. 51
6.1. INLEIDING ...................................................................................................................................... 51
6.2. DE VERWERKING VAN BELEGGINGEN IN DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING ................................................. 51
6.3. DE VERWERKING VAN AANDELEN IN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING ................................................ 53
HOOFDSTUK 7: CREATIEF BOEKHOUDEN ................................................................................................. 55
7.1. INLEIDING ...................................................................................................................................... 55
7.2. DRIJFVEREN VOOR CREATIEF BOEKHOUDEN .......................................................................................... 57
7.3. TECHNIEKEN VOOR CREATIEF BOEKHOUDEN ......................................................................................... 58
7.3.1. Resultaat beïnvloeden: Opbrengsten ...................................................................................... 58
7.3.2. Resultaat beïnvloeden: Kosten ................................................................................................ 60
7.3.3. Income smoothing ................................................................................................................... 62
7.3.4. Big Bath accounting ................................................................................................................. 62
7.3.5. Vermogensvoorstelling verbeteren (schuldratio) .................................................................... 62
DEEL 2.1: HET AUDITBEROEP ......................................................................................................... 65
HOOFDSTUK 1: INLEIDENDE BEGRIPPEN .................................................................................................. 65
1.1. ALGEMENE DEFINITIE VAN AUDITING ................................................................................................... 65
1.2. AUDITTYPES ................................................................................................................................... 65
1.3. AUDITING VERSUS ACCOUNTING ........................................................................................................ 67
1.4. INTERNE VERSUS WETTELIJKE (EXTERNE) AUDITOR ................................................................................. 67
HOOFDSTUK 4: DE BELGISCHE AUDITSECTOR ........................................................................................... 68
4.1. INLEIDING ...................................................................................................................................... 68
4.2. ONTSTAANSGESCHIEDENIS ................................................................................................................ 68
4.3. WIE MOET IN BELGIË̈ EEN COMMISSARIS AANSTELLEN? .......................................................................... 69
DEEL 2.2: HET CONTROLEPROCES .................................................................................................. 73
HOOFDSTUK 5: ALGEMEEN CONCEPTUEEL KADER ...................................................................................... 73
5.1. VAN ALGEMENE CONTROLENORMEN NAAR INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARDEN ............................... 73
5.2. AUDITKWALITEIT EN DE INHERENTE BEPERKINGEN VAN DE AUDIT ............................................................. 74
5.3. HET CONTROLERISICO....................................................................................................................... 75
5.4. BEPALINGEN VAN DE MATERIALITEITSGRENZEN ..................................................................................... 79
5.5. CONTROLEDOELSTELLINGEN, CONTROLE-INFORMATIE EN CONTROLEWERKZAAMHEDEN ............................... 81
5.6. EXPECTATION GAP/ VERWACHTINGSKLOOF .......................................................................................... 85
HOOFDSTUK 6: HET IDENTIFICEREN EN INSCHATTEN VAN DE RISICO'S VAN EEN AFWIJKING VAN MATERIEEL BELANG . 86
6.1. INLEIDING ...................................................................................................................................... 86
6.2. DE ENTITEIT EN HAAR OMGEVING à IR............................................................................................... 87
6.3. INTERNE BEHEERSING à IBR ............................................................................................................ 89
6.4. COMMUNICATIE INZAKE TEKORTKOMINGEN IN DE INTERNE BEHEERSING.................................................... 92
HOOFDSTUK 7: INSPELEN OP INGESCHATTE RISICO'S .................................................................................. 93
7.1. INLEIDING ...................................................................................................................................... 93
7.2. TOETSINGEN VAN INTERNE BEHEERSINGSMAATREGELEN (CONTROL TESTING) ............................................. 93
7.3. INHERENTE BEPERKINGEN VAN DE INTERNE BEHEERSING ......................................................................... 94
, - Schriftelijk examen (60%)
o Open, meerkeuze en juist/fout vragen (met giscorrectie)
- Taak (40%)
o Analyse van de jaarrekening van een grote Belgische onderneming
Deel 1: Jaarrekeninganalyse
Hoofdstuk 1: Algemene boekhoudkundige begrippen
1.1. Wat is de jaarrekening en waaruit bestaat ze?
- Boekhouden
o Proces waarbij een verrichting plaatsvindt die op basis van documentatie
wordt deze geregistreerd in de boekhouding en samengevat in het journaal
- Jaarrekening
o Focus van deze cursus
o Eindresultaat van boekhoudproces
§ Elke onderneming moet dit intern bijhouden
o Moet minstens 1x per jaar opgesteld worden en gepubliceerd worden
§ Kan teruggevonden worden bij de balanscentrale
o Bestaat uit 3 componenten
§ Balans
§ Resultatenrekening
§ Toelichting
- Jaarrekeninganalyse
o Hoe financieel gezond is de onderneming?
- Samenstelling jaarrekening kan verschillen van land tot land.
o Bijvoorbeeld België̈
§ 3 wettelijke componenten
§ Ondernemingen zijn ook verplicht om naast de jaarrekening ook een
sociale balans neer te leggen
• Alle informatie over personeelsverloop, deeltijdse mensen, wat
het opleidingsniveau is
o Bijvoorbeeld US
§ Naast de 3 grote componenten ook een kasstroomtabel (‘Cashflow
statement’)
§ In België kan dit vrijwillig
- Enkelvoudige jaarrekening vs. Geconsolideerde jaarrekening
o Stel M is moeder, die aandelen gekocht heeft van D
o Beide moeten volgens de Belgische wetgeving een jaarrekening opstellen
o Jaarrekening gaat over 1 enkele juridische entiteit
o Van zodra moederonderneming meer dan 50% van de aandelen heeft moet
men een 2e geconsolideerde jaarrekening neerleggen
4
, 1.2. Balans
1.2.1. Wat?
- Momentopname
o Opgesteld voor een bepaalde datum
o Dit kan elke dag gedaan worden
Actief Balans Passief
= bezittingen = Financieringsbronnen
= waar is het geld naartoe? = Van waar komt het geld?
-
-
1.2.2. Oefening
- Zet volgende begrippen in juiste kolom
o Bank, Kapitaal, Handelsschulden, Voorraad, Handelsvorderingen,
Overgedragen resultaat, Voorzieningen, Rollend materieel, Goodwill
Actief Balans Passief
Bank Kapitaal (eigen vermogen)
Voorraad Handelsschulden (vreemd vermogen)
Handelsvorderingen Overgedragen resultaat (eigen
Rollend materieel vermogen)
Goodwill (immaterieel, ontstaat in een Voorzieningen (voor toekomstige
geconsolideerde jaarrekening) kosten)
1.2.3. Onderverdeling
- Horizontale balans/ account format
o Activa opgesteld volgens stijgende liquiditeit
§ Minst liquide bovenaan
§ Helemaal onderaan: bank
§ Helemaal bovenaan: terreinen en gebouwen
o Vreemd vermogen = schulden > 1 jaar + vlottende schulden
§ Vlottende schulden vaak leverancier schulden
o Eigen vermogen
§ Kapitaal
• Inbreng eigenaars
§ Overgedragen resultaat
• Winsten van voorgaande jaren die niet
zijn uitgekeerd
- Verticale vorm/ report format
o Meer gebruikt in de praktijk
o Balans rapporteren in jaarrekening
5
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur paulineverhelst. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
