Natuurkunde – H13 Magnetische velden
meneer Wietsma
§13.1 Magnetisme
Permanente magneten
Magnetische krachten = Krachten die bepaalde ertsen en mineralen op
elkaar uitoefenen → Magnetische ertsen bevatten altijd ijzer, nikkel of
kobalt
Kunstmatige magneten → Sterker dan magnetische ertsen en houden
magnetische eigenschappen veel langer = Permanente magneten
Polen = Uiteinden van magneet:
• Noordpool → N → Rood
• Zuidpool → Z → Wit
→ Draaibaar opgestelde staafmagneet of kompasnaald wijst met magnetische noordpool
naar geografische noorden
Magnetische krachtwerking is grootst bij polen → Kunnen aantrekkend of
afstotend zijn:
• Ongelijknamige polen trekken elkaar aan
• Gelijknamige polen stoten elkaar af
Aarde is magneet → Magnetische zuidpool van aarde ligt dicht bij
geografische Noordpool
Magnetische krachten werken tussen:
• Magneten onderling
• Magneet en niet-magnetisch voorwerp van ijzer, kobalt of nikkel →
Als je magneet in buurt van voorwerp houdt, wordt voorwerp een
magneet met noord- en zuidpool = Magnetische influentie
Magnetische velden
Magnetisch veld = Ruimte rond magneet → Kun je aantonen met kompasnaald → Deze zal
zich in elk punt van dit veld richten
⃗ → Richting
Grootte en richting van magnetische veld in punt P geef je aan met vector 𝐵
bepaal je door kompasnaald in P te plaatsen → Zuid-noordrichting van kompasnaald is
richting van magnetische veld
Magnetische veldlijnen = Lijnenpatroon die kompasnaaldjes samen tonen
Elke veldlijn begint op noordpool en eindigt op zuidpool van magneet → Binnen magneet
lopen veldlijnen van zuid- naar noordpool
Magnetische veldlijnenpatroon lijkt in enkele opzichten op elektrische veldlijnenpatroon:
1
, Joël Smit | 5V.nat1
• Waar veldlijnendichtheid grootst is, is
magnetische veldsterkte het grootst
• Magnetische veldsterktevector in punt P is
zuid-noordrichting van kompasnaald in dat
punt en valt samen met raaklijn aan
magnetische veldlijn door dat punt
• 2 magnetische veldlijnen snijden elkaar
nooit
Homogeen magnetisch veld = Veldlijnen lopen evenwijdig en op gelijke afstand van elkaar →
⃗ is in elk punt hetzelfde, zowel in grootte als in richting
Magnetische veldsterkte 𝐵
Het aardmagnetisch veld
Aarde is magneet → Magnetische noord- en zuidpool liggen onder aardoppervlak
Magnetische zuidpool valt niet precies samen met geografische Noordpool → Noordpool
van kompasnaald wijst niet precies naar geografische noorden → Declinatie = Zijwaartse
afwijking van kompas → Grootte van deze hoek is afhankelijk van:
• Plaats op aarde
• Tijd → Plaats van magnetische zuidpool is niet stabiel door activiteit
in binnenste van aarde → Declinatie verandert in loop van tijd
Veldlijnenpatroon van aarde lijkt op veldlijnenpatroon van staafmagneet
Magnetische polen liggen onder aardoppervlak → Aardmagnetisch veld is op
meeste plaatsen niet langs aardoppervlak gericht → Inclinatie = Hoek die
magnetische veldsterkte maakt met aardoppervlak → Is afhankelijk van plaats op aarde
Inclinatie bepalen met kompasnaald die draaibaar is om horizontale as → Met inclinatie kun
je magnetische veldsterkte vector in bepaald punt ontbinden in 2 componenten:
• Component langs aardoppervlak → Horizontale component 𝐵ℎ
• Component loodrecht op aardoppervlak → Verticale component 𝐵𝑣
Elektrische stroom en magnetisme
Kompasnaald in buurt van stroomdraad gaat zich richten nadat stroom
door draad was ingeschakeld → Rond draad is magnetisch veld
Loodrecht op stroomdraad zijn veldlijnen concentrische cirkels waarvan
middelpunt samenvalt met stroomdraad → Stroomrichting is bepalend
voor richting van veldlijnen
Rechterhandregel = Verband tussen richting van stroom door draad en
richting van veldlijnen:
• Duim in richting van stroom
• Gebogen vingers geven richting van magnetische veldlijnen aan
Stroomspoel heeft ook magnetische veld → Bestaat uit aantal windingen
van metaaldraad
Rechterhandregel voor stroomspoel:
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur SmitJoël. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.