Resume
Samenvatting Jeugdbescherming Met Inleiding Jeugdrecht
- Établissement
- Hogeschool Gent (HoGent)
Deze samenvatting bevat de te kennen leerstof voor het examen.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
Academiejaar 2021 - 2022Jeugdrecht met
inleiding -
jeugdbescherming
Professionele bachelor in de orthopedagogie
Merel Vanhove
,Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 1
,Inhoudsopgave
1. inleiding rond het ontstaan van de jeugdbescherming in België ................................................................. 8
jeugdbescherming in België: het onstaan van een categoriaal beleid ............................................................. 8
evolutie van de socialisatie ........................................................................................................................ 9
geen kindbeeld.......................................................................................................................................... 9
een aanzet tot een kindbeeld .................................................................................................................. 10
het huidige kindbeeld .............................................................................................................................. 11
evolutie van de sociale controle .............................................................................................................. 11
vroege tijden tot verlichting .................................................................................................................... 11
de verlichting .......................................................................................................................................... 13
tendensen van de verlichting ................................................................................................................... 14
de klassieke criminologische school (18de eeuw) .................................................................................. 14
het positivisme (19de eeuw) ................................................................................................................. 15
crimineel-antropologische en crimineel-sociologische school (19de-20ste eeuw) .................................... 15
school van het sociaal verweer (eind 19de – begin 20ste eeuw) .............................................................. 16
besluit ..................................................................................................................................................... 17
historisch overzicht van de jeugdbeschemring in het Belgsich recht ............................................................. 18
eerste Kinderbeschermingswet van 15 mei 1912 ..................................................................................... 18
bevoegdheid van de kinderrechtbank ...................................................................................................... 18
maatregelen van de kinderrechtbank ...................................................................................................... 18
kritische noot bij de wet van 15 mei 1912 ................................................................................................ 19
herziening van de wet van 1912 .............................................................................................................. 19
wet op de Jeugdbescherming van 8 april 1965 ......................................................................................... 20
basisprincipes van deze wet .................................................................................................................... 20
de belangrijkste vernieuwingen ............................................................................................................... 21
kritische noot bij de wet van 1965 ........................................................................................................... 22
bijzondere jeugdbijstand en jeugdbescherming – Gecoördineerde Decreten van 4 april 1990 inzake
Bijzondere Jeugdbijstand en de Wet van 2 februari 1994 tot wijziging van de Wet van 8 april 1965
betreffende de jeugdbescherming .......................................................................................................... 23
wijzigingen in de terminologie ................................................................................................................. 23
filosofie van de Gecoördineerde Decreten van 1994 en Wet van 2 februari 1994 ..................................... 23
Verdeling van de bevoegdheden.............................................................................................................. 24
belangrijkste vernieuwingen.................................................................................................................... 24
detentiecentrum ‘De Grubbe’ in Evergem ............................................................................................ 25
de jeugdwet van 13 juni 2006 .................................................................................................................. 26
basisprincipes van deze wet .................................................................................................................... 26
filosofie van de wet van 13 juni 2006 ....................................................................................................... 26
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 2
, belangrijkste vernieuwingen.................................................................................................................... 26
maatregelen in kader van verantwoordelijkheid en herstelgerichte aanpak ............................................. 27
2. Wetgevend KADER .................................................................................................................................. 28
Algemeen ................................................................................................................................................... 28
Situatie na de zesde staatshervorming..................................................................................................... 28
Vlaanderen ............................................................................................................................................. 28
Bijzondere wetgeving .................................................................................................................................. 29
decreet rechtspositie minderjarige 7 mei 2004 ........................................................................................ 29
internationaal verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) ................................................................. 29
3. rechtbanken die oordelen over aspecten van de minderjarigen ............................................................... 30
de familierechtbank .................................................................................................................................... 30
de verschillende afdelingen ..................................................................................................................... 30
materiële en territoriale bevoegdheid ..................................................................................................... 30
Openbaar Ministerie binnen de familirechtbank ...................................................................................... 31
de jeugdrechtbank ...................................................................................................................................... 31
de sociale dienst van de jeugdrechtbank.................................................................................................. 31
Het Openbaar Ministerie ......................................................................................................................... 32
de jeugdrechter en de jeugdrechtbank .................................................................................................... 32
4. het jeugddelinquentierecht ..................................................................................................................... 33
basiswetgeving ........................................................................................................................................... 33
inleiding ...................................................................................................................................................... 33
inleidende begrippen uit het jeugddelinquentierecht .................................................................................. 33
basiprincipes ............................................................................................................................................... 34
het toepassingsgebied van het jeugddelinquentierecht ............................................................................... 34
jeugddelicten .......................................................................................................................................... 34
uitzonderingen ........................................................................................................................................ 34
maximumleeftijd ..................................................................................................................................... 35
de actoren in het jeugddelinquentierecht.................................................................................................... 35
de politie................................................................................................................................................. 35
het Openbaar Ministerie ......................................................................................................................... 35
de onderzoeksrechter ............................................................................................................................. 35
de jeugdgerechten .................................................................................................................................. 35
de sociale dienst voor gerechtelijke jeugdhulpverlening .......................................................................... 36
de advocatuur ......................................................................................................................................... 36
het verloop van de procedure ..................................................................................................................... 36
de onderzoeksfase: het onderzoek naar de feiten .................................................................................... 36
de onderzoeksfase: het onderzoek naar de persoon en de leefomgeving ................................................. 37
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 3
, de afhandeling op het niveau van het Openbaar Ministerie ..................................................................... 37
het parket kan de zaak seponeren ........................................................................................................... 37
het parket kan het verval van strafvordering afhankelijk maken van bijzondere voorwaarden .................. 38
het parket kan een voorstel tot bemiddeling doen................................................................................... 38
het parket kan vragen om een positief project voor te stellen .................................................................. 39
schema mogelijke antwoorden van Openbaar Ministerie ......................................................................... 39
de afhandeling op het niveau van de jeugdrechter – de voorbereidende fase .......................................... 40
de jeugdrechter kan aan de minderjarige verdachte een herstelrechtelijk aanbod doen van bemiddeling of
herstelgericht groepsoverleg (HERGO) ..................................................................................................... 40
de jeugdrechter kan aan de minderjarige voorstellen om een positief project uit te werken .................... 41
de jeugdrechter kan aan de minderjarige een ambulante maatregel opleggen ......................................... 41
de jeugdrechter kan voorwaarden opleggen ............................................................................................ 41
de jeugdrechter kan kiezen voor een gesloten oriëntatie in een afdeling van een gemeenschapsinstelling42
de jeugdrechter kan kiezen voor een gesloten begeleiding in een afdeling van een gemeenschapsinstelling
............................................................................................................................................................... 42
schema mogelijke maatregelen van jeugdrechter .................................................................................... 43
de afhandeling op het niveau van de jeugdrechtbank: de rechtspleging ten gronde ................................. 43
de jeugdrechtrbank kan een hertselrechtelijk aanbod doen tot bemiddeling of HERGO............................ 44
de jeugdrechtbank kan de minderjarige berispen of meedelen dat de genomen maatregel volstaat......... 44
de jeugdrechtbank kan een positief project opleggen .............................................................................. 44
de jeugdrechtbank kan een ambulante sanctie opleggen ......................................................................... 44
de jeugdrechtbank kan voorwaarden opleggen ....................................................................................... 45
de jeugdrechtbank kan beslissen tot gesloten oriëntatie in een afdeling van een gemeenschapsinstelling 45
de jeugdrechtbank kan beslissen tot gesloten begeleiding in een afdeling van een gemeenschapsinstelling
voor 3, 6 of 9 maanden............................................................................................................................ 45
de jeugdrechtbank kan beslissen tot gesloten begeleiding in een afdeling van een gemeenschapsinstelling
voor 2, 5 of 7 jaar .................................................................................................................................... 45
schema sancties van jeugdrechtbank ....................................................................................................... 46
de gemeenschapsinstellingen...................................................................................................................... 47
kenmerken van de reacties in het jeugddelinquentierecht ........................................................................... 47
de beslissingscriteria ............................................................................................................................... 47
het subsidiariteitsprincipe ....................................................................................................................... 47
herziening van maatregelen .................................................................................................................... 48
betrokkenheid van de ouders .................................................................................................................. 48
schema mogelijke reacties en vormen van afhandeling in jeugddelinquentierecht ....................................... 48
uitzonderingen op de bevoegdheid van de juegdrechtbank in het jeugddelinquentierecht .......................... 49
de uithandengeving................................................................................................................................. 49
toepassingsgebied ................................................................................................................................... 49
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 4
, de procedure .......................................................................................................................................... 49
gevolgen ................................................................................................................................................. 50
interventie bij een verkeersmisdrijf ......................................................................................................... 50
inleiding .................................................................................................................................................. 50
toepassingsgebied ................................................................................................................................... 50
gevolgen ................................................................................................................................................. 50
uitzonderingen ........................................................................................................................................ 51
de minderjarige en administratieve sancties ............................................................................................ 51
gemeentelijke administratieve sancties ................................................................................................... 51
ANDERE ADMINISTRATIEVE SANCTIES ..................................................................................................... 51
5. jeugdhulpverlening in Vaanderen ............................................................................................................ 52
basiswetgeving ........................................................................................................................................... 52
inleidende begrippen uit de jeugdhulpverlening .......................................................................................... 52
algemeen .................................................................................................................................................... 53
niet-rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp ................................................................................................... 54
aanmelden bij de intersectorale toegangspoort ....................................................................................... 54
team indicatiestelling en team jeugdhulpregie binnen de intersectorale toegangspoort........................... 54
vrijwillige en gerechtelijke hulpverlening ..................................................................................................... 55
de vrijwillige jeugdhulpverlening ............................................................................................................. 55
de gerechtelijke jeugdhulpverlening ........................................................................................................ 55
verloop ................................................................................................................................................... 55
vorderingsgronden van het Openbaar Ministerie ..................................................................................... 55
algemene bevoegdheid ....................................................................................................................... 55
hoogdringendheid ............................................................................................................................... 56
derde vorderingsgrond ........................................................................................................................ 56
de gerechtelijke maatregelen ...................................................................................................................... 56
pedagogische richtlijn.............................................................................................................................. 56
ondertoezichtstelling............................................................................................................................... 56
opvoedend project .................................................................................................................................. 56
de functie ‘begeleiding’ ........................................................................................................................... 57
de functie ‘dagopvang’ ............................................................................................................................ 57
de functie ‘diagnostiek’ ........................................................................................................................... 57
de functie ‘behandeling’ .......................................................................................................................... 57
de functie ‘training’ ................................................................................................................................. 57
de functie ‘verblijf’ .................................................................................................................................. 57
de functie ‘beveiligd verblijf’.................................................................................................................... 58
uitzonderlijk toevertrouwen aan een geschikte open inrichting (buiten de integrale jeugdhulp) ............... 58
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 5
, toevertrouwen aan een psychiatrische inrichting ..................................................................................... 58
uitzonderlijk toevertrouwen aan een afdeling van een gemeenschapsinstelling ....................................... 58
uitzonderlijk toevertrouwen aan een geschikte gesloten inrichting .......................................................... 58
6. de rechtspositie van de minderjarige in de jeugdhulp .............................................................................. 59
basiswetgeving ........................................................................................................................................... 59
toepassingsgebied ...................................................................................................................................... 59
bekwaamheid van de minderjarige in de jeugdhulp ..................................................................................... 59
verschillende rechten van de minderjarige .................................................................................................. 60
7. de burgerlijke aansprakelijkheid voor daden van minderjarigen ............................................................... 61
algemeen .................................................................................................................................................... 61
de aansprakelijkheid van de minderjarige voor zijn daden ........................................................................... 61
de aansprakelijkehid van de ouders voor de daden van de minderjarige ...................................................... 62
het weerlegbaar vermoeden van aansprakelijkheid ................................................................................. 62
de verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid privéleven (familiale verzekering) ....................................... 62
verzekerde personen............................................................................................................................... 62
verzekerde risico’s................................................................................................................................... 63
bewijslast ................................................................................................................................................ 63
uitsluitingen ............................................................................................................................................ 64
regres...................................................................................................................................................... 64
beroep .................................................................................................................................................... 64
verschil tussen minderjarig slachtoffer en minderjarige dader ................................................................. 64
leiding van het geding ............................................................................................................................. 65
laattijdige aangifte .................................................................................................................................. 65
vrijstelling ............................................................................................................................................... 65
voorbeeld uit de praktijk ......................................................................................................................... 65
de aansprakelijkheid van onderwijzers en de onderwijsinstelling ................................................................. 65
de onderwijzer ........................................................................................................................................ 65
de onderwijsinstelling ............................................................................................................................. 66
de aansprakelijkheid van opvoeders en de jeugdinstelling ........................................................................... 66
de opvoeder............................................................................................................................................ 66
de jeugdinstelling .................................................................................................................................... 66
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 6
,Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 7
, 1. INLEIDING ROND HET ONTSTAAN
VAN DE JEUGDBESCHERMING IN
BELGIË
JEUGDBESCHERMING IN BELGIË: HET ONSTAAN VAN EEN CATEGORIAAL BELEID
Vandaag:
- Rechten van kinderen en jongeren wettelijk geregeld → nationale en internationale wetgeving
o Biedt bescherming op verschillende vlakken
▪ Huisvesting, onderwijs, …
▪ Aangepaste maatregelen en straffen bij plegen van misdrijf
▪ Hulpverlening bij VOS
▪ Specifieke rechtswaarborgen wanneer in jeugdhulp
Volwassenen en kinderen lange tijd als 1 categorie beschouwd → wettelijk en sociaal nauwelijks onderscheid
Recent:
- Belgisch jeugdbeschermingsrecht → Wet op de Kinderbescherming - 15 mei 1912
o Specifiek gericht op kind → nu jongere
o Van waar komt dit categoriaal beleid?
▪ Onderscheid tussen kinderen en volwassenen → 2 aparte categorieën
! cultuur overgedragen door 2 processen:
- Proces van socialisatie
o Het zich eigen maken van waarden en normen die in een maatschappij aanwezig zijn en
gelden als de norm van die maatschappij → opvoeding
- Proces van sociale controle
o Straffen en bestraffen als de norm van de maatschappij niet wordt nageleefd
o Zowel formeel als informeel
Door eeuwen heen
- Geen onderscheid tussen kind en volwassene → kind = kleine volwassene
o zowel betreffende socialisering als sociale controle
o ALS er al verschil is: uitzonderingsmaatregel
- Het anders gaan kijken naar kinderen en verandering maatschappij maakte categoriale visie mogelijk
o Opkomst verschillende wetenschappen
▪ Criminologie, penologie, psychologie, … → inzichten: kinderen pedagogisch anders
benaderen en bestraffen
o Verandering tijdsgeest: Verlichting
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 8
, EVOLUTIE VAN DE SOCIALISATIE
Begrip:
- Chronocentrisme: kijken naar het verleden door vertrekken van het nu, hoe het nu is als norm nemen,
op zoek gaan naar iets specifiek in verleden om nu te verklaren
Kindbeeld en apartstelling zijn historische maaksels
- De manier waarop we naar kinderen kijken is gegroeid, geëvolueerd obv inzichten in de loop van de
geschiedenis
Tot einde middeleeuwen:
- Geen verschil tussen kijken naar kinderen of volwassenen
Na middeleeuwen:
- geleidelijke inbreng Verlichting
o toekomst, vooruitgang, rijkdom voor morgen, ratio→ kinderen worden aparte categorie met
aparte kenmerken
▪ kinderen zien als toekomst: ‘nog-niet-positie’, nog-niet-zelfstandig dus afhankelijk,
nog-niet-verantwoordelijk dus onverantwoordelijk
▪ afwachtende houding → anders benaderen
▪ ze hebben nog geen moreel besef
GEEN KINDBEELD
Begin jaartelling:
- geen besef rond belang van kinderen → zeker niet voor 7 jaar
- kinderen = noodzakelijk kwaad: kwamen, gingen dood of overleefden
- na 7 jaar: volwassen en ook ingeschakeld in leefwereld volwassenen (werk, seksualiteit, …)
o jongens opgeleid in leerscholen door leermeester, meisjes blijven thuis voor huishoudelijke
taken
- godheid centraal en bepaalde hoe het leven van sterveling eruitzag
- voorbeelden in literatuur
o kindermoord
o kind achtergelaten
o geen geboortebeperking
o kinderen met zichtbare beperking achtergelaten
o op mesthoop
o achterlaten als aas voor wilde dieren
o als ritueel geofferd voor God (zorgen dat alles verder in leven goed ging lopen)
- meisjes gezien als minder waard (ook dichter bij onze tijd geen oog voor meisjes)
tot 18de eeuw:
- kinderen bij voedster brengen → men dacht na over opvoeden van kinderen
- kinderen onderdompelen in rivier om hen te harden
- verbranden met heet strijkijzer om vallende ziektes te bestrijden
onhygiënische omstandigheden en ziektes veroorzaken hoge kindersterfte
- ook onverschilligheid kan hiertoe leiden, gebrek aan interesse (hogere klasse: voedster)
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 9
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur merelvanhove. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
77764 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans