Waar gaat gender over?
- Jongens worden voetballers, meisjes worden prinses.
- Experiment “teken een iemand die wetenschap beoefent” -> men tekent altijd
een man.
Evolutie: meisjes gaan meer vrouwen tekenen als wetenschapper.
- Meisjes is een verkleinwoord < Jongens
-> Gender zit verankerd in ons denken, in ons wereldbeeld, in onze taal
2) Wat is er kenmerkend voor een genderbenadering?
Genderdefinitie Scott (1986): Gender heeft altijd te maken met sociale relaties waarbij
men nadenkt over de perceptie van de verschillen tussen seksen. Gender is altijd een
manier om na te denken over machtsrelaties.
Gender is een rationeel concept: mannen hebben bepaalde posities in de samenleving
die in contrast zijn met de positie van vrouwen.
Onderzoek Williams & Best (1975): Studenten moesten een lijst van kenmerken
verbinden met mannelijkheid en met vrouwelijkheid
- Sterk verschil tussen ‘mannelijke’ en ‘vrouwelijke’ kenmerken.
- ‘Vrouwelijke’ kenmerken zijn minder gewild dan ‘mannelijke’ kenmerken.
- Mannen met te veel ‘vrouwelijke’ kenmerken worden nadelig bekeken -> vrouwen
met ‘mannelijke’ kenmerken zijn verkieselijker.
-> Opnieuw uitgevoerd bij kinderen (1977):
- Stereotypen worden aangeleerd.
Mannelijke stereotype worden sneller verinnerlijkt.
=> Genderstudies gaat doordenken op de impact van die sterke associaties, de
tweedeling.
- Waarom zit er een evaluatief oordeel aan die tweedeling?
- Welke impact hebben deze associaties op het functioneren van een man of
vrouw?
3) Tweedeling man/vrouw: zo eenvoudig?
,Kan men wel zo binair kijken naar dit concept?
Body as battlefield: De meeste discussies gaan eigenlijk over iets wat te maken heeft
met het lichaam. Man en vrouw wordt gereduceerd tot het lichamelijke.
-> Toch is er een verschil tussen sekse en gender:
- Sekserollen zijn biologisch verbonden
- Genderrollen zijn door een cultuur toegeschreven
Er zijn zeer veel rollen, verwachtingen etc. die verbonden zijn met het
gender die niets te maken hebben met sekse.
-> Verschil vaak niet duidelijk of correct gebruikt.
Gaandeweg is de genderdefinitie toch onder druk gekomen: men is meer gaan
benadrukken dat gender een kneedbaar, veranderlijk (‘plastic’) woord is. Het is niet meer
zo eenduidig als in de beginperiode.
- Beginperiode:
Sekse = biologisch man en vrouw
Gender = maatschappelijke associaties met mannelijkheid en
vrouwelijkheid
J. Butler:
- Ons idee van sekse en gender is door onze taal gevormd
We denken in taal en in de taal is het mannelijke het referentiepunt (hij >
zij)
Concept interseksualiteit
- Wie we zijn is veel meer dan enkel man of vrouw zijn of hoe conform wij zijn aan
de gender verwachtingen.
- Crenshaw: “Hoe structuren bepaalde identiteiten meer of minder kwetsbaar
maken”
Zwarte vrouwen zijn eigenlijk dubbel benadeeld
Er zijn combinaties van kenmerken (geslacht, etniciteit, leeftijd …) die
nadeliger zijn dan andere.
4) Academische dicipline: wanneer, hoe ontstaan?
Samenspel tussen kennissociologie in de jaren ’60 en de vrouwenbeweging in de jaren
’70.
T. Kuhn (1962): ‘The Structure of Scientific Revolutions’.
- Wat draagt bij tot vernieuwend denken?
- Zij die vernieuwingen stimuleren zijn vaak jonge wetenschappers of relatieve
buitenstaanders
Zij weten nog niet wat de gang van zaken is.
Ze durven nieuwe paden te betreden die eigenlijk not done zijn.
Ze durven vragen te stellen die anders een domme vraag zou zijn. ->
Vernieuwende vragen
Vrouwenbeweging (’70):
- Nadruk op ervaringen, perspectieven en de sociale realiteit van vrouwen.
- Hebben niet de middelen om dit wetenschappelijk te onderzoeken.
=> Verandering in wetenschap: ervaringen van vrouwen wordt een centraal thema (Ann
Oakley)
5) Betekenis Ann Oakley
,Oakley focuste zich op dingen die ze dicht bij haar vast stelde: familierelaties, ervaringen
van huisvrouwen…
-> Onderzocht naar de methoden van onderzoek -> terugkering vande tweedeling
- Kwantitatief onderzoek vooral mannelijke associaties (rationaliteit)
- Kwalitatief onderzoek vooral vrouwelijke associaties (emotionaliteit)
6) Voorbeeld: Biology matters & Gender matters
Zie PWP
Inleidende colleges – Veerle Draulans, 5/11/2020
Gender-analyse: wat is het ?
1) Hoe structureren tweedelingen?
Het denken in tweedelingen zit in ons leven (mannen komen van mars, vrouwen
van venus).
Vb: Man komt in het publieke leven, vrouwen blijven in het privé (zie schilderij).
, -> zie pwp voor meer tegenstellingen
=> Deze tweedelingen creëert een gevoel van één van ons of geen van ons. In-
en Out-groups, minderheids- vs. meerderheidsgroepen.
2) Welke theorieën verklaren de verschillen en de
maatschappelijke posities van mannen en vrouwen?
Courante termen
Emancipatie, feminisme (Emma Watson) en gender.
Vanaf eind 19e eeuw waren er vooral actief vanuit vrouwenbewegingen (Vb:
vrouw is presidentskandidaat maar puur als actie).
1960: theorievorming -> Onderdrukkingsperspectief, aandacht voor verschillen &
radicale subjectiviteit en identiteit.
Onderdrukkingsperspectief – ‘Wij, vrouwen’
Vrouwen zijn als groep slachtoffer van het patriarchaat (= het heersen van de
vader < Griekse en Romeinse filosofie). De vader beslist alles in het gezin.
Biology as destiny: Het enige doel voor vrouwen is de zwangerschap,
moederschap.
Aandacht voor verschillen
Bestaat er wel iets zoals een collectieve groep ‘wij, vrouwen’? Zij vrouwen
collectief onderdrukt? -> Is dit niet veel te veralgemeend?
Discussie in Nederland: voelt de echtgenote van Philips zich ook zo fel onderdrukt
als zij die aan de band werken bij Philips?
=> Vrouwen verschillen onderling ook nog op verschillende niveaus: leeftijd,
etniciteit, SES …
Waarom wordt elke vrouw afgebeeld in een slachtofferrol? Waarom zouden alle
vrouwen passief en ondergaan zijn? Vrouwen hebben toch ook een agency.
Radicale subjectiviteit en identiteit
1990-: Deconstructie van woorden, de fixatie van woorden kritisch in vraag
stellen.
-> In vraag stellen waarom het man OF vrouw moet zijn? Waarom die binaire
tegenstelling? Wat wilt het dan zeggen als het 100% man is?
=> Identiteit is iets subjectief. Iedereen heeft gelijkenissen maar ook een eigen
biografie met nog andere kenmerken.
Mannenstudies
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur mattiecebosmans. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
