Resume
Samenvatting aardrijkskunde juni examen 6de jaar
- Cours
- Aardrijkskunde
- Établissement
- VWO / Gymnasium
Theorie + afbeeldingen
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
4. Gesteentecyclus4.1. Mineralen vs. Gesteenten
• Bij inzoomen op gesteente zie je de mineralogische samenstelling → graniet en zand
opmerkelijk gelijkaardig opgebouwd uit individuele kristallen
Sterk uitgegroeide mineralen ( zichtbaar met blote oog)
• Moet voldoen aan 5 voorwaarden: 1. Vast materiaal
2. natuurlijk voorkomen (niet gemaakt door de mens)
3. anorganisch (v geologisch oorsprong, nt biologisch)
4. vaste chemische formule (homogeen)
5. specifieke atoomstuctuur (verschillend voor elk
mineraal, kristallijn)
• Enkele typische mineralen als bouwblokjes vb: zand→ kwarts en veldspaat
• Een gesteente zal afh. V zijn ontstaansgeschiedenis verschillende mineralen bouwblokjes
bevatten ( als afzonderlijke kristallen herkenbaar)
• Bouwblokjes zijn zeer oud omdat ze continu w gerecycleerd in de cyclus van gesteenten
• Mineraal & steen gn synoniemen
→ gesteente kunnen wel opgebouwd zijn uit organisch materiaal, mineralen nt
Vb: steenkool (plantaardig materiaal), krijt (microscopische kalkskeletjes) of kalksteen
(koralen)
• Gest: erg diverse samenstellingen en eigs. Wegens rijke ontstaansgeschiedenis → door
ontleding kan ontstaansgeschiedenis v landschappen en regio’s w gereconstrueerd
• Gest als bron v ‘geschiedenis‘ die ons terug brengt tot ontstaan vd aarde → geologische
tijdslijn
• 3 vormen van gesteente: 1) stollingsgesteente
2) sedimentair gesteente
3) metamorf gesteente
4.2. Magmatisch gesteente A
• Afhankelijk v hoe snel magmatische gesteentevorming gebeurt:
→ Diepte- of plutonisch gesteente: trage stolling, in vb: magmakamers
o Ganggesteente: stolling minder diep in de ondergrond, vaak langs barsten en gangen
tussen ander gesteente
→ Uitvloeiingsgesteente: snelle stolling aan het oppervlak, zij het onder water of in contact met
de lucht
• Aan MOR (1) (of hotstops): basalt
→ Uitvloeiing vloeibaar materiaal met snelle afkoeling
→ Vorming van ‘lavakussens’ als druppels die op het einde van een magma-kanaal aan het
oppervlak stollen
→ Nieuwe oceanische korst
• Als de stolling heel traag gebeurd (vb: komt vast te zitten onder dikker korst)→ basalt vormt
hexagonale patronen ➔ naast de samenstelling vh materiaal, spelen ook druk en T een rol
,• Aan subductiezones (2) : graniet
→ Oceanische korst samen met alle sedimenten die er op liggen, smelt in de diepte.
→ Het lichtere materiaal beweegt omhoog, verzamelt in magmakamers, stijgt langs breuken naar
het oppervlak toe.
→ Vorming van nieuwe continentale korst
• Chemische samenstelling van gestolde materiaal bepaald:
- samenstelling vh magmatisch gesteente
- zichtbare vorm van vulkanen & manier waarop ze uitbarsten
• Mafisch magma= minder silica (SiO2), donker materiaal, rijk aan Si, Al, Fe
• Felsisch magma = meer silica, lichter gekleurd materiaal rijk aan Si, Al, Ca, Na
, • Viscositeit v magma w bepaald door conc. Silica
→ mafisch magma: relatief ongevaarlijk geleidelijk uitstromen van lava aan het oppervlak &
uitbarsting valt beter te voorspellen
→ felsisch magma: vaker potentieel explosieve uitkomst wegens opstapelen van druk in de
ondergrond na verloop van tijd
• Grootste gevaren bij het uitspuwen van lava:
→ Een ‘pyroclastische stroom’ kan met een temperatuur van 1000°C en een snelheid tot
700km/h de vulkaan afdonderen. Deze vuile wolk bevat naast brokstukken en assen bovendien
giftige gassen en fijne glaspartikeltjes.
→ Wanneer in het gebied veel ijs/sneeuw/oppervlaktewater/neerslag/stoom voorhanden is,
kan de plotse uitbarsting leiden tot een ‘lahar’, vergelijkbaar met een modderstroom.
→ De giftige en onzichtbare gasuitstoot kan over een groot gebied leiden tot menselijke en
ecologische sterfte
• Voorbeelden nr stolling-omstandigheden:
4.3. Sedimentair gesteente
• Ontstaat door afzetting v partikels
• 3 soorten:
1) Detritisch- of gruisgesteente: partikels uit afbraakprocessen
van ander gesteente
2) Biogeen gesteente: afgestorven organisch materiaal
3) Chemisch gesteente: scheikundige neerslag
• Luchtcirculatie: zie video’s
• Hydrologische cyclus: zie video
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur cintiasaliba. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
79271 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans