2V Organiseren en coördineren: Gezondheids- en welzijnsvoorzieningen –
sociale kaart – Greet Vekemans
Thema 1 & 2: begrippenkader & welzijnszorg
- Welzijn:
Welzijn en welvaart zijn sterk verbonden met elkaar
Door toenemende welvaart moet er ook aandacht zijn voor de ruimere
omstandigheden van personen en gezinnen
(Uitdaging van de toekomst door de aanhoudende crisis die zeker nog uitgeklaard is binnen
europa. Welvaart gaat niet meer blijven stijgen, misschien wel dalen waardoor welzijn bij
mensen ook niet meer tegemoet kan gekomen worden. Daardoor meer mensen met
financiële problemen en meer beroep doen op professionele hulpverlening.)
- 5 instrumenten (manieren) om sociaal beleid te voeren:
De regelgeving: wetten en besluiten. Bv: verplichte aansluiting bij een
ziekenfonds. Waarbij iedereen een verplichte verzekering moet aansluiten.
Krijg je wel veel remgeld van terug bijvoorbeeld bij de huisarts.
Uitkeringen: sociale zekerheidsuitkeringen (bv kinderbijslag, pensioenen, …).
Mensen blijven financieel krachtigere in situaties. Bv: bij een ongeval en
hierdoor werkloos worden.
Sociale goederen en diensten: onderwijs en gezondheidszorg,…leveren
bijdrage aan functioneren vd samenleving. Bv: leerplicht tot 18 jaar.
Subsidies: mantelzorgpremie, studietoelagen
Belastingverminderingen: in functie van de gezinssituatie, lage inkomens,
pensioensparen
…
- Indeling:
Verticale indeling: echelonnering: steeds deze volgorde van stappen ook
overlopen:
o Nulde lijn:
nformeel,
niet professioneel, niet minder effectief.
dichtste bij leefwereld van mensen bevindt.
Er is dan ook drempel om van deze lijn gebruik te maken.
zelf (ev. met behulp van omgeving) het eenvoudige
gezondheidsproblemen trachten op te lossen
zelfzorg, zelfhulp en mantelzorg (behorend tot de zelfde
sociale kring, familie,…).
Enkele voorbeelden van gezondheidszorg op de nulde lijn zijn:
Anonieme Alcoholisten (AA)
Vlaamse Alzheimerliga
NABORAM (borstamputatie zelfhulp)
o Eerste lijn:
Formeel, professionelen, beroepsmensen.
rechtstreeks te “bezoeken”, ze zijn direct toegankelijk en
hebben een lage drempel.
eerste opvang.
niet gespecialiseerd, maar zijn ingewerkt in een brede waaier
aan problemen. Ze weten weinig van veel dingen.
, steeds beschikbaar - grote doelgroep
integrale gezondheidszorg (lichamelijke, de geestelijke, de
economische en de sociale problemen)
Extramuraal(buiten een verzorgingsinstelling) dus thuis of in de
praktijk van de hulpverlener = ambulante hulpverlening.
Enkele voorbeelden van gezondheidszorg op de eerste lijn zijn:
Huisarts
Apotheker
Verpleegkundige aan huis
Gezins- en bejaardenhulp (thuiszorg)
Het doel van thuiszorg is:
Behoud van zelfredzaamheid
Hospitalisatie inkorten/voorkomen
Het spilfiguur binnen de thuiszorg is de huisarts. op
maat+mantelzorg inschakelen dicht bij de patiënt/cliënt
= lage drempel = toegankelijk is voor allerlei
problemen=totaalzorg
doorverwezen naar de 2de en 3de lijn
o Tweede lijn:
formele zorg, speciaal technisch onderzoek vereist.
gespecialiseerde kennis. Ze weten veel van weinig dingen. =
kleinere doelgroep.
intramurale gezondheidszorg = binnen de muren = ambulante
hulp, drempel is hoger want afspraken, wachtlijsten, hogere
honoraria,…
Enkele voorbeelden van gezondheidszorg op de tweede lijn
zijn:
Geneesheerspecialist (gynaecoloog, kinderarts,…)
Centrum voor Geestelijke gezondheidszorg (CGG)
Centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB)
o Derde lijn:
formeel. Doorgedreven specialisatie = nauwkeurig
afgebakende doelgroep. drempel nog hoger.
zowel intramuraal met opname-overnachting als transmuraal
worden (een deel van de zorgen ook thuis kan worden
verstrekt.)
Enkele voorbeelden van gezondheidszorg op de derde lijn zijn:
Intramuraal met opname-overnachting
× Dementerende afdeling van een RVT
× Brandwondencentra
× Ontwenningskliniek
× MPI
Transmuraal
× Dialyse
× Serviceflats
× Beschutte werkplaats
Horizontale indeling
, o Extramuraal
o Intramuraal
o Transmuraal
- Knelpunten van de vlaamse welzijnszorg:
Verzuiling van de sector
o Christelijk, socialistisch en liberale zuil met eigen instellingen
o Differentiatie obv ideologie
o Laatste jaren steeds meer pluralistische opstelling bv: cm werkt vaak
samen met wit-gele kruis. Maar de mensen bij cm zijn niet verplicht
hier gebruik van te maken.
Verkokering
o Door snelle groei: een kluwen van instellingen, werkvormen,
financiering waardoor geen geïntegreerd beleid meer mogelijk
o Personen met handicap: Verschillende ministerie
o Versnippering
Groeiende nood aan een integrale aanpak
o Persoon in zijn gehele context benaderen
o HV moeten samenwerken en elkaar aanvullen
De vraag naar de-institutionalisering
o Cliënten zoveel mogelijk in hun eigen omgeving begeleiden
o Afbouw intramurale/ residentiële zorg
o Tvv semi-murale en ambulante voorzieningen
o Belang van eerstelijnszorg
BV: ontwikkelingen in de geestelijke gezondheidszorg. Vroeger vaak
opgenomen in psyschiatrisch ziekenhuis. Nu veel meer psychiatrische
thuisverplegingsdiensten, etc. ook belangrijk omdat zo de mensen meer
geïntegreerd kunnen blijven in de maatschappij. Kunnen meer autonoom
beslissingen nemen maar toch hulp krijgen.
Thema 3: gezondheidsdoelstellingen
- Vlaams instituut voor gezond leven = VIGez = een expertisecentrum voor
gezondheidspromotie en ziektepreventie. VIGeZ levert strategieën, advies,
methodieken, ondersteuning bij implementatie en opleiding aan gezondheidswerkers
en professionals. Aan iedereen die bezig is met gezondheidspromotie en
ziektepreventie. Zowel praktijkwerkers als beleidsmakers.
De thema’s die vooropgesteld zijn om aan te werken:
o Voeding
o Geestelijke gezondheidszorg
o Beweging & sedentair gedrag
o Gezondheid en milieu
o Tabak
o Andere thema’s
Taken
o Wetenschappelijk onderbouwde pakketten
o Ondersteunen professionele gezondheidswerkers
o Scharnierfunctie theorie-praktijk
Klanten