Inleiding Hfds 3: Basiselementen uit de (sociale) demografie +
Thema 3: Hfds 4: Mortaliteit en morbiditeit
Hfds 3: Basiselementen uit de (sociale) demografie
3.1 Wat is demografie: definitie en kernbegrippen
3.2 Structuur van een bevolking
3.2.1 Geslachtssamenstelling
3.2.2 De leeftijdsstructuur
3.2.3 Bevolkingspiramides
Hfds 4: Mortaliteit en morbiditeit
4.1 Begrippen
4.2 Geslachtsverschillen
4.2.1 Vaststellingen
4.2.2 Verklaringen
4.2.3 ‘Uitzonderingen’
4.2.4 Evolutie
4.3 Verschillen naar SES
4.3.1 Vaststellingen
4.3.2 Twee hoofdverklaringen
4.3.3 De selectieverklaring
4.3.4 De causatieverklaring
4.3.5 Causatie of selectie? Het levensloopperspectief
4.3.6 Beleidsimplicaties voor het verband tussen SES en gezondheid
, Hfds 3: Basiselementen uit de (sociale) demografie
3.1 Wat is demografie: definitie en kernbegrippen
De term ‘demografie’ is gebaseerd op het Grieks: ‘demos’ = volk, bevolking en ‘Graphein’ =
(be)schrijven; letterlijk: ‘beschrijven van de bevolking’. De Groote en Truwant beschrijven demografie
als “wetenschap die zich bezighoudt met het onderzoek naar en de (statistische) beschrijving van
ontwikkelingen in omvang, samenstelling en ruimtelijke spreiding van bevolkingen en de
maatschappelijke oorzaken en gevolgen daarvan”. Matthijs definieert demografie als
“wetenschappelijke studie van de oorzaken en de gevolgen van de omvang, samenstelling, spreiding
en de groei van bevolking”. Demografie bevat dus eigenlijk 4 hoofdcomponenten:
1. Omvang: verwijst naar het aantal personen op een bepaald tijdstip in een bepaald gebied.
2. Samenstelling of structuur: slaat op de verdeling van het aantal personen naar leeftijd en
geslacht.
3. Spreiding: heeft te maken met de woonplaats (migratie, verstedelijking).
4. Evolutie: verwijst naar verandering in een bevolking door groei of daling.
Demografen hebben het over de staat van een bevolking als ze wijzen op de structuur en omvang op
één moment. De loop van een bevolking verwijst naar evolutie of verandering. 3 factoren kunnen
deze evolutie beïnvloeden: het aantal geboortes, het aantal sterftes en het aantal migraties. Dit
betekent dat we in de demografie de volgende 3 centrale componenten hebben:
1. Studie van vruchtbaarheid of nataliteit (geboortes)
2. Studie van mortaliteit (sterftes)
3. Studie van migraties of ruimtelijke mobiliteit
Het is niet enkel de bedoeling om te beschrijven, maar ook om op zoek te gaan naar verklaringen
voor demografische verschijnselen, en aandacht te besteden aan de gevolgen ervan. Er worden
verbanden gezocht met ruimere maatschappelijke verschijnselen en veranderingen ->
bevolkingssociologie.
3.2 Structuur van een bevolking
De structuur van een bevolking betekent de beschrijving ervan op basis van de 2 basiselementen
geslacht en leeftijd.
3.2.1 Geslachtssamenstelling
De geslachtssamenstelling wordt doorgaans weergegeven aan de hand van de geslachtsratio: dit is
de verhouding van het aantal mannen op het aantal vrouwen in de bevolking. Cijfer hoger dan 1 =
meer mannen dan vrouwen, cijfer gelijk aan 1 = evenveel mannen als vrouwen, cijfer lager dan 1 =
meer vrouwen dan mannen. + zie geslachtsratio en 2 vaststellingen pg. 64-65.
3.2.2 De leeftijdsstructuur
Naast geslacht vormt leeftijd de tweede basiscomponent van de structuur van de bevolking. Een
cijfer dat de leeftijdsstructuur van een bevolking weergeeft is de afhankelijkheidsratio. Dit is de
verhouding tussen de niet-actieve bevolking (0-14 jarigen en 65+) tot de actieve bevolking (15-64
jarigen). + zie gem. leeftijd en twee vaststellingen, uitleg figuur 3.3 en uitleg figuur 3.4 pg. 65-66
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur inadeli. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.