Resume
Samenvatting Economie H3 (ECO3)
- Cours
- Établissement
Samenvatting van alle lessen economie uit de H3 met bijbehorende voorbeelden en afbeeldingen.
[Montrer plus]
1 vérifier
Par: jorispijper • 10 mois de cela
Vendeur
S'abonner
KimReijntjes
Avis reçus
Aperçu du contenu
Week 1Monopolies van de overheid en de consequenties
daarvan
De overheid heeft specifieke bevoegdheden, zoals het geweldsmonopolie. Dat geeft de overheid het
recht om geweld te gebruiken als middel om de veiligheid van burgers te waarborgen
Tegenover dat recht staan ook verplichtingen, waaronder de verplichting om de werkzaamheden
publiek te verantwoorden, zowel inhoudelijk als financieel
Bovendien betekent dit iets voor de economie omdat de overheid geen onderneming is
Economie gaat over ‘vraag en aanbod’ en de plaats van ‘de markt’ hierbinnen: het marktmechanisme
Economie en marktmechanisme
Economie gaat in grote lijnen over het verdelen van schaarste. Je hebt een aantal middelen en
binnen de economie wordt gekeken hoe die middelen verdeeld worden over verschillende partijen.
Het beginsel is dat de markt zorgt voor een prijs die in evenwicht is met de vraag en het aanbod van
de goederen of de diensten.
Globaal gesproken komt het erop neer dat het marktmechanisme de omvang, de samenstelling en de
prijs van de producten bepaalt.
Overheidsingrijpen
Doelen overheidsingrijpen:
o Beïnvloeding allocatie (= iets toewijzen of verdelen)
o Redelijke inkomensverdeling
o Bevordering van stabiele economische ontwikkeling
Marktmechanisme
Marktwerking: aanbod en prijs worden op ‘de markt’ bepaald
Over de werking van ‘de markt’ zijn enkele kanttekeningen te plaatsen:
o Marktwerking is afhankelijk van kennis van aanbieders en klanten
o Is er sprake van een aanbieder (monopolie), een beperkt aantal aanbieders (oligopolie) of
veel aanbieders (volledige mededinging)?
o Zijn de goederen bestemd als eerste levensbehoeften of betreft het luxegoederen?
Marktwerking bij veiligheidsvraagstukken heeft drie kenmerken:
1) Publieke partijen hebben een monopolie op diverse ‘diensten’
2) De allocatie van middelen door de overheid is problematisch
3) Veiligheid is een collectief goed
,1) Monopolie op diensten
Door monopolie op dienstverlening wordt werking van ‘vraag en aanbod’ verstoord: een aanbieder
De aanbieder is de overheid: heeft rechten krachtens wetten
Voorbeelden:
o Geweldsmonopolie
o Bevoegdheden in het kader van Gemeentewet en Wet veiligheidsregio’s
o Afgifte van documenten (paspoorten, identiteitsbewijzen, vergunningen)
2) Problematische allocatie van middelen door overheid
Een onderneming zal de door haar te besteden middelen toewijzen aan diensten of goederen naar
de mate waarin zij bijdragen aan de hoogste opbrengsten voor de onderneming
Hoe bepaal je die? Met behulp van de BCG-matrix
De BCG-matrix is een model waarmee een onderneming de strategie kan bepalen waarmee haar
producten in de markt gezet worden. De organisatie kan keuzes maken over de producten, de markt
en de locatie waarin ze opereert. De overheid kan die keuzes in het algemeen niet maken
Als voor diensten niet direct betaald hoeft te worden, is economische benadering op basis van
financiële gegevens onmogelijk:
o Want: wat is de kostprijs?
o Want: wat is de verkoopprijs?
3) Veiligheid is een collectief goed
Collectieve goederen zijn door de overheid geproduceerde goederen of diensten en hebben de
volgende kenmerken:
o Non-exclusiviteit: niet mogelijk om iemand van het gebruik uit te sluiten
o Non-rivaliserend: gebruik van de een gaat niet ten koste van het gebruik van de ander
Er zijn ook quasi collectieve goederen, die wel door private partijen geleverd of geproduceerd
kunnen worden, zoals onderwijs, openbaar vervoer en musea.
Het is mogelijk om potentiele gebruikers van het gebruik uit te sluiten door ze voor deze goederen of
diensten te laten betalen.
, Twee vormen:
o Merit goederen: als de kostprijs van de goederen hoger is dan de prijs die de gebruiker moet
betalen. Het gebruik wordt gestimuleerd door bv. subsidies/belastingvoordelen
o Demerit goederen: overheid wil het gebruik van goederen of diensten ontmoedigen door
middel van belastingheffing of accijnzen.
Budgetmechanisme: allocatie door overheid
Economisch gevolg van collectieve goederen:
Verstoring van vraag en aanbod
Door:
o Sturing vanuit politieke motieven
o Overheid is geen profit-organisatie
o Wisselwerking tussen overheidsinitiatieven en particuliere initiatieven
Alleen: de markt zorgt voor allocatieve en productieve efficiency….
Dilemma overheid:
Band ‘beslissen, genieten en betalen’ doorbroken:
o Voorkeuren niet bekend
o Prijs die men wil betalen is niet bekend
Bijvoorbeeld: hoeveel defensie, tegen welke prijs?
Budgetmechanisme: bepaalt omvang, samenstelling en bekostiging collectieve voorzieningen
Beperkingen budgetmechanisme:
o Band ‘beslissen, genieten, betalen’ blijft doorbroken
o Rol politiek
o Rol ambtenaren, pressiegroepen etc.
o Inefficiënt door gebrek concurrentie
Conclusie:
o Markt en overheid niet perfect
o Mate van ingrijpen = politieke keuze
Bestuurlijke motieven
Bestuurlijke motieven bedrijfseconomische motieven
Bestuurlijke motieven:
o Inkomenspolitiek
o Stimulering innovatie en werkgelegenheid (structuurpolitiek)
o Voorkoming monopolieposities
o Stimulering van merit-goederen
o Afremmen van demerit-goederen
o Kostenmotief
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur KimReijntjes. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,69. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
69052 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans