Digitale informatiesystemen
Inhoud
1. H0: Inleiding........................................................................................................................................2
1.1 Over informatiesystemen en beleidsinformatica.............................................................................2
1.2 Waarom informatiesystemen en beleidsinformatica?......................................................................4
2. H1: Informatie en informatiesystemen...............................................................................................5
2.1 Informatie.........................................................................................................................................5
2.2 Informatiesystemen........................................................................................................................11
3. H2: Hardware en netwerken............................................................................................................16
3.1 Hardware........................................................................................................................................16
3.2 Netwerken......................................................................................................................................20
3.3 Cloud-computing............................................................................................................................23
4. H3: Informatiesysteemontwikkeling.................................................................................................24
4.1 Golf 1 – maatwerk..........................................................................................................................24
4.2 Golf 2 – Pakketten..........................................................................................................................29
4.3 Golf 3 – web services......................................................................................................................30
4.4 Enterprise architectuur...................................................................................................................33
5. H4: Methodologieën voor systeemontwikkeling..............................................................................34
5.1 Methodologieën.............................................................................................................................34
5.2 Enkele definities.............................................................................................................................34
5.3 Watervalmodel...............................................................................................................................35
5.4 Scrum..............................................................................................................................................40
6. H5: Recente en nieuwe technologieën.............................................................................................41
6.1 Business Intelligence.......................................................................................................................41
6.2 Internet of Things...........................................................................................................................46
6.3 Blockchain en Distributed Ledger Technology................................................................................47
1
,1. H0: Inleiding
1.1 Over informatiesystemen en beleidsinformatica
Beleidsinformatica (VL) / bedrijfskundige informatica (NL) =
Is een relatief jonge wetenschappelijke discipline die zich richt op de bedrijfskundige en economische
toepassingen v/d informatica.
De focus ligt niet op de technologie zelf, maar op het gebruik, de toepassing, de productiviteit en
de management-aspecten ervan i/d context v/d economie en bedrijfskunde.
Wiki: een informatiekunde discipline. Het omvat het ontwerpen, het ontwikkelen en toepassen
van informatie- en communicatiesystemen in zakelijke ondernemingen. Het vakgebied ligt
voornamelijk op het gebied van economie en informatica.
2 perspectieven: ICT speelt een ondersteunende rol en innoverend perspectief.
Informatiesystemen = de bedrijfskundige toepassingen van ICT, gericht op het omzetten van data
naar (bedrijfskundige) informatie.
= een combinatie van mensen, hardware, software, communicatietechnologie, databronnen,
procedures en bedrijfsprocessen die instaat voor het verzamelen, opslaan, verwerken en verspreiden
van communicatie voor een bepaald doel.
Geeft aan dat het doel is om systemen te bouwen die data tot informatie verwerken.
Systemen die bedrijfskundig relevante informatie verstrekken.
Bedrijfskundige kader: een hedendaags bedrijf bestaat uit meerdere functionele departementen:
- Productie en operation management
= oorspronkelijk voor kostenefficiëntie en kwaliteit maar u voor customer value, de waarde v/d
klant. Gebaseerd op het aankopen van grondstoffen.
Customisatie: klanten kunnen meer kenmerken van producten en diensten zelf kiezen.
Onderdelen: transportbeheersystemen, voorraadbeheersystemen, logistieke systemen,
aankoopproces.
Aankoopplatformen met of zonder software ‘robots’: aankopen gebeuren bijna altijd online,
dit kan manueel maar er w ook geëxperimenteerd met software robots die de aankopen
automatisch kunnen doen.
Track and trace: de track and trace is ondertussen bijna even belangrijk als de duur van de
levering zelf.
- Sales en marketing
= verkoopproces, customer relationship management, marketing.
Dynamische prijszetting: een webshop doet eigenlijk veel meer dan een klassieke winkel, de
prijs kan aangepast zijn per klant of in de tijd. Dit kan enkel doordat het online is.
Sociale media
- Boekhouding, financiën, HR
Boekhouding = geavanceerde rapportering, risicoprofielen van leveranciers ne klanten,
fraudedetectie, wanbetalingen en doorgedreven auditing.
Financiën = bv mogelijkheid tot online trading (aankoopportemonnees voor aandelen)
Human resources = uitbesteding, online recruteringsmogelijkheden en validatie, selfservice door
personeelslid en nieuwe mogelijkheden binnen wettelijk toegelaten kader.
Ondersteunend vs innovatief perceptief:
Ondersteunend:
- Vertrekt uit de BK en gaat naar IT, er w zich afgevraagd of er informatiesystemen nodig zijn.
2
,- Accountancy = standaard boekhoudsysteem, zonder boekhouding is het bedrijf illegaal.
Schoendoos: een doos met alle facturen, lonen,… die op het einde v/d maand betaald w.
- Financiën = informatiesysteem voor financiële transacties.
- Marketing = webshop, informatiesysteem voor analyses.
- Events = convience, zelf events voor bedrijven of privé personen.
- Hoe gaan we al deze afspraken regelen online.
- Rol v/d BK:
1) Strategie, investeerders: zijn de investeerders akkoord om et hun kapitaal dit nieuwe idee uit
te voeren?
2) Welke IT-systemen zijn er nodig om dit te bereiken, vereisten? Afspraken maken met de
partners over dingen zoals afval.
3) Hoe moeten deze IT-systemen ontworpen w?
Innoverend:
- Vertrekt uit IT en gaat naar BK, wat zouden de BK kunnen doen met extra software (bv google
glass).
- Orders = fouten in orderafhandeling, fouten opsporen en oplossen.
- Tour = rondleidingdoor Antwerpen (TAC).
- Aspecten:
1) Technologische aspecten: nieuwe technologie, combinatie met bestaande technologie,
realisatie reeds bestaande technologie,…
2) Disruptieve bedrijfskundige aspecten: een nieuw bedrijfsmodel, realisatie reeds bestaand
bedrijfsmodel.
- Rol v/d BK: idem ondersteunend.
Disruptieve innovatie = een economisch concept van Clayton Christensen.
= heeft betrekking op een innovatie die een nieuwe markt en waardeketen creëert en uiteindelijk de
bestaande markt en waardeketen verstoord, waarbij belangrijke marktleiders, producten en
allianties w vervangen.
door vervoerbedrijven of amazon, maar ook financiële bedrijven of facebook. Maar vooral TECH
companies die de bedrijfskundige bedrijven voorbij steken in de markt.
Creatieve destructie = een theorie gepopulariseerd door Joseph Schumpeter over economische
innovaties en conjunctuurcyclus.
De storm van creatieve destructie = het proces van industriële verandering dat voor een
onophoudelijke revolutie zorgt v/d economische structuur van binnenuit, waarbij de oude structuur
voortdurend w vernietigd en er voortdurend een nieuwe structuur w gecreëerd.
DEELGEBIED 1: BOUW:
Bouwen van informatiesystemen = omvat het ontwerpen, het ontwikkelen en toepassing van
informatie- en communicatiesystemen in zakelijke ondernemingen.
= (informatie-)systeemontwikkeling.
Op het functioneel niveau bepaalt men wat men wil, op het constructief niveau bepaalt men hoe?
Als de bouw complex is ontstaat er een kloof.
Wicked design problems (het is moeilijk om er te geraken):
- Onvolledige en ambigue specificatie v/h probleem.
- Geen deterministisch pad naar de oplossing.
- Kennis van meerdere domeinen dient geïntegreerd te w om een oplossing te vinden.
3
, - Geen duidelijke criteria om mogelijke oplossingen te vergelijken en te evalueren.
- Meerdere oplossingen zijn mogelijk.
Rol v/d beleidsinformaticus:
- Maakt plan met opdrachtgevers volgens hun wensen: de vereisten v/h informatiesysteem.
- Maakt plan voor bouwers: het ontwerp v/h informatiesysteem.
- Controleert de uitvoering v/d werken: het project management v/h informatiesysteem.
- Heeft een centrale, coördinerende en integrerende rol.
De beleidsinformaticus maakt gebruik van een gans arsenaal van wetenschap en technieken
om het ontwerpproces tot een goed einde te brengen.
De beleidsinformaticus is de link tussen gebruikers en IT: hij vertaalt de noden v/d gebruikers naar de
IT-medewerkers en omgekeerd.
DEELGEBIED 2: MANAGEMENT:
Project manager = de persoon die ervoor zorgt dat het bouwen op tijd gebeurt en dat het niet te veel
geld gaat kosten.
Adequate formulering v/d IT-strategie: innovatie vs kostenefficiëntie.
Adequate inrichting v/h IT departement: CIO naast of onder CFO? wanneer die onder de CFO
staat gaat hij sterker sturen op de kosten efficiëntie, als hij ernaast staat is er meer ruimte voor
innovatie.
1.2 Waarom informatiesystemen en beleidsinformatica?
Ware innovatie heeft technologische aspecten en/of disruptieve bedrijfskundige aspecten.
Het belang van IT is de laatste jaren enorm toegenomen.
Kenmerken digitale economie:
- Steeds meer digitale diensten en producten.
- Digitalisering van organisaties.
- Netwerk organisaties.
- Paperless office
- 24/7, real time.
- Zeer snelle verandering en de bedrijven moeten deze snelheid aankunnen.
- Hyper competitief, de concurrentie is heel hoog.
- De organisaties gaan sneller globaal,…
Onderscheid primaire en secundaire activiteiten:
- Primair = kernactiviteiten v/e organisatie, wat een organisatie eigenlijk doet.
- Secundair = ondersteuning bv de personeelsafdelingen.
- Onderscheid is afhankelijk v/d onderneming waarover gesproken w.
4e industriële revolutie? Dia 73-75
In de productiefunctie staat ook een T voor technologie.
De arbeidsproductiviteit w eveneens verhoogd door vooruitgang in technologische kennis.
4
