HC 11 – Psychotische stoornissen bij jongeren
Inhoud
1. De normale ontwikkeling van logisch redeneren en stemmen horen
2. De psychotische stoornissen: kenmerken
- Wanen, hallucinaties en gedesorganiseerd spreken
- Schizofrenie en andere psychotische stoornissen
- Beloop van schizofrenie
3. Differentiaaldiagnose, comorbiditeit en prevalentie
4. Het kwetsbaarheid-stressmodel en risicofactoren
5. Risico voor verdere ontwikkeling
6. Behandeling van schizofrenie
1. De normale ontwikkeling van logisch redeneren en stemmen
horen
Normale ontwikkeling
· Kernprobleem bij een psychose is het gebrek aan reality testing.
– Hallucinatie: stoornis in de waarneming (vaak auditieve hallucinaties:
horen van stemmen die er helemaal niet zijn).
– Waan: stoornis in de interpretatie van de werkelijkheid
– Desorganisatie van denken en gedrag
· Kinderen moeten reality testing nog leren.
Kenmerken van een psychose zien we ook terug komen bij de normale ontwikkeling
van het kind (stemmen horen, …), aangezien kinderen nog moeten leren de
werkelijkheid te begrijpen en op een logische manier te interpreteren.
Normale ontwikkeling en logisch redeneren
Kenmerk van een psychotische episode kan onlogisch redeneren (denkstoornis) zijn:
· Kinderen moeten nog leren om logisch te redeneren.
· Met name de preoperationele fase uit de cognitieve ontwikkeling van kinderen
kenmerkt zich door onlogische redenaties:
- Egocentrisch denken (zaken zien en interpreteren vanuit eigen
stand punt en nog niet kunnen kijken vanuit het standpunt van
iemand anders).
- Animistisch denken (toekennen van menselijke kenmerken en
eigenschappen aan levensloze zaken: vooral te zien in
fantasiespel waarbij kind knuffels gaat beschouwen als levende
personen bv. maan slaap, zon lacht).
- Artificialisme (natuurverschijnselen gaan verklaren vanuit
menselijk of godelijk handelen bv. als mama verdrietig is, gaat
het regenen).
, - Vermenging fantasie en werkelijkheid (onderscheid tussen
fantasie en werkelijkheid nog moeilijk bv. dromen, imaginaire
vriendje).
- Realistisch denken over psychische verschijnselen (dromen
lijken heel echt: moeilijk onderscheidt tussen wat is echt en
wat is niet echt).
Vanaf de leeftijd van 7 jaar zien we dat het kind heel wat sprongen heeft gemaakt in dit
logisch denken/redeneren en neemt ook het bijgeloof in sterke mate af. En dan is er de
overgang naar de volgende fase waarbij het kind zowel logisch kan nadenken, als onlogisch
kan gaan redeneren.
Bv. Bij periode van Sinterklaas. Hij weet dat hij niet bestaat, maar wanneer de periode
aanbreekt dat iedereen er erover bezig is, is het toch weer even echt.
Normale ontwikkeling en hallucinaties
· Kenmerkend aan een psychotische episode kunnen hallucinaties zijn.
· Bekendste voorbeeld is stemmen horen (veelal bij schizofrenie).
- Maar kinderen (en adolescenten en volwassenen) kunnen ook stemmen
horen.
- Betreft 9 procent van de 7- en 8-jarige basisschoolleerlingen heeft al
stemmen gehoord.
• Gaat meestal voorbij.
• Zorgwekkend als:
Ø Kind klaagt over de stemmen en er last van heeft (niet kunnen
concentreren, hoofdpijn van krijgen)
Ø Het kind de stemmen ervaart als afkomstig van iemand anders
die commentaar op hem levert
Normale ontwikkeling en wanen
· Kenmerkend aan een psychotische episode kunnen wanen zijn.
· Opvallend bij wanen zijn de vertekeningen van de werkelijkheid en de achterdocht.
- Maar tijdens de normale ontwikkeling ervaren vooral adolescenten
geïsoleerde vormen van deze vertekeningen en achterdocht.
- 40 procent van de adolescenten gaf dit aan.
- Hangt samen met gevoelens van onzekerheid
tijdens de adolescentie.
Wanneer de adolescentie op een goeie manier doorlopen wordt/alles
vlot gaat zien we dat die onzekerheid gaat verdwijnen en die wanen ook
niet meer voorkomen.
Lichte en geïsoleerde verschijnselen horende bij een psychose, zoals stemmen horen of
wanen kunnen dus voorkomen bij de normale ontwikkeling. Om te kijken of het normaal is
of niet zijn er een aantal criteria die je ernaast kan leggen: ontwikkelingsfase, risicofactoren
(trauma’s, stressvolle gebeurtenissen, middelengebruik, ontwikkelingsproblemen tijdens de
, peutertijd, …). Meisjes scoren hoger op lichte psychotische ervaringen (sneller achterdocht,
paranoïde wanen) vooral de grootheidswaan zien we hier vaker.
2. De psychotische stoornissen: kenmerken
Psychose is een overkoepelend begrip.
De termen psychose en schizofrenie worden vaak door elkaar gebruik, maar zijn niet
hetzelfde.
! Schizofrenie is een specifieke stoornis die vaak een psychose als kenmerk heeft!
Een psychose is een symptomencluster, waarin er bv. hallucinaties en wanen zijn. Maar een
psychose kan ook voorkomen bij andere stoornissen dan bij schizofrenie.
Bij een psychose leeft de cliënt in zijn/haar eigen realiteit.
· Gebrek aan reality testing (realiteits toetsing) realiteit wordt anders ervaren en
geïnterpreteerd.
· Vrijwel altijd gepaard gaand met hallucinaties en wanen
Een psychose is een heel ernstige stoornis waarbij de realiteit van de persoon en het contact
met de realiteit verstoord is.
‘Achter’ de psychose ligt een psychische stoornis/problematiek, zoals:
· Schizofrenie
· Bipoleite-1-stoornis (bv. in een manische fase grootheidswaan hebben)
· Middelenmisbruik
Binnen de psychotische stoornissen zien we 4 hoofdcategorieën van symptomen:
1. Wanen en hallucinaties (positieve symptomen) (positief wil hier niet zeggen goed, maar
wil zeggen dat er iets bovenop komt. Zaken die bij een gewone persoon niet aanwezig zijn,
komen bovenop het normale).
2. Motivationele beperkingen (negatieve symptomen) (kenmerken die afwezig zijn bij
mensen met een psychotische stoornis, bv. gebrek aan motivatie, zelfzorg, …)
3. Neurocognitieve beperkingen
· Verminderde geheugenfuncties
· Aandachtsproblemen
· Gebrek aan cognitieve samenhang (bv. logische samenhang is de spraak)
· Minder goed functionerend executieve functies
4. Affectieve disregulatie (gaan we niet echt op in)
1, 2 en 3 zijn onderdelen van schizofrenie (deze gaan we verder bekijken)
1 is hier de psychose dus een onderdeel van schizofrenie
! Het is ook zo dat de symptomen van de 4 hoofdkenmerken telkens altijd samen
voorkomen, kan perfect zijn dat een persoon bv. alleen positieve symptomen ervaart.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur janademoek. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,59. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.