1. Inleiding sociaal casework in de 21ste eeuw
Vooraf: inleidende begrippen
• Een methode
Een systematische, doelgerichte en procesmatige handelswijze en bewust. Het is een
gesystematiseerde manier van werken in een bepaalde situatie om een bepaald doel te
bereiken. Wat je doet of laat met je cliënt, daar is een goede reden voor.
• Methodiek
Wil letterlijk zeggen de leer van de methode. Draagt bij tot bewust en verantwoord kiezen
en handelen.
o Verwijst naar een handelingsmodel (weten hoe te handelen) en
verklaringstheorieën, empirische en ethische grondslagen
o Steunt op ethische en normatieve kaders
o Ontwikkelt zich in een uitwisseling tussen theorie en praktijk (evidence based)
• Methodisch werken
Tijdens het hulpverlenen gebruik maken van verschillende methodieken, waarvan
aangetoond is dat ze effectief zijn in bepaalde situatie of voor een bepaalde doelgroep.
Deze effectief werd aangetoond door praktijkervaring of (wetenschappelijk) onderzoek.
Methodisch werken → metafoor van gereedschapskoffer van een loodgieter
Wat bepaald wat we meenemen in de koffer?
o De situatie of de hulpvraag van de cliënt
o Wie jij bent als hulpverlener
o Wat je cliënt al allemaal heeft meegemaakt, eigen ervaringen, eigen stijl, eigen
kennis
o Organisatie die mee het kader zal aanreiken
• Normatief kader
Gevormd door waarden en normen die we in onze samenleving belangrijk vinden
• Ethiek
Wijsgierige discipline die reflecteert op de meestal impliciete normen en waarden en de
morele overwegingen die gelden in een bepaalde gemeenschap. Het nadenken over goed en
kwaad.
• Ethisch dilemma
Een moeilijk keuze tussen twee handelingsalternatieven die elk op zich in een onaangenaam
of negatief effect hebben. Aan de basis ligt een onoplosbaar conflict tussen waarden en
normen. Een keuze ten gunste van de ene waarde gaat onvermijdelijk ten koste van de
andere.
, • Ethisch stappenplan
Een systematische manier van denken, afwegen en overwegen om ethische vraagstukken en
dilemma’s grondig te analyseren en een alternatieve aanpak te formuleren en de funderen.
Het model is vooral gericht op het ontwikkelen van ernstige argumenten en op het uitstellen
van een beslissing.
• Evidence based practice
Praktijken en praktijkmodellen waarvan empirisch aantoonbaar is dat ze een grote kans
hebben op effect of succes
• Practice based evidence
Interventies die op basis van ervaringskennis, persoonlijke kennis en stille kennis bepaalde
geldigheid hebben verworven en een grotere kans op effectiviteit of slagen hebben.
• Emancipatie
Collectieve gelijkberechting van maatschappelijk gestelde groepen. Gericht op het
bevorderen van de autonomie en zelfredzaamheid. Zorgen dat mensen meer greep krijgen
op hun eigen bestaan. Mensen die niet tot al hun recht komen behandelen op een gelijke
manier.
• Empowerment
Het gaat om het sterker en vaardiger maken van mensen, zodat ze een volwaardige plaats in
de samenleving kunnen innemen en weer greep kunnen krijgen op hun eigen leven.
Vertrekpunt zijn de competenties van mensen en hun omgeving en niet de problematische
aspecten.
• Eclectisch handelen
Een kiezende benadering. Op systematische wijze elementen uit verschillende
referentiekaders, scholen en theorieën samenbrengen in een model van hulpverlening dat
hierdoor beter aansluit bij de eigenheid van de hulpvrager.
• Eclectisch integratief
De mix van referentiekaders en theorieën op een bewuste, weloverwogen en kritische
manier tot een eenheid wordt gesmeed kan worden.
• Emancipatorisch
Mensen die te maken hebben met achterstelling begeleiden op dezelfde manier. Mensen
verschillen maar rechten niet. Zorgen dat mensen meer greep krijgen op het eigen bestaan.
Collectief gelijkberechting, je streeft naar gelijkheid als een maatschappelijke achterstaande
groep. Je gaat mensen sterker maken en zelfredzaam maken.
2. Vier lagen van een methodiek
Iedere methodiek bestaat uit 4 lagen:
1) Een doelstelling
Elke methode heeft zijn eigen doelstelling, de oplossing van de hulpvraag
2) Een visie
, Gedachtegoed, het achterliggende idee, visie van methode over sociaal werk gaat vanuit
mensenrechten en mensen tot hun recht laten komen
3) Een relatie
Hoe gaan de hulpverlener en hulpvrager met elkaar om, de connectie tussen hen
4) Technieken of interventies
Afhankelijk van de methode. Dit zijn kleine meer afgegrensde handelingseenheden binnen
een methodiek (gesprekstechnieken)
De methodiek of methode voor sociaal werk bestaat niet.
3. Kenmerken van methodisch handelen
a) Doelgerichtheid – waarom doe je dit
Je bent gericht op het behalen van doelen; regelmatig bijstellen gedurende het
hulpverleningsproces; met aandacht op temp van de cliënt.
Doelen zijn niet altijd heel groot, soms is in stand houden = status quo
De doelen moeten haalbaar en realistisch zijn. Ze worden bepaald in dialoog met de cliënt of
zijn omgeving.
b) Procesmatig - hoe pak je het aan
Verloopt in verschillende fasen. Per fase bekijken welke interventies zinvol zijn. Centraal
staat het tempo van de cliënt. Elke interventie gebeurt vanuit een connectie met de cliënt.
- Proces van probleemafwikkeling
- Proces van interactieontwikkeling
- Proces van cliëntontwikkeling
c) Systematisch – wat doe je wanneer
Er zijn verschillende fasen/stappen die we doorlopen in een bepaalde logische volgorde. Een
soort stappenplan.
4. Het eerste methodisch handelen: social casework
Social casework (is de oudste methode van hulpverlening) Is een vorm van methodisch
hulpverlenen in het sociaal werk vanaf 20ste eeuw. De methode van individuele
hulpverlening.
o Grondleggers zijn Marie Kamphuis en Florence Hollis
Nadien:
• Maatschappelijk groepswerk of groepsmaatschappelijk werk
Helpt personen hun maatschappelijk functioneren te verbeteren door middel van:
- Doelgerichte groepservaringen
- Persoonlijke moeilijkheden en problemen in groep beter te laten verwerken
• Samenlevingsopbouw of opbouwwerk
Aanpak van maatschappelijke problemen met participatie van de doelgroep
→ Brede kruin met vele vertakkingen en diverse methodieken
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lisagoyens. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.