Handige en beknopte samenvatting voor als je moeite hebt met de grote uitleg van het boek. Onderdelen van studiemateriaal voor toelatingsexamen geneeskunde/tandarts.
Thema erfelijkheidsleer
Relaties tussen kenmerk, gen, allel, chromosoom, genotype, fenotype
- Eigenschap/kenmerk: wat werkelijk tot uiting komt vb. bruine oogkleur
- Gen: eenheid van genetische informatie bepalend voor een eigenschap (‘gen voor... ‘)
gelegen op een bepaalde plaats op een chromosoom; aangeduid met een symbool vb. A, a...
- Allelen: twee of meer vormen van een gen, op dezelfde plaats in homologe chromosomen
gelegen vb. B en b voor bruine en blauwe oogkleur.
- Locus: de wetenschappelijke term voor ‘plaats van een gen op een chromosoom’
- Genotype: het geheel van de erfelijke aanleg van een individu, de verzameling genen in
een cel vb. AaBb
- Fenotype: verzameling van de waarneembare eigenschappen vb. fenotypisch bruine ogen
! het fenotype komt tot stand door de interactie van de genen EN de milieufactoren !
Mono-en dihybride kruising met diverse wijzen van overerving
- Dominant: eigenschap die tot uiting komt vb. kenmerk bruin (B) t.o.v. blauwe ogen (b)
- Recessief: eigenschap die onderdrukt wordt, dus niet tot uiting komt vb. kenmerk blauwe
ogen (b) t.o.v. bruine ogen (B)
- Reciproque kruising: kruising van 2 raszuivere individuen die verschillen in slechts 1
kernmerk waar de F1-hybriden identiek zijn Vb. AA x aa → Aa
- Codominant: twee overeenstemmende allelen van genen die samen tot uiting komen in
het fenotype vb. bloedgroep AB
- Intermediair (of partiële dominantie): mengvorm van twee eigenschappen vb. wit (WW) x
rood (RR) → roos (RW)
- Homozygoot: raszuiver; genotype met identieke allelen voor één bepaalde eigenschap vb.
aa, aaBB, ...
- Heterozygoot: genotype met verschillende allelen voor die bepaalde eigenschap
- Monohybride: 1 kenmerk beschouwend
- Dihybride: twee kenmerken beschouwend
- Multipele allelen: meerdere verschijningsvormen van een gen vb. A,B, O bij bloedgroepen
1
, - Letale allelen: een allel dat in homozygote toestand dodelijk is vb. als a het letale allel is
dan zal een zygote met genotype aa afsterven
- Cryptomerie of epistasie: wanneer meerdere verschillende genen samenwerken om een
bepaalde eigenschap te bepalen vb. de huidkleur wordt in werkelijkheid bepaald door een
hele cascade van enzymen (dus ook meerdere genen nodig)
Voorbeeldje: “Bij volgende P1-kruisingen wordt telkens een uniforme F1-generatie bekomen. De
mannelijke en vrouwelijke F1-hybriden worden vervolgens onderling verder gekruist. Bepaal voor
elke situatie de overervingsvorm en beredeneer wat je zou verwachten voor de F 2-nakomelingen.”
Om dit op te lossen is het de bedoeling gestructureerd na te denken en volgende stappen te
doorlopen.
1. Maak een gepaste legende
2. Stel de ouderkruising op
3. Beredeneer welke gameten de ouders vormen. Los het kwadraat van Punet op en
interpreteer
4. Stel de tweede ouderkruising op…(herhaal)
a) Een homozygote gele erwt wordt gekruist met een homozygote groene erwt; alle
nakomelingen zijn geel.
P1: AA x aa
F1: 100% Aa
P2: Aa x Aa
F2: 25% AA 50% Aa 25% aa
75% gele nakomelingen, 25% groene nakomelingen
b) Een homozygote witte kip wordt gekruist met een homozygote zwarte kip; hieruit komen
enkel wit-zwart gespikkelde kippen voort.
25% witte, 50% wit-zwarte en 25% zwarte nakomelingen
Van een bepaalde rozensoort wordt een rode homozygote roos gekruist met een witte
homozygote roos. Alle rozen die voortkomen uit deze kruising blijken roos van kleur.
P1: AA x aa
F1: 100% Aa
P2: Aa x Aa
F2: 25% AA 50% Aa 25% aa
25% rode, 50% roze en 25% witte nakomelingen
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur EmilieBMW. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.