Popular culture & diversity
samenvatting
Les 1: introduction
optional reading: Hankivsky, O. (2014). ‘Intersectionality 101’, The Institute for Intersectionality
Research & Policy, SFU.→this will be helpful throughout the course.
general course information
doelstellingen van deze cursus
- neem popular culture serieus
- onderzoek naar de relatie tussen popular culture, media en diversiteit
- hoe: culturele studies benadering, theoretische teksten → popular culture analyseren
Waarom popular culture & diversity?
- popular culture is overal om ons heen, we hebben er voortdurend mee te maken
- het geeft een weerspiegeling van en invloed op de samenleving
- interactie met sociale kwesties en actuele zaken
→ kritisch omgaan met productie, tekst en receptie van popular culture
het onderwerp verkennen
wat is cultuur? het is een heel breed onderwerp dat heel veel verschillende kanten kan opgaan
- moeilijk: breed veld
- heeft te maken met processen van betekenis productie en -circulatie
hoge vs. lage cultuur: hiërarchisch
- cultuur is verbonden met ‘hoge cultuur’ → architectuur, musicals…
- vs. populaire cultuur: ‘lage cultuur’ → media en massacultuur
Wat is populaire cultuur?
- we gebruiken verschillende elementen om naar populaire cultuur te verwijzen
- groot publiek, veel mensen vinden het leuk → niet exclusief want denk aan de Mona
Lisa die wel high culture is en ook heel veel mensen vinden dit leuk dus popular
culture is niet altijd low culture
- lage cultuur → gemakkelijke te consumeren
- industrieel geproduceerd → negatieve connotatie
- het is de cultuur van de gewone mensen
- volkscultuur: uit het verleden → verbonden met iets dat voortkwam uit het volk
- wat is goed?
- er zijn geen vaste criteria
- het is niet voor iedereen hetzelfde: smaak verschilt
- het is niet volledig individueel: sociale druk
- het is niet natuurlijk: aangeleerd
- het is niet overal hetzelfde: cultureel bepaald
- het is niet altijd hetzelfde: historisch specifiek
1
, - onderscheid hoog/laag is wazig
- popular culture in hoge cultuur
- hoge cultuur in popular culture
- hoge cultuur is niet uitsluitend hoge klasse
- minder stigma rond populaire cultuur
- maar:
- eenrichtingsverkeer? → toegang tot hoge cultuur is niet zo gemakkelijk als toegang
tot populaire cultuur
- dagelijks gebruik van hiërarchie
- Hoe verhoudt populaire cultuur zich tot identiteit? Verschillende lagen van identiteit?
- persoonlijke ID: gevoel van eigenwaarde
- sociale ID: verbindings-groepen
Intersectionaliteit
“kruispuntdenken”
bedacht door Kimberlé Crenshaw (1989)
Intersectionaliteit bevordert een begrip van de
mens als gevormd door de interactie van
verschillende sociale locaties (vb. ras/etniciteit,
inheemsheid, gender, klasse, seksualiteit,
geografie, leeftijd, handicap, migratiestatus,
religie).
Deze interacties vinden plaats binnen een context
van onderling verbonden machtssystemen en
structuren (vb. wetten, beleid, staatsregeringen en
andere politieke en economische unies, religieuze
instellingen, media…). Door dergelijke processen
ontstaan onderling afhankelijke vormen van privilege en onderdrukking gevormd door
kolonialisme, imperialisme, racisme, homofobie, ableisme en patriarchaat. (Hankivsky, 2014)
Intersectionaliteit, nou en?
- op het eerste gezicht, gaat dit over persoonlijke kenmerken
- die in onze maatschappij sterk verankerd zijn als structuren
- die op verschillende manieren verband houden met machtsdynamiek
- en die in verschillende mate het soort voorrecht en nadeel bepalen dat we ervaren
- gebaseerd op structurele ongelijkheden
→ queer studies als kritisch en analytisch instrument
→ intersectionaliteit als kritisch en analytisch instrument
2
,Les 2: popular culture
verplichte tekst: Storey, J. (2012) ‘What is popular culture?’, pp. 1-14 in Cultural theory and popular
culture: An introduction (6th edition). Harlow: Pearson Education.
Wat is popular culture - Storey (2012)
John Storey: ‘wat is popular culture?’ → popular culture is moeilijk te definiëren
1 geeft een algemene schets van het gebied
2 probleem: popular culture is moeilijk te definiëren
3 cultuur heeft vele betekenissen
Raymond Williams - definition culture
Historisch evoluerend begrip, cf. Williams (3 definities gegeven aan het begrip)
- cultiveren, kweken (beschaving)
- manier van leven, nationale cultuur
- intellectuele en artistieke praktijken
Nu: vaak gelijkgesteld met hoge cultuur
- Matthew Arnold: ‘the best that has been thought and said’ → het beste wat er gedacht en
gezegd is
- High/lowbrow: recent onderscheid
verschillende definities van cultuur in het dagelijkse leven
- Het culturele seizoen gaat van start, met elke dag een opening van nieuwe theaterstukken
- de romantiek was een belangrijke stroming in de 19e eeuwse cultuur
- in de Britse cultuur is de klassenverdeling nog steeds alomtegenwoordig
“The variations of meaning and reference, in the use of culture as a term, must
be seen, I am arguing, not simply as a disadvantage, which prevents any kind of
neat and exclusive definition, but as a genuine complexity, corresponding to
real elements in experience” (1998 [1961].
→ vertaling: de variaties in betekenis en verwijzing, in het gebruik van cultuur als
term, moeten niet eenvoudig gezien worden als een nadeel, dat elke vorm van
nette en exclusieve definitie verhindert, maar als een echte complexiteit, die
overeenkomt met reële elementen in de ervaring.
Raymond Williams:
1 algemeen ontwikkelingsproces, cf. beschaving
2 bijzondere levenswijze: etnografische definitie
3 werken en praktijken van intellectuele/artistieke activiteit
popular culture: 2 en (meestal) 3 → er zijn gemeenschappelijke elementen in deze definities, maar
het belangrijkste is dat cultuur is ontstaan na de industrialisatie
3
, Wat zijn de verschillende betekenissen van ideologie?
→ ideologie is een van de belangrijkste termen in de popular culture
1 Systematisch geheel van ideeën van een bepaalde groep → een voorbeeld zou de
ideologie van een politieke partij kunnen zijn, omdat zij verwijst naar de ideeën die de basis vormen
van de aspiraties en activiteiten van die partij
2 Maskeren & verhullen
- vervormde beelden van de werkelijkheid
- het produceren van vals bewustzijn
- werken in het belang van machtige: dominante groepen
- basis-superstructuur relatie
- traditioneel marxisme → Marx stelde dat de manier waarop een maatschappij de materiële
productiemiddelen organiseert een bepalend effect heeft op het soort cultuur dat die
maatschappij voortbrengt of mogelijk maakt
- probleem: mechanistisch, maar beschrijft wel de werkelijke machtsverhoudingen
3 Ideologische vormen: vestigde de aandacht op de manier waarop teksten een beeld van
de wereld geven
4 Ideology als mythe: cf. Roland Barthes
- connotatie: secundaire betekenis
- het bijzondere als universeel voorstellen, het culturele als natuurlijk
→ voorbeeld: het woord ‘heteroseksueel’ is ongemarkeerd, maar het woord ‘homo’ is een
bijvoeglijk naamwoord dat andere woorden kwalificeert als een afwijking van universele
categorieën
5 Louis Althusser: ideologie is niet alleen een verzameling van ideeën, maar materiële
praktijken van het dagelijkse leven
((online definitie van ideologie)) → ideologie wordt in de populair cultuur gezien om aan te geven
hoe bepaalde culturele teksten en praktijken vertekende beelden van de werkelijkheid weergeven
Popular culture volgens Raymond Williams
vier betekenissen van ‘populair’
1. geliefd bij veel mensen
2. inferieure soorten werk → populaire cultuur is inferieure cultuur (het is niet moeilijk of
complex, dus het kan geen hoge cultuur zijn)
3. doelbewust werken om in de gunst van het volk te komen → betekent dat populaire cultuur
een massacultuur is (commercieel, gestandaardiseerd en manipulaties)
4. cultuur gemaakt door het volk voor zichzelf → populaire cultuur is afkomstig van het volk, en
het is niet opgelegd
He argued that culture is ordinary and not elite, calling for a democratic
approach to the arts. His most important piece of writing is in fact entitled
'Culture is Ordinary' published in 1958, remains worth reading today in the 21st
century. → hij betoogde dat cultuur gewoon is en niet elitair, en riep op
tot een democratische benadering van de kunsten. Zijn belangrijkste
geschrift is in feite getiteld ‘culture is ordinary’ en blijf ook vandaag het
lezen waard.
4
