DEEL 1 JAN BOONE
Vlaanderen investeert in ongezondheid: fabriek uitlaatgassen, fastfood, alcohol,
roken, stress op werk, pillen,… Negatieve trends met betrekking tot gezondheid.
Obesitas epidemie: BMI groter 30, 35 à 40 % USA, 20 à 30 % EU, jaarlijkse toename
van prevalentie, gerelateerd ziekte-risico, relatief risico kanker en CHD, sterk
gestegen consumptie voedingsenergie, inactiviteit bij volwassenen + kinderen.
Verouderen van bevolking
Chronische ziekten: levensstijl + verouderen van bevolking doen chronische ziekten
toenemen.
Gevolgen CZ: menselijk, maatschappelijk en economisch. Levenskwaliteit daalt.
Oorzaken CZ: genen + omgevingsfactoren; fysieke inactiviteit tov vroeger!
Fysieke activiteit: elke vorm van spierarbeid waardoor er een verhoging is van het
energieverbruik.
Fysieke fitheid: mate waarin basiseigenschappen aanwezig zijn om in het
dagdagelijkse leven optimaal te functioneren zonder het optreden van buitensporige
vermoeidheid. Vb. basiseigenschappen: lenigheid, kracht, coördinatie, evenwicht,…
Prestatiegerelateerde fitheid: mate waarin basiseigenschappen aanwezig zijn
waardoor het uitvoeren van een welomschreven taak op een bepaald ogenblik
mogelijk is.
Gezondheidsgerelateerde fitheid: mate waarin basiseigenschappen aanwezig zijn die
beïnvloedbaar zijn door fysieke activiteit en geassocieerd zijn met het risico op
gezondheidsproblemen.
Gezondheid: staat van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn.
FA/FF en mortaliteit: globaal gesproken positieve effecten bij FA. algemene
mortaliteit ook ongevallen en zelfmoord etc. FF speelt ook belangrijke rol. Opgelet:
kan FA doen zonder FF te zijn of is FF (deel genetisch) en doet geen FA. Fitness is
belangrijker dan fatness!!!
FA/FF en hart -en vaatziekten: atherosclerose (vetophoping wand), embool
(bloedprop), daalt met ongeveer 50% als voldoende FA/FF, toename
endotheelfunctie (daling bloeddruk), gewichtsreductie + preventie obesitas,
vermindering totale cholesterol, toename HDL cholesterol, toename insuline-
activiteit, toename fibrinolytische activiteit (daling thrombusvorming),verbeterde
myocardcapillarisatie.
FA/FF en kanker: minder bij colonkanker + borstkanker + prostaatkanker,
colonkanker sterkste link want darmperistaltiek neemt toe waardoor voeding minder
lang in darmen waardoor er minder lang schadelijke stoffen in darmen blijven.
, FA/FF en diabetes II: daling van 35 à 40%.
FA/FF en osteoporose: dwarsdoorsnede van bot stijgt, toename spierkracht,
verbeterd evenwicht.
FA/FF en sarcopenie: maximale spierkracht daalt snel bij fysieke inactieven.
Mechanismen: bloeddruk, bloedlipiden, vrije radicalen (komen vrij onder externe
factoren: extreem gebruik metabolisme, roken, luchtvervuiling, UV,…), anti-
oxidanten (bescherming tegen vrije radicalen), immuunfunctie (bij zeer zware
training wordt immuunsysteem echter onderdrukt), glucose opname uit bloedbaan
(bij FA glut 4 transporters open en migreren waardoor glu in spier wordt omgezet
daar in glycogeen).
Dosis effecten:
Voldoende FA om homeostase te verstoren en FF te zijn.
FA heeft grote winst bij gezondheid!
Kosten/baten analyse:
FA zorgt voor daling langdurig ziekteverzuim (personen langdurig afwezig werkvloer);
minder chronische ziekten + sociale zekerheid minder geld kosten. Wel toename
ziekteverzuim korte duur door sport.
Aan fysieke inactiviteit geld koppelen dat overheid kost en zo essentie ervan
aantonen. Die investeren immers in organisaties die geld opleveren.