Strafprocesrecht en mensenrechten
1.Inleiding
- Strafprocesrecht = geheel van al dan niet geschreven rechtsregels in 4 fasen:
o Onderzoek = opsporen van misdrijven en daders.
o Vervolging = verdachten/inverdenkinggestelden voor rechter brengen.
o Berechting = besluitvorming van feitenrechter.
o Strafuitvoering = tenuitvoerlegging van gebeurlijke opgelegde straffen.
- Doel: waarheid ontdekken en bereiken van verantwoorde beslissing
- Basistekst: wetboek van Strafvordering, hervormingen: 1998 en 2016
o Boek I (Art. 8-136quater Sv.): gerechtelijke politie en officieren die ze uitoefenen
o Boek II (Art. 137-648 Sv.): gerecht
- Bijzondere wetten (vb. Wet op het PolitieAmbt)
- Misdrijf = een gedraging, door de wet omschreven en waarop een straf is gesteld.
2.Organen en personen bij het strafproces betrokken
1.Gerechtelijke politie GP
1.Algemeen
- Bestuurlijke politie ≠ gerechtelijke politie: uitgewerkt in Wet 05/08/1992 op Politieambt WPA
Bestuurlijke politie Gerechtelijke politie
Taak - Handhaving openbare orde - Misdrijven opsporen
- Voorkoming misdrijven - Bewijzen verzamelen
- Bescherming personen en goederen - Daders overleveren aan rechtbanken
→(Art. 14 WPA) →(Art. 8 Sv. en Art. 15 WPA)
Doel Preventieve politie Repressieve politie
Proactieve recherche (Art. 28bis, l2 Sv.)
Gezag Bestuurlijke overheden (MvBZ) Gerechtelijke autoriteiten: procureurs-generaal
→(Art. 5 WPA) bij hoven van beroep of federale procureur (MvJ)
→(Art. 367 Sv., Art. 148 Ger.W. en Art. 5 WPA)
- Comité P = Vast Comité van toezicht op politiediensten.
- Comité I = Vast Comité van toezicht op inlichtingendiensten. (vb. Interpol, Europol)
2.Structuur van de politie
- Wet 7/12/1998 organisatie van een geïntegreerde politiedienst WGP
- Geïntegreerde politie: lokale politie + federale politie
Lokale politie (Art. 3 l2 WGP) Federale politie (Art. 3 l3 WGP)
Opdracht - Basispolitiezorg bestuurlijke en - Gespecialiseerde en supra-lokale
gerechtelijke politie bestuurlijke en gerechtelijke
- Sommige opdrachten van federale politieopdrachten
aard - Vervullen opdrachten lokale
politiediensten en -overheden
Structuur Lokaal politiekorps: - Onder leiding van commissaris-generaal
- Eéngemeentezone onder leiding van - Algemene directies bestuurlijke politie,
gemeenteraad en burgemeester gerechtelijke politie, middelenbeheer en
- Meergemeentezone onder leiding van informatie
politieraad (= gemeenteraadsleden) - Bijzondere opsporingsdiensten: CDBC (=
en politiecollege (= burgemeesters) centrale dienst ter bestrijding van
corruptie) en CDGEFID (= centrale dienst
ter bestrijding van georganiseerde
economische en financiële delinquentie)
1
,2.Openbaar Ministerie OM
1.Statuut
- Magistraten Openbaar Ministerie: benoemd door Koning, na tussenkomst Hoge Raad van Justitie
o Koning kan hen ook ontslaan
o Onafhankelijkheid over opsporing en vervolging
o Onderdeel van uitvoerende macht
1.Terminologie en historiek
- Hetzelfde als:
o Parket = magistraten die functie van openbaar ministerie vervullen.
o Staande magistratuur = vordering voor strafrechter al staande uitspreken.
- Plaats zittingszaal: in België naast rechters, in andere rechtsstelsels voor rechters
- Geen tegenpartij van beklaagde, verdedigt belangen van ambt
2.Functionele scheiding tussen
- OM in eerste aanleg: Parket, onder leiding van Procureur des Konings
- OM in hoger beroep: Parket-Generaal, onder leiding van Procureur-Generaal bij Hof van Beroep
- Beide oefenen op hun niveau strafvordering uit:
o OM in eerste aanleg: uitoefenen strafvordering eerste aanleg
o OM in hoger beroep: uitoefenen strafvordering én instaan tenuitvoerlegging en waken over
uitoefening strafvordering
3.Gerechtelijk landschap
- 14 parketten/Procureurs-Generaal verspreid over 12 gerechtelijke arrondissementen met
honderden substituten
- 5 hoven van beroep
- 5 procureurs-generaal met advocaten-generaal en substituten
- 1 federale procureur
Bijzondere Openbaar Ministerie gerelateerde organen
- College van Procureurs-Generaal = alle Procureurs-Generaal bij Hoven van Beroep.
o Onder gezag van Minister van Justitie, als hij richtlijn wilt geven dan geven Procureurs-
Generaal advies
- Raad van Procureurs = alle Procureurs des Konings.
o Federale Procureur kan vergaderingen bijwonen
o Adviserend orgaan aan college van Procureurs-Generaal
o Kan ook bestaan uit arbeidsauditeurs
- Federaal parket:
o Onder leiding van Federale Procureur samengesteld uit federale magistraten, onder gezag
van Minister van Justitie
o Belast met:
▪ Uitoefening strafvordering over gans Belgisch grondgebied
▪ Coördinatie van uitoefening van Strafvordering door gewone parketmagistraten
▪ Vergemakkelijken internationale samenwerking
▪ Toezicht op algemene en bijzondere werking federale politie
2
, - Wet 25/04/2007: twee nieuwe functies ingevoerd
o Referendarissen: staan zittende magistraten (= rechtbanken en hoven) bij
o Parketjuristen: bereiden werk magistraten Openbaar Ministerie voor
o Hervorming 2016:
▪ Bevoegdheden Openbaar Ministerie delen met parketjurist
▪ Parketjurist: strafvordering voor politierechtbank
• Uitzondering: onopzettelijke doding als gevolg van verkeersongeval
2.Het vijfvoudig takenpakket van het Openbaar Ministerie
1.Leiding opsporingsonderzoek
- Leden OM: hoedanigheid van gerechtelijke politie → opsporen en vaststellen misdrijven
- Politioneel onderzoek = onderzoek gegronde strafbaarheid, gevoerd door politie en geleid door
Procureur des Konings.
- Vooronderzoek:
o Opsporingsonderzoek = onderzoek strafbare feiten, geleid door PK. (Art. 28bis Sv.)
o Gerechtelijk onderzoek = onderzoek geleid door onderzoeksrechter. (Art. 55 Sv.
▪ Zware procedure met zware gevolgen
2.Uitoefening strafvordering
- Vervolgingsprerogatief strafvordering Openbaar Ministerie:
o Rechtbank: Procureurs des Konings
o Hof van Beroep: Procureur-Generaal
o Uitzondering:
▪ Ambt OM in hoger beroep kan uitgeoefend door parketmagistraat rechtbank
▪ Ambt OM in eerste aanleg kan uitgeoefend door parketmagistraat Hof van Beroep
- Oefent strafvordering uit maar beschikt er niet over, uitzondering: minnelijke schikking
- OM partij bij strafvordering en waakt over toepassing wet, kan niet gewraakt worden
3.Vervolgen of seponeren
- Legaliteit der vervolgingen (= elk vervolgbaar feit moet vervolgt worden) → Opportuniteit der
vervolgingen (= kan beslissen om niet te vervolgen)
- Seponeren = als OM beslist niet te vervolgen.
- Controle op hanteren opportuniteitsbeginsel:
o Controle is nooit negatief om vervolging tegen te houden
1. Hiërarchische band: Procureur-Generaal boven Procureur des Konings
2. Positief injuctierecht: Minister van Justitie kan vervolging bevelen
3. Benadeelde kan burgerlijke partij stellen bij OR of rechtstreekse dagvaarding
4. Kamer van Inbeschuldigingstelling kan vervolgingen instellen
4.Waken over toepassing van wet
- Parketmagistraat: geen openbare aanklager, geen tegenpartij van verdachte
- Parketmagistraat waakt over wettigheid van bewijsmiddelen en loyaliteit van verzameling
- Kunnen seponeren, vrijspreken of hoger beroep/cassatieberoep vorderen en genade verzoeken
5.Uitvoering van strafrechtelijke uitspraken
- Moeten uitspraken van hoven en rechtbanken uitvoeren over strafvordering
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur yenthemaes2. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
